جدول ۲-۱ نظریه ها و رویکردهای نوین رهبری
تئوری
ارائه دهنده
سال ارائه
خلاصه تئوری
رهبری تمام عیار[۵۲]
باس و الیور[۵۳]
۱۹۹۳
الگویی مبتنی بریک مدل سلسله مراتبی، قرار گرفتن کارکردهای رهبری برروی یک دامنه از فعالیت های منفعل، غیر مؤثر تا فعال، در بر گیرنده سه نوع سبک رهبری تعامل گرا و انفعالی/ اجتنابی و شامل سه پیامد رفتاری: تلاش بسیار، رهبری اثربخش و رضایت، تبیین بهتر فرآیندهای رهبری، دیدن اشتباهات و تحریفات توسط رهبر، اثربخش ترین رهبری آن است که به طور منظم هم از رفتارهای رهبری تحول گرا ( نفوذ آرمانی، ملاحظات فردی، انگیزش الهام بخش، تحریک ذهنی) و هم از پاداش مشروط رهبری تعمل گرا استفاده کند.
رهبری راهبردی[۵۴]
همبریک و میسن
۱۹۸۴
اثرگذاری رهبر بر موفقیت مطلوب سازمان و فرهنگ سازمانی، تصمیم گیری پر بعد و پر برآیند، تصمیمات جهت دار، بلند مدت و بنیادی، سازواری سیستم از طریق توسعه یادگیری سازمانی، نفوذ در حلقه های سازنده و ساختار تعاملی سازمان، فراهم کردن زمینه نفوذ بیشتراز طریق اعتماد سازی و توسعه سرمایه اجتماعی در درون و برون سیستم و توسعه پتانسیل انگیزشی، هدایت از طریق سیاست گذاری و اجماع بر سر محیط جهانی پیچیده، مبهم، غیر قابل اطمینان و فرار، تخصیص بهینه منابع، در نظر گرفتن کلیه تمایلات، تفاوت های شخصیتی، برنامه ها، ذینفعان سازمان و فرهنگ های مختلف.
رهبری خدمتگذار[۵۵]
گرینلیف[۵۶]
۱۹۷۷
برابری رهبر با زیردستان در راستای هدایت آنان، برابری تمام اعضای سازمان در حقوق، اطلاعات و چشم اندازهای سازمان، نقش رهبر به عنوان تسهیل گر در شکل گیری گروه در سازمان.
رهبری تحول آفرین
برنز و باس[۵۷]
۱۹۷۸
تأکید بر خصوصیات اخلاقی و ایده آل های متعالی مانند آزادی، عدالت، برابری، صلح و انسانیت، برانگیختن زیردستان به منظور تلاش بیشتر در جهت دستیابی به اهداف سازمان، ارتقای سطح آگاهی زیر دستان از اهمیت و ارزش نتایج مشخص، واداشتن زیر دستان به فراتر رفتن از منافع فردی به خاط تیم، سازمان و نظام، ارتقای سطوح نیازهای زیردستان به نیازهای مرتبه بالاتر، تأکید بر نفوذ آرمانی انگیزش الهام بخش، تحریک عقلانی، ملاحظات فردی.
رهبری اصیل[۵۸]
مؤسسه رهبری
۲۰۰۴
تمرکز بر خود کنترلی ( خودتنظیمی) و خودآگاهی رهبر و پیروان، نقش تعدیلگر مثبت سازمانی و تأکید بر عمل.
رهبری معنوی[۵۹]
براون وتروینو[۶۰]
۲۰۰۶
تأکید بر ارزش ها، عقاید و رفتارهای افراد و دادن انگیزه به آن ها، تعهد و بقای معنوی، تصمیم گیری مشترک بین رهبرو زیردستان، صداقت، راستگویی و اعتماد متقابل بین رهب و پیروان و توجه به نتایج کار.
جهان بینی رهبری
وکسلر
۲۰۰۶
جهان بینی تنظیمی
تأکید بر رهبری بوروکراتیک و حفظ وضع موجود، رواج سیستم سلسله مراتبی، وفادار ماندن به سیستم، مقاومت در برابر تغییر، احترام به سنت ها و رسوم گذشته.
جهان بینی کار آفرینی
تأکید بر رهبری فرصت طلب، نتیجه محور بودن، ارزیابی زیردستان بر اساس نتایج کارکردی، استفاده از تجارب گذشته، توجه و امتیاز دادن به رقابت.
جهان بینی اجتماعی
تأکید بر رهبری مشارکتی و انجام فعالیت ها به صورت گروهی، پذیرش تغییر از سوی افراد، احترام به نظرات اعضاء گروه، محترم شمردن ارزش ها و فرهنگ مشترک افراد.
جهان بینی شبکه ای
تأکید بر رهبری دانش، تأکید بر توانمند سازی زیردستان، توجه ویژه به شایسته سالاری، تأکید بر نوآوری و خلاقیت.
اقتباس از ترک زاده و جعفری (۱۳۹۳)
۲-۱-۲-۱-۴-۷ جهان بینی رهبری
وکسلر(۲۰۰۶) معتقد است جهان بینی ها بر مبنای آنچه ما نسبت به کل هستی (جهان درون و بیرون) برداشت، ادراک، دریافت و احساس می نماییم، به وجود می‌آیند. از طریق فرضیات و مجموعه جهان بینی ها ی قابل دوام، افراد احساس آرامش و آسودگی می‌کنند. زمانی که اقدامات و تفکرات، منطقی و عقلانی باشند نشأت گرفته از حقایق آشکار و نتایج حاصل از جهان بینی ها است. جهان بینی ها افراد را به سمت آیین ها و اقدامات اساسی راهنمایی و هدایت می‌کنند. به افراد کمک می‌کند که از عهده ی اطلاعات ناقص و متغیر برآیند، به آن ها اطمینان می‌دهند که باید بر روی زمان، انرژی و علایق، سرمایه گذاری کنند. با انتخاب یک جها بینی متناسب با شرایط و اقتضائات محیط وتحول و متغیر می توان با برنامه ریزی و استفاده از فناوری روز به سوی آینده ای مطلوب تر با مشکلات سوق پیدا کرد.
جهان بینی ها در برگیرنده ی این مفهوم اند که آینده اغلب به طور آگاهانه ای توسط افرادی که برای واقعیت بخشیدن به خواسته ها، و اهداف و امیال فردی و جمعی تلاش می‌کنند، و بر روی زمان، انرژی و علایق سرمایه گذاری می‌کنند، طراحی می شود. وکسلر معتقد است اگر موقعیت یا محیط بیرونی سیستم تغییر یابد، رهبر اثربخش کسی است که بتواند جها ن بینی خود را متناسب با شرایط به وجود آمده تغییر دهد و سازمان خود را در راستای آن هدایت کند. هر جهان بینی ، به توصیف این که چطور طرفداران آن، می‌توانند در این دنیای متغیر زندگی کرده و در جهت تحقق امیال، خواسته ها و مطلوبیت های خود گام بردارند، پرداخته است. هر جهان بینی، خواسته های خاصی را ترجیح و مورد توجه قرار می‌دهد و از طرفی دیگر اندیشه‌های خاصی را ترجیح و مورد توجه قرارمی دهد و از طرفی دیگر اندیشه‌های خاص و مشخصی را شایسته بی اعتنایی می‌داند. مطلب جالب ایناست که آنچه باید انجام گیرد، و اینکه چگونه انجام پذیرد، چگونه هزینه هایی که از لحاظ زمان، سرمایه و انرژی در این راه صرف می شود، توجیه شود، همه در مطالب مختلف موجود در هر جهان بینی بیان می شود(جعفری،۱۳۹۱؛ ترک زاده و جعفری، ۱۳۹۲، ۱۳۹۳).
