گرایش : جزا
دانشگاه آزاد اسلامی
دانشکده علوم انسانی
رساله برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته حقوق
گرایش
حقوق جزا
عنوان
بررسی آسیب های معنوی کودکان در حقوق ایران
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
چکیده
عدم رشد بدنی، عقلی و روانی کودک، ضریب آسیب پذیری او را بسیار بالا می برد. بدین جهت در تعالیم ادیان الهی، مکتب های تربیتی، نظام های حقوقی، حقوق بین الملل و قوانین کشورها برای مصونیت کودک از آسیب ها، و جبران خسارتهای مادی، عاطفی و اخلاقی او، روشهای حمایتی خاصی پیش بینی شده است.حمایت از حقوق مادی و معنوی کودک نیازمند شناسایی مصادیق آن می باشد. آنچه ما در این رساله بدان می پردازیم شناخت حقوق معنوی کودکان و سپس بررسی آسیب های پیش روی این حقوق و در نهایت بیان رویکرد حقوقی قانونگذار ایران نسبت به این آسیب ها است.
کلمات کلیدی: حقوق معنوی – کودک – آسیب شناسی – حقوق کودکان – قوانین ایران
فهرست مطالب
عنوان شماره صفحه
مقدمه ۱
بیان مسأله .۱
اهمیت و ضرورت انجام تحقیق۳
اهداف تحقیق۳
سؤالات و فرضیههای تحقیق.۳
فصل اول : مفهوم شناسی
۱-۱ کودک.۶
۱-۱-۱ارکان کودک انگاری.۸
۱-۱-۱-۱ آغاز کودکی۸
۲-۱-۱-۱ پایان کودکی۱۳
۲-۱-۱ نتیجه گیری۱۸
۲-۱ کودکان نامشروع۱۹
۳-۱ کودکان عقب مانده ذهنی۲۰
۴-۱ کودکان بی سرپرست.۲۲
۵-۱ کودک فرزندخوانده۲۲
۶-۱ آسیب و آسیب شناسی.۲۳
۷-۱ آسیب های معنوی.۲۴
۸-۱ بزه۲۵
۹-۱ حقوق۲۶
۱-۹-۱ اصطلاح فقهی۲۷
۲-۹-۱ اصطلاح حقوقی۲۸
۱۰-۱ کودک آزاری۳۰
فصل دوم: ماهیت و انواع آسیب های معنوی کودکان
۱-۲ ماهیت خسارت معنوی.۳۳
۲-۲ مصادیق و انواع خسارت معنوی۳۵
۲-۲- ۱ مصادیق حـقوق مـعنوی کودک.۳۷
۱-۱-۲-۲ حق هویت۳۷
۲-۱-۲-۲ حق آموزش و پرورش۴۲
۳-۱-۲-۲ حـق آزادی.۴۶
۴-۱-۲-۲ حق تمامت جسم و روان۴۹
۲-۲-۲ کودک آزاری.۵۰
۱-۲-۲-۲ : انواع کودک آزاری ۵۱
۲-۲-۲-۲ علل کودک آزاری۵۴
۳-۲-۲-۲ نتایج کودک آزاری.۵۷
فصل سوم: جبران خسارات معنوی
۱-۳ ادله فقهی جبران خسارات معنوی کودک۶۰
۱-۱-۳ قاعده لاضرر و جبران خسارت معنوی کودک۶۰
۱-۱-۱-۳ مستندات قاعده لاضرر.۶۰
۲-۱-۱-۳ انطباق عنوان ضرر با خسارت به حقوق معنوی کودک.۶۲
۳-۱-۱-۳ انطباق عنوان ضرار با خسارت به حـقوق معنوی کودکان.۶۳
۴-۱-۱-۳ بررسی دلالت قاعده لاضرر بر اثبات جواز جبران خسارت به حقوق معنوی کودکان با عنایت به نظریات فقها در زمینه این قاعده .۶۵
۲-۱-۳ شمول قاعده نفی عسروحرج و جبران خسارت به حقوق معنوی کودکان۷۵
۱-۲-۱-۳ مفهوم حرج.۷۵
۲-۲-۱-۳ انطباق عنوان حرج بر خسارت به حقوق مـعنوی کودکان۷۶
۳-۲-۱-۳ دلالت و شمول لفظی قاعده نـفی عـسروحرج بـر جبران خسارت به حقوق معنوی کودکان۷۷
۳-۱-۳ بنای عقلا و جبران خسارت به حقوق مـعنوی کودکان.۷۹
۱-۳-۱-۳ مفهوم بـنای عقل۷۹
۲-۳-۱-۳ کیفیت استدلال به بـنای عـقلا در جـبران خسارت به حـقوق مـعنوی کودکان۸۰
۲-۳ جبران خسارت معنوی کودک در حقوق موضوعه: .۸۱
۳-۳ شیوه جبران خسارت معنوی۸۴
۱-۳-۳ شیوه ی جبران خسارت معنوی در فقه.۸۴
۲-۳-۳ شیوه جبران خسارت معنوی در حقوق۸۶
۳-۳-۳ تطابق شیوه ی جبران خسارت با وضعیت زیاندیده۸۷
فصل چهارم : رویکرد حقوق و قوانین موضوع ایران نسبت به خسارات معنوی کودکان
۱-۴ رویکرد قانون اساسی.۹۱
۲-۴ رویکرد قوانین مدنی.۹۳
۱-۲-۴ همبستگی خانواده و حمایت از کودکان۹۴
۲-۲-۴ نگهداری و تربیت کودکان۹۵
۱-۲-۲-۴حضانت۹۵
۲-۲-۲-۴ حضانت اطفال در معرض خطر۹۷
۳-۲-۴ حق بر نفقه۹۹
۴-۲-۴ حقوق کودکان نامشروع۱۰۰
۵-۲-۴ حقوق کودکان بی سرپرست.۱۰۱
۶-۲-۴ حقوق کودکان فرزند خوانده.۱۰۳
۱-۶-۲-۴شرایط فرزند خوانده۱۰۵
۲-۶-۲-۴ آثار فرزند خواندگی۱۰۵
۳-۴ رویکرد کیفری.۱۰۷
۱-۳-۴ حمایت کیفری ویژه از کودکان۱۰۸
۱-۱-۳-۴ حمایت کیفری از سلامت جسمی کودکان۱۰۸
۲-۱-۳-۴ حمایت کیفری از سلامت روانی کودکان۱۱۳
۳-۱-۳-۴ حمایت کیفری از سلامت جنسی کودکان۱۱۶
۲-۳-۴ حمایت کیفری در برابر رفتارهای تهدید کننده سلامت و حقوق اجتماعی۱۱۹
۱-۲-۳-۴ حق حضانت.۱۱۹
۲-۲-۳-۴ حق بر آموزش و پرورش.۱۱۹
۳-۲-۳-۴ حق بر سلامت و بهداشت.۱۲۰
۴-۲-۳-۴ بهره برداری از کودکان برای تکدی گری۱۲۰
۵-۲-۳-۴ مصرف، خرید و فروش مواد مخدر۱۲۰
نتیجه گیری و پیشنهادات.۱۲۱
فهرست منابع۱۲۲
چکیده انگلیسی۱۲۷
مقدمه
بیان مسأله
عدم رشد بدنی، عقلی و روانی کودک، ضریب آسیب پذیری او را بسیار بالا می برد. بدین جهت در تعالیم ادیان الهی، مکتب های تربیتی، نظام های حقوقی، حقوق بین الملل و قوانین کشورها برای مصونیت کودک از آسیب ها، و جبران خسارتهای مادی، عاطفی و اخلاقی او، روشهای حمایتی خاصی پیش بینی شده است.حمایت از حقوق مادی و معنوی کودک نیازمند شناسایی مصادیق آن می باشد. حقوق معنوی کودک به حقوقی گفته می شود که به نحوی با هویت و شکل گیری شخصیت عاطفی، عقلانی و فکری او مرتبط می باشد؛ حق تابعیت، حق نسب و حق آموزش و پرورش از جمله حقوق معنوی کودک به شمار می آیند. با شناسایی این حقوق در مجموعه تعالیم تربیتی و حقوقی اسلام، تجاوز و تخلف از حقوق معنوی کودک را منشأ مسؤولیت دنیوی و اخروی، اخلاقی، مدنی و کیفری دانسته است.استقراء مفاهیم تربیتی امکان و تأمل در سیاق ادله متضمن این مفاهیم، گذر از مسؤولیت اخلاقی به مسؤولیت مدنی را برای زیانکار میسر می سازد. همچنین با بهره گیری از روش اجتهادی به استناد قواعد فقهی لاضرر ، حرج و بنای عقلای مبانی فقهی نظریه جبران خسارت به حقوق معنوی کودک را ارائه می نماییم.
حقوق کودک یکی از زمینه های مهم حقوقی است که از دیدگاه های متفاوت و در رشته های مختلف حقوق مورد بحث و بررسی واقع شده و دارای ابعاد حقوقی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی داخلی و بین المللی است. این حقوق هم در سطح بین المللی(۱۹۸۹) و هم در سطح داخلی(۱۳۷۲) مورد توجه خاص قرار گرفته است، به طوریکه علاوه بر تاکیدی که در اسلام به حقوق کودک شده است، در قانون اساسی ایران(اصل ۲۱) و در قوانین مدنی و جزایی نیز پاره ای مقررات حمایتی در این زمینه آمده است. اما ، قوانین جایگاهش کجاست!!!! قوانین باید اجرا بشود نه اینکه مسکوت باشد.ایران باید الگوی رفتاری برای سایر ملل باشد. رسا ترین الگوهای رفتاری را از دین مبین اسلام استخراج و به منصه سیاست گزاری های تقنینی بکشاند از یافته های سایر ملل بهترین بهره برداری را بکند مشاهده کردیم همچنان کودکان بسیاری از نعمت آموزش محرومند، بسیاری از کودکان در ایران فاقد شناسنامه و در حقیقت فاقد هویت اند، بسیاری از آنان هنوز مورد تجاوز جنسی حتی از جانب پدران خود قرار می گیرند، فحشای کودکان در خانواده های بی سرپرست یا تک سرپرست بیداد می کند چه کسی این کودکان را از نگاه هرزه آلود جوانی که به سن بلوغ رسیده و امکان ازدواج را هم ندارد مصون نگاه می دارد نمونه های هولناک را طی نوشتار بیان خواهم داشت تا نظاره گر تجاوزات آشکار به کودکان بی سرپرست یا تک سرپرست باشیم. این ها جرایم سر بسته هستند! گزارش نمی شوند! علت شیوعش چیست! آسیب شناسی بشوند!!! بیکاری جوان امروزی؟ اوقات فرغت سازماندهی نشده جوانان؟ عدم توجه مساله ازدواج جوانان؟ عدم آموزش کنترل غرایز جنسی جوانان!! آموزش باید باشد! جوان امروز حقوق جنسیش نادیده گرفته شده! نادیده گرفته شده!!!!!!! کودکان در معرض خطر هستند!! کودکان امروز مردان و زنان جامعه ی فردای ما هستند!! که از طغیان غرایز اطرافیان ضربه های هولناک می بینند. آسیب را بشناسیم!! علت یابی بشود!! کودکان بسیاری به خاطر فقر و بدبختی همچنان زیر سن قانونی به سر کار می روند و حتی به کار های سخت و طاقت فرسا گماشته می شوند، همچنان کودکان بسیاری در خیابان های تهران و سایر شهرستان ها با گدایی روزگار می گذرانند و.که مهمترین دلایل این امر به دولت بر می گردد. زیرا:
اولا: دولت آموزش بدهد کدام خانواده صلاحیت دارا شدن فرزند را دارد! خانواده متزلزل امروز ما کودک به چه کارش می آید! اول آموزش در تمام ابعاد اخلاقی در خانواده لازم است ! خانواده منشاء قدرت ایران است نباید متزلزل بشود! که این عدم آموزش باعث می شود خانواده ها در بسیاری از موارد ساده ترین حقوق کودک را نادیده بگیرد. ثانیا:دولت به وظایف خود در همان حدی که خود پذیرفته و در قوانین داخلی اش آورده، عمل نمی کند، از جمله کارسخت برای کودک، پذیرفتن کودک به عنوان یک موجود مستقل، توجه به نهاد خانواده و پیشگیری بهتر از درمان است!!
آموزش را در تمام سطوح تربیتی و بهداشتی به خانوادها اعلام بدارید! قبل از ازدواج ! بعد از ازدواج!!! بعد از طلاق!!!
لذا این عوامل باعث شده که مسایل و مشکلات کودکان در ایران از حالت بهنجار خود خارج شده و نیازمند عزم و اراده ملی و همگانی برای جبران مافات خود باشد.
اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
با توجه به دغدغه ی کنونی بشر، کرامت انسانی و حفظ حقوق بشر می باشد، به نظر می رسد انجام این تحقیق بنیادین بتواند به یکی از مسایل پاسخ دهد و با توجه به خلاء ها و ضعف هایی که در این زمینه وجود دارد، بتوان با پیشنهاد راه حل های مختلف و استفاده از نظر قانونگذاران وحقوق دانان کشور های مختلف به پیشبرد این هدف کمک کرد. از طرف دیگر ارتباط بررسی آسیب های معنوی کودکان در حقوق ایران، جز مباحثی است که در حقوق کمتر به آن پرداخته شده است، به طوری که ادبیات حقوقی در این زمینه از غنای کافی برخوردار نمی باشد. مسأله ی حمایت از کودکان از طریق نگاه قانونگذار از مهمترین مباحث حقوقی یک کشور می تواند باشد، زیرا هر آنچه را که قانون تأیید کند به نوعی همگان مجبور به رعایت آن می شوند، از این رو باید به این مساله توجه کرد که توجه قانونگذار می تواند بسیاری از نیاز های کنونی جامعه را در این زمینه پاسخ دهد، پس برای توجه قانونگذار به این مساله، ضرورت انجام این تحقیق بیشتر نمود پیدا می کند.
اهداف تحقیق
۱- استحکام بنیان خانواده
۲- استحکام بنیان حکومتی کشور جمهوری اسلامی ایران
۳- اجرای عدالت نه مکتوب کردن عدالت
۴- پیشگیری از آسیب های معنوی کودکان از طریق ارایه ی الگوهای تربیتی
سؤالات و فرضیههای تحقیق
سوالهای تحقیق
۱- ارتباط آسیب های معنوی کودکان با سیاست گذاری های تقنینی به چه صورتی است؟
۲- حمایت معنوی کودکان چه تأثیری بر رویکرد اجتماعی آنان می تواند داشته باشد؟
۳- علل و عوامل موثر درگسترش آسیب های معنوی کودکان چیست؟
فرضیه های تحقیق
۱-ارتباط آسیب های معنوی کودکان با سیاست گذاری های تقنینی رابطه مستقیم دارد.
۲- کودکان به عنوان رکن مهم جامعه محسوب شوند و شان آن ها همانند انسان بالغ یکسان و محترم شمرده شود.
۳-علل و عوامل موثر درگسترش آسیب های معنوی کودکان
۱ . از هم گسیختگی بنیان خانواده
۲ . بروز حوادث تاثیر گذار در روند زندگی
۳ . طلاق یا مرگ یکی از والدین
۴ . حضور افراد بیگانه در لباس ناپدری و نامادری
۵ . فقر شدید مالی
۶ . فقر فرهنگی
۷ . نبود وضعیت شغلی مناسب
۸ . نبود فرصت تحصیلی
۹ . تعداد زیاد فرزندان خانواده
۱۰ . سرگردانی یا آوارگی
۱۱ . سرکوبی نیاز های اولیه ی کودکان
وهای کودک
