گرایش : حقوق جزا و جرم شناسی
دانشگاه آزاد اسلامی
واحد اراک
دانشکده علوم انسانی
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد
گرایش:
حقوق جزا و جرم شناسی
عنوان:
بررسی نقش سیاستهای آموزشی- تربیتی در پیشگیری از بزهکاری
استاد راهنما:
دکتر اعظم مهدوی پور
اساتید داور:
دکتر حسین حاجیان
دکتر حمید رضا علی کرمی
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
فهرست مطالب:
مقدمه. ۱
الف- بیان مسئله. ۲
ب- سئوالات تحقیق. ۳
ج- پیشینه پژوهش ۳
د- فرضیه های تحقیق. ۱۰
ه- اهداف تحقیق. ۱۰
و- روش تحقیق. ۱۰
ز- ساماندهی تحقیق ۱۰
فصل اول: تعاریف، مبانی و تاریخچه
مبحث اول: تعریف مفاهیم و مبانی ۱۳
گفتار اول : تعریف مفاهیم مرتبط با بزهکاری ۱۳
بند اول : بزهکار و بزهکاری ۱۳
بند دوم :مفهوم لغوی و اصطلاحی جرم وبزه. ۱۴
بند سوم: تعریف جرم وبزه از نقطه نظر قانونی وحقوقی۱۵
بند چهارم: مفهوم بزه از نظر قرآن. ۱۶
بند پنجم :تعریف پیشگیری و پیشگیری از بزهکاری ۱۸
گفتار دوم :گونه ها و سطوح پیشگیری از بزهکاری ۲۰
بند اول :سطوح سه گانه پیشگیری از بزه. ۲۱
الف: پیشگیری نخستین یا ابتدایی ۲۱
ب: پیشگیری دومین یا ثانویه ۲۲
ج: پیشگیری سومین یا ثالث. ۲۳
بند دوم : گونه های دوگانه پیشگیری از بزه ۲۴
الف: پیشگیری واکنشی ۲۴
ب: پیشگیری کنشی یا غیرکیفری. ۲۷
بند سوم :پیشگیری رشد مدار و موضعی .۲۹
الف:پیشگیری رشدمدار ۲۹
ب: پیشگیری موضعی ۳۰
گفتار سوم: سنین بزهکاری ۳۰
بند اول : بزهکاری کودکان ۳۱
بند دوم : بزهکاری نوجوانان و جوانان. ۳۱
مبحث دوم : تاریخچه و نظریات مربوط به بزهکاری۳۲
گفتار اول : مروری برتاریخچه بزهکاری ۳۲
گفتار دوم: سیاستگذاری و مدیریت پیشگیری از وقوع بزه در ایران۳۵
بند اول : قوه مجریه و نقش آن در پیشگیری. ۳۵
بند دوم : قوه قانونگذاری و نقش آن در پیشگیری. ۳۷
بند سوم : قوه قضاییه و نقش آن در پیشگیری. ۳۷
گفتار سوم :نظریههای جرم شناختی بزهکاری ۳۹
بند اول: نظریه انتقال فرهنگی کجروی. ۳۹
بند دوم:نظریه بیهنجاری مرتن ۴۰
بند سوم: نظریه کنترل ۴۱
بند چهارم:نظریهء عام فشار ۴۲
گفتار چهارم :عوامل مؤثر در ایجادبزهکاری. ۴۳
بند اول :عوامل فردی ۴۴
الف : عوامل ارثی یا ژنتیکی ۴۴
ب: عوامل فردی و روانشناختی ۴۴
ج: عوامل صفات شخصیتی ۴۵
د:عوامل مرتبط با نوع نگرش افراد به بزه خاص. ۴۵
ه: عوامل مرتبط با موقعیتهای نامساعد و اختلالات روانی ۴۵
ز:عدم آگاهی و کم سوادی ۴۶
ع:خصوصیات و ویژگیهای خاص جوانان و نوجوانان ۴۶
بند دوم :عوامل خانوادگی ۴۶
الف: زمینه های خانوادگی ۴۷
ب: فقر مادی خانواده .۴۸
ج: ستیزه والدین ۴۹
بند سوم :عوامل محیطی ۵۰
الف:نقش گروه همسالان و دوستان۵۰
ب:عوامل مربوط به مدرسه ۵۱
ج: محل سکونت فرد ۵۱
د: عدم برخورداری از محیطهای تفریحی سالم. ۵۱
بند چهارم :عوامل اجتماعی خاص. ۵۲
الف :تاثیربحرانهای اقتصادی ۵۲
ب: نابرابری های اقتصادی – اجتماعی. ۵۲
ج: وضعیت بد اقتصادی ۵۳
د: بیکاری ۵۴
ه:ناکارامدی نظام تربیتی. ۵۵
فصل دوم: سیاست های آموزشی و تربیتی و پیشگیری از بزهکاری
مبحث اول : استراتژی های آموزشی و تربیتی پیشگیری از بزهکاری ۵۷
گفتار اول :پیش گیری از بزهکاری و خانواده یا استراتژی های خانواده گرا. ۵۸
بند اول :تاثیر روش های تربیتی خانواده در پیشگیری از بزهکاری. ۵۸
بند دوم : نقش سطح تحصیلات خانواده در پیشگیری از جرم ۶۳
بند سوم :نقش تربیتی خانواده در پیشگیری از جرم. ۶۴
الف : بعد اجتماعی و شخصیتی ۶۴
ب: بعد اعتقادی. ۶۵
ج: بعد اقتصادی ۶۶
بندچهارم: شیوه ها و راههای کنترل بزهکاری در خانواده. ۶۶
الف :نظارت مربوط به قبل از تولد. ۶۶
ب: مقررات مربوط به بعد از تولّد طفل ۶۷
بند پنجم :بایسته ها استراتژی های پیشگیری از بزهکاری خانواده گرا.۶۸
گفتار دوم :استراتژی های رشد مدار و جامعه گرا در پیشگیری از بزهکاری۷۱
بند اول : ماهیت پیشگیری اجتماعی رشدمدار۷۱
بند دوم : پیشگیری از بزهکاری و نقش مدرسه در آن.۷۳
الف :درونی شدن ارزش های اجتماعی در کودکان۷۳
ب :جایگاه آموزش و پرورش در پیشگیری از جرم رشد مدار ۷۴
ج :برنامههای تربیتی مدارس ونقش آن در پیشگیری از جرم ۷۷
بند سوم : نقش رسانه های گروهی در پیشگیری از وقوع بزه ۷۹
الف :ماهیت نقش رسانه های گروهی در پیشگیری از بزهکاری در استراتژی رشد مدار.۷۹
ب:راهکارهای مقابله با جرم زایی رسانهها ی گروهی.۸۳
بند چهارم :توجه به سیاست جنایی در تولید برنامه و اطلاعات۸۶
بند پنجم :پیشگیری از بزهکاری و اوقات فراغت.۸۸
مبحث دوم : سیاستهای جنایی پیشگیری و نقش تعلیم وتربیتی در آن۸۹
گفتار اول : سیاست جنائی وپیشگیری از بزهکاری۸۹
گفتار دوم : سیاست های کاربردی در سطوح سه گانه پیشگیری۹۱
بند اول: حوزه پیشگیری سطح اول یا اطلاع رسانی و آگاه سازی.۹۲
بند دوم : حوزه پیشگیری سطح دوم یا ارائه خدمات ومداخلات۹۷
بند سوم: حوزه پیشگیری سطح سوم یا بازتوانی و توانمندسازی.۹۹
بند چهارم: حوزه امور حقوقی و قضایی۱۰۰
گفتار سوم : قانون اساسی ولایحه قانون پیشگیری از وقوع جرم .۱۰۰
بند اول :پیشگیری از وقوع بزه در قانون اساسی. ۱۰۰
بند دوم : لایحه قانون پیشگیری از وقوع جرم .۱۰۲
الف: اهداف لایحه ۱۰۲
ب: چگونگی پیشگیری از بزهکاری در لایحه ۱۰۵
ج: ساختار و وظایف شورای عالی پیشگیری از بزهکاری. ۱۰۶
د: ساختارو وظایف شورای استانی پیشگیری از بزهکاری. ۱۰۸
نتیجه ۱۱۶
پیشنهادها ۱۲۱
منابع و مآخذ ۱۲۳
الف) کتب فارسی. ۱۲۳
ب) کتب عربی. ۱۲۵
ج) مقالات ۱۲۵
د) سایت ها .۱۲۹
چکیده:
اصولاً بزهکاری عبارت است از جرائم کم اهمیت و چون اطفال معمولا مرتکب این نوع جرائم می شوند ، در مورد اطفال استفاده از واژه بزهکاری بهتراز استفاده از واژه مجرمیت است. بررسی ریشه ای مسائل اطفال و از آن جمله بزهکاری اطفال ، برای رسیدن به یک جامعه ی ایده آل شرطی ضروری است.در واقع از قدیم الایام گفته اند؛ پیشگیری بهتر از درمان است. پیشگیری غیر کیفری در معنای علمی که در جرم شناسی پیشگیرانه به عنوان شاخه ای از جرم شناسی کاربردی بررسی می شود، قلمرو متنوع و گسترده ای دارد و بر اساس مدلهای خاصی قابل تقسیم است. چنانچه برخی از اساتید جرم شناسی با توجه به سه محور شخصیت، اوضاع ما قبل جنایی و روند فعلیت یافتن پیشگیری را در سطوح مختلفی قابل تقسیم می دانند؛ چرا که علی الاصول وقوع جرم نمی تواند خارج از آن سه محور باشد. با پذیرش محورهای یاد شده انواع پیشگیری را می توان تطبیق و صورت بندی نمود: در دسته نخست تدابیر پیشگیری عمومی یا پیشگیری اجتماعی در جهت اصلاح و تربیت کلیه افراد جامعه که می توانند بزهکاران بالقوه باشند و تدابیر خصوصی برای افرادی که حالت خطرناک و روحیه ضد اجتماعی و ناسازگاری دارند متمرکز می شود که بدان پیشگیری اولیه و ثانویه گفته می شود و سیاست های آموزشی و تربیتی نیز در این سطح از پیشگیری از ارتکاب بزه مد نظر قرار می گیرد. آموزش و پرورش مناسب در راستای پیشگیری از بزه یکی از محورهای اصلی می باشد و تدابیر و اقدامات پیشگیرانه بیشتر جنبه اجرایی دارند تا جنبه قضایی، به همین دلیل بیشتر کشورها پیشگیری از بزهکاری را به نهادهای اجرایی محول می کنند تا این نهادها با در اختیار داشتن توانایی ها و امکانات کافی در این زمینه به نتیجه موفقیت آمیزی دست یابند. لذا اتخاذ راهبردهای پیشگیرانه در مراحل قبل و بعد از تکوین بزهکاری و بزه دیدگی کودکان در چارچوب سیاست گذاری تربیتی و آموزشی از اهمیت ویژه ای برخوردار است که در این تحقیق هم این جهت گیری مورد بحث قرار گرفته است.
مقدمه:
بزهکاری را میتوان به منزله یک بیماری اجتماعی تلقی نمود که باید معالجه شود. مسلماً برای مبارزه با هر مرضی باید ابتدا آن را شناخت و به زمینههای پیدایش آن پیبرد، سپس بیمار را نجات داده و از بروز دوباره این عارضه پیشگیری نمود. چنانچه بزهکاری یک عارضه و آسیب اجتماعی تلقی شود، لذا «قشر نوجوان» به عنوان یکی از اقشار آسیبپذیر جامعه در معرض ابتلا به این عارضه هستند یا به نوعی به آن دچار شدهاند. بررسی علتها، سبب میشود که مسئولین مربوط، به چگونگی شکلگیری اعمال نابهنجار شناخت پیدا کنند، آنگاه شیوههای صحیح و مناسب مبارزه با آنها را جستجو نمایند. لذا اینگونه مطالعات و تحقیقات ضرورت مییابند تا کجرویها و جرایم بهتر و عمیقتر شناخته شود، منشاء آنها کشف گردد و بالاخره راههای اصلاح و بازپروری بزهکاران هموار گردد. بالاخره این قبیل کاوشهاست که امکان پیشگیری از ابتلاء به انحراف و سقوط استعدادها را در نیروهای انسانی بالقوه جامعه، فراهم میسازد و خانواده و دولت، حال و آینده کشور از خسارات مادی و معنوی فراوانی رهایی مییابند. با توجه به اینکه سازندگی فردای جامعه بستگی به نیروی فعال پر شور و سلامت جسمی و روحی نسل نوجوان دارد، لازم است که همه امکانات جامعه را برای پیشگیری و مبارزه و ریشه کن کردن بزهکاری نوجوانان کشورمان به کار بردیم.از طرف دیگر آنچه موجب نگرانی شده است صدمات و لطمات جبران ناپذیری است که بر اثر فروپاشیدن کانون خانواده ایجاد میشود، صدماتی که متوجه تمام اعضای خانواده منجمله فرزندان میشود. بعد از جدایی برای اکثر افراد یک دوره تضاد و دوگانگی عاطفی و تغییرات خلقی جدید پیش میآید که در رفتار خانواده بخصوص فرزندان تأثیر عمیقی میگذارد که از جمله آن بزهکاری است.
امروزه صاحب نظران معتقدند مجازات مجرم مسئلهای است که باید در آخرین مرحله به آن پرداخته شود و باید قبل از آن با نگاهی دوراندیشانه به شرایط جامعه، اقداماتی انجام داد که مانع از ارتکاب جرم شود. پذیرش اصل برتری پیشگیری بر درمان، نهتنها در مورد مباحث پزشکی که در زندگی اجتماعی ما نیز کاربرد بسیار دارد. بر پایه این اصل و با گزینش شیوههای کارآمد و همچنین با در نظر گرفتن مجموعهای از عناصر محیطی، اجتماعی و فنی میتوان انگیزه افراد برای ارتکاب بزه و بهدنبال آن میزان جرم در میان آنان را کاهش داد. لذا پیشگیری اجتماعی از جمله مهمترین مباحث اجتماعی است که در جامعه ما کمتر به آن پرداخته شده است و در این مطالعه سعی خواهد شد که به دو عامل مهم اجتماعی یعنی خانواده و مدرسه بعنوان عناصر پیشگیری اجتماعی پرداخته شود.
الف – بیان مسأله
پیشگیری از وقوع جرم که مؤثرترین و بهترین راه مبارزه با رفتار کجروانه و ناهنجاریهای اجتماعی است، جایگاه والا و ارزشمندی در سیاست جنایی کشورها دارد. پیشگیری از جرم طبق تعریف «لایحه پیشگیری از وقوع جرم» عبارت است از «پیش بینی، شناسایی و ارزیابی خطر وقوع جرم و اتخاذ تدابیر و اقدامات لازم برای از بین بردن یا کاهش آن». در طول قرون متمادی، اتخاذ چنین تدابیر و اقدامات به منظور حفظ حقوق فردی و اجتماعی و تأمین امنیت همه جانبه افراد، توجه دانشمندان علوم مختلف و سیاست مداران را به خود معطوف داشته است.[۱]
البته با توجه به تقسیم بندی مطروحه در حوزه پیشگیری ، تاثیرگذاری تیپ های مختلف پیشگیری یکسان نیستند، برخی از انواع پیشگیری زمینه و علل وقوع جرم را از بین می برد(پیشگیری اجتماعی) و دیگری فرصت و امکان آن را کاهش می دهد یا دشوار می سازد. به عنوان مثال پیشگیری وضعی، هدفش از بین بردن و کاهش فرصتهای وقوع جرایم می باشد
ایجاد محیط مساعد برای رشد فضائل اخلاقی، بالا بردن سطح آگاهی عمومی در همه زمینه ها با استفاده صحیح از مطبوعات و رسانه های گروهی و وسائل دیگر، آموزش و پرورش و تربیت بدنی رایگان برای همه، رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه، پی ریزی اقتصادی صحیح و عادلانه بر طبق ضوابط اسلامی جهت ایجاد رفاه و رفع فقر و بر طرف ساختن هر نوع محرومیت در زمینه های تغذیه، مسکن، کار و بهداشت و تعمیم بیمه، ایجاد زمینه های مناسب برای رشد شخصیت زن و احیاء حقوق مادی و معنوی او و حمایت از مادران و کودکان بی سرپرست، نمونه هایی از بندهای اصل سوم و بیست و یکم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می باشد که به واقع تحقق آنها نمونه هایی از آرمان شهر مدینه فاضله می نماید بگونه ای که زمینه بسیاری از جرایم را می خشکاند. جملگی موارد یاد شده در قالب پیشگیری اجتماعی می گنجد، با این توضیح که” پیشگیری اجتماعی” اقدام های اساسی عمیق و دراز مدت نسبت به افراد و محیط پیرامون آنها را شامل می شود. در این مورد عمدتاً دو نوع رویکرد یا دو نوع طرز تلقی مهم از جنبه نظری و هم از جنبه عملی مورد توجه قرار گرفته است این دو رویکرد را تحت عنوان رویکرد ساختاری یا معماری ورویکرد تفریحی وسرگرمی در قالب “اوقات فراغت” مطرح می کنند یعنی به مسائل ساخت و ساز خیابانها، محله ها و شهرکهای جدید و لحاظ مسائل امنیتی در مقابل جرم توجه می شود. رویکرد دیگر مبتنی بر تنظیم اوقات فراغت و مسائل فرهنگی است.[۲]
بنابراین با توجه به اینکه عموماً سیاست های آموزشی و تربیتی در چهارچوب استراتژی های پیشگیری اجتماعی قابل بررسی است لذا مسئله اساسی تحقیق این است که این سیاست ها کدامندو اصول و محورهای حاکم برآن چیست؟
ب – سوالات تحقیق
۱- اصول و راهکارهای آموزشی و تربیتی در پیشگیری از بزهکاری کدامند؟
۲- محورهای حاکم بر سیاست های پیشگیری از بزهکاری در برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و اجتماعی کدامند ؟
ج – پیشینه پژوهش
در بررسی پیشینه و سوابق مطالعاتی موضوع، تحقیق، مقاله و مطالعاتی توسط اندیشمندان و حقوق دانان در محافل و نشریات علمی و حقوقی منتشر شده است که هر کدام به ابعاد مختلف موضوع پرداخته اند.در بررسی پیشینه و سوابق مطالعاتی مربوط به موضوع تحقیق می توان به تحقیقات و پژوهش های انجام یافته زیر اشاره کرد.
رجبی پور در مطالعه ای تحت عنوان بزهکاری دانش آموزان و امکان پیشگیری اجتماعی رشدمدار (از دیدگاه کارشناسان آموزش و پرورش) بررسی عوامل موثر بر بزهکاری نوجوانان، موضوع ها و مباحث آموزش پیشگیری از جرم، تاثیر آموزش بر پیشگیری از جرم نوجوانان، نحوه اجرای آموزش، پیشگیری از بزهکاری، نحوه تعامل پلیس با دانش آموزان از منظر کارشناسان آموزش و پرورش انجام داده است. این پیمایش با نظرسنجی از ۲۶ نفر از کارشناسان آموزش و پرورش نواحی شرق و شمال شرق تهران و به صورت تمام شمار در سال ۱۳۸۵ انجام گرفته است. این کارشناسان از افرادی بودند که علاوه بر مسئولیت های اجرایی در آموزش و پرورش، سابقه آموزشی نیز داشته اند. داده های پژوهش حاضر از طریق پرسشنامه گردآوری شده و شامل چند بخش از جمله ویژگی های فردی، عوامل موثر بر بزهکاری نوجوانان، نگرش دانش آموزان به پلیس، موضوع آموزش و پیشگیری پلیس از جرم، جایگاه رویکرد یادگیری در آموزش، پیشگیری اجتماعی رشد مدار و آزمون های توصیفی برای تجزیه و تحلیل داده هاست.[۱]
رییسی در مطالعه ای تحت عنوان نقش خانواده در پیشگیری از بزهکاری نوجوانان سعی کرده است ویژگیهای خانوادگی نوجوانان بزهکار را با ویژگیهای خانوادگی نوجوانان غیر بزهکار در شهر تهران به عنوان جامعه آماری،مورد مقایسه قرار دهد.تا از این طریق به میزان نقش خانواده و شرایط موجود در آن در ایجاد و یا کاهش انحرافات اجتماعی و بزهکاری در نوجوانان پی ببرد. برای انجام این تحقیق تعداد ۸۰ نفر از نوجوانان دختر و پسر ۱۲ تا ۱۸ ساله موجود در کانون اصلاح و تربیت شهر تهران و همچنین تعداد ۸۰ نفر از نوجوانان غیر بزهکار ۱۲ تا ۱۸ ساله در مدارس و دبیرستانهای شهر تهران از طریق نمونهگیری تصادفی که جمعا ۱۶۰ نفر را تشکیل میدهند به عنوان جامعه نمونه انتخاب شده و سپس با تکمیل پرسشنامهای که به همین منظور تهیه شده توسط نوجوانان مذکور اطلاعات مورد نیاز جمعآوری گردیده است.[۲]
عباچی در مطالعه ای تحت عنوان پیشگیری از بزهکاری و بزهدیدگی کودکان می نویسد. پیشگیری کنشی در صدد آن است که با شناسایی و سپس حذف و خنثی سازی عوامل و موقعیت های بزه زا و بزهدیده زا از ورود کودکان به وادی بزهکاری و بزهدیدگی جلوگیری کند[۳].
شعاع کاظمی مطالعه ای تحت عنوان جرم و راه های پیشگیری از آن انجام داده است. هدف از این تحقیق تعیین میزان تأثیر خانواده، مدرسه و سایر نهادهای اجتماعی در بروز جرم و جنایت در جامعه است. در این مقاله سعی شده تا به نقش علل پدیدآورنده و سپس به نقش عوامل پیشگیریکننده توجه گردد. محرومیتهای اقتصادی، تبعیض و نابرابری، جنگ، تراکم جمعیت، خانواده، مدرسه، رسانههای گروهی، تلویزیون، روزنامهها و ماهواره در پیدایش جرم نقش بسزایی دارند. نقش خانواده از حیث گسسته بودن یا منسجم بودن، میزان تحصیلات والدین و شغل آنان از متغیرهای تعیینکننده جرمخیزی بوده است. در رابطه با نقش مدرسه نیز، مطالب مورد تدریس، شیوههای تهیه و تدوین برنامه درسی، رابطه معلم و دانشآموز، اتخاذ شیوههای تربیتی و آموزشی با توجه به ویژگیهای شخصیتی و روانی دانشآموز و تهیه و تدارک برنامههای اوقات فراغت از متغیرهای پیشگیریکننده و در عین حال تسهیلکننده شرایط بروز جرم به حساب میآیند. در ارتباط با نهادهای امنیتی، نقش پلیس و دستگاههای قضایی به عنوان متغیر پیشگیریکننده، آموزشدهنده و مراقبت کننده حایز اهمیت میباشد و اینکه این قشر بهتر است در نقش معلم به منظور جلب اعتماد اقشار مختلف، بخصوص نسل جوان، مطرح شود تا از این طریق به اهداف خود که بالا بردن میزان آگاهی و بینش مردم در ارتباط با قوانین اجتماعی برای سلامت فردی و اجتماعی است نایل گردد. سرانجام با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی سعی شد تا به تجزیه و تحلیل دادهها پرداخته شود که بر این اساس رابطه معناداری بین عوامل یاد شده و بروز جرم در سطح ۹۵ درصد مشاهده گردید.[۴]
علی نژاد در مقاله ای تحت عنوان رویکردهای نظری به مساله پیشگیری از جرم (با تاکید بر رویکرد جامعه شناختی و مدیریت استراتژیک) می نویسد اساسا اصل پیشگیری از وقوع جرم مستلزم رویکردی راهبردی نسبت به مفهوم امنیت بوده و نیازمند اقدامات زمینه ای و فرهنگی است تا در بلندمدت در جامعه نهادینه شود. معیارهای اجتماعی پیشگیری از جرم ریشه در جامعه محوری، کنش عقلانی شهروندان و سرمایه اجتماعی دارد. جامعه محوری در پلیس نوعی بازگشت مجدد پلیس به جامعه است؛ آن هم نه یک بازگشت فیزیکی و ظاهری، بلکه بازگشت رویکردی و نگرشی که اصل پیشگیری از وقوع جرم و اصل رضایت شهروندی، نتیجه آن است. معیارهای عقلانی اصل پیشگیری نیز ریشه در منافع و مصالحی دارد که با تامین امنیت پیشگیرانه، متوجه جامعه می شود. سرمایه اجتماعی، ظرفیت ها و استعدادهای نهفته در بطن جامعه است که در بستر نهادهای مدنی و رسمی بروز می کند و به پلیس امکان می دهد تا اعتماد، مشارکت مردمی و نهادهای مدنی را در جهت کنترل هرچه بهتر جامعه و اعمال مقررات پیشگیرانه پلیسی به کار گیرد[۵].
[۱] – رجبی پور، محمود ، بزهکاری دانش آموزان و امکان پیشگیری اجتماعی رشدمدار (از دیدگاه کارشناسان آموزش و پرورش) ، ص۱۰.
[۲] –رییسی، ابوالقاسم، بررسی نقش خانواده در پیشگیری از بزهکاری نوجوانان، صص ۹۷ تا ۱۱۸.
[۳] – عباچی، مریم، پیشگیری ازبزهکاری وبزه دیدگی کودکان،ص ۴۹.
[۴] – شعاع کاظمی، مهرانگیز، جرم و راه های پیشگیری از آن ، صص ۱۰۷ تا ۱۱۶.
[۵] – علی نژاد، منوچهر ، رویکردهای نظری به مساله پیشگیری از جرم (با تاکید بر رویکرد جامعه شناختی و مدیریت استراتژیک) ، ص ۱۷۱.
[۱] – بایسته های پیشگیری از وقوع جرم، ۱۲/۱۱/۹۰، ساعت ۱۰:۵۷
View&articleId=70724