دانشگاه آزاد اسلامی پردیس علوم و تحقیقات هرمزگان
پایان نامه کارشناسی ارشد رشته: مدیریت آموزش
موضوع:
بررسی تاثیر دوره های آموزشی تربیت مربی پیش از دبستان بر ایجاد صلاحیتهای مربیان مراکز پیش دبستانی در شهر بندرعباس
سال تحصیلی 1394–1393
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده 1
فصـل اول: کلیات تحقیق
1-1- مقدمه 1
1-2- بیان مسئله 4
1-3- اهمیت وضرورت انجام تحقیق 5
1-4- اهداف تحقیق 7
1-4-1- اهداف کلی 7
1-4-2- اهداف جزئی 7
1-5- سوالات تحقیق 7
1-6-فرضیه های تحقیق 8
1-7- تعریف مفهومی متغیرها 8
1-7-1- دوره آموزشی 8
1-7-2- صلاحیت مربیان 8
1-7-3-دوره پیش دبستانی 8
1-8-تعریف عملیاتی متغیرها 9
1-8-1-دوره آموزشی 9
1-8-2-صلاحیت مربیان 9
1-8-3-دوره پیش دبستانی 9
فصـل دوم:مروری برتحقیقات انجام شده
2-1- آموزش 11
2-2-مفهوم آموزش مربی 12
2-3- مفهوم تربیت 12
2-4- مفهوم ترکیبی تعلیم وتربیت در آموزش وپرورش 14
2-5- آموزش مربی مبتنی بردستاورد 15
2-6- مفهوم تربیت مربی 16
2-7- مهارت های اساسی مربی 17
2-7-1- مهارت های علمی واطلاعاتی 17
2-7-2- مهارت های حرفه ای 17
2-8- ویژگی های مهم مربیان 17
2-8-1- ویژگی های یک مربی خوب از نظر صاحب نظران 18
2-9-آموزش چند رسانه ای مربیان 18
2-10- صلاحیت های مربیان پیش دبستانی 20
2-10-1- مربی پیش دبستانی ،هست ها و باید ها 21
2-10-2- تعهد 22
2-10-3- حساسیت 24
2-10-4- کاردانی 26
2-10-5- توانایی سازماندهی 28
2-11-تعریف آموزش ضمن خدمت 31
2-11-1-انواع آموزش های ضمن خدمت 32
2-11-2-تاریخچه آموزش ضمن خدمت 32
2-11-3-اهمیت وضرورت آموزش ضمن خدمت 33
2-11-4-اهمیت آموزش ضمن خدمت در ایران 33
2-11-5- هدف از آموزش های ضمن خدمت 34
2-11-6- انواع دوره های ضمن خدمت 35
2-11-6-1-دوره های حضوری 35
2-12-تاریخچه آموزش ضمن خدمت در جهان 36
2-12-1- آموزش ضمن خدمت در انگلستان 37
2-12-2- آموزش ضمن خدمت درمالزی 38
2-12-3- آموزش ضمن خدمت در سوئد 38
2-12-4- آموزش ضمن خدمت در آلمان 40
2-12-5- آموزش ضمن خدمت در ایران 40
2-13- پیشینه تحقیق 41
2-13-1- تحقیقات داخلی 41
2-13-2- تحقیقات خارجی 44
فصـل سوم:روش تحقیق
3-1- مقدمه 49
3-2- روش تحقیق 49
3-3- جامعه آماری 49
3-4-حجم نمونه 50
3-5-روش جمع آوری اطلاعات 50
3-6- روش ها وابزار تجزیه وتحلیل اطلاعات 51
فصـل چهارم:نتایج
4-1- یافته های تحقیق 53
4-2-مقدمه 53
4-3- بررسی توصیفی اطلاعات 54
4-3-1- توصیف نمونه تحقیق برحسب شرکت در دوره آموزشی 54
4-3-2-توصیف نمونه تحقیق برحسب جنسیت 55
4-3-3-توصیف نمونه تحقیق برحسب تحصیلات 56
4-4-یافته های مربوط به فرضیه ها 57
4-4-1-آزمون فرضیه 1 57
4-4-2-آزمون فرضیه 2 58
4-4-3-آزمون فرضیه 3 60
فصـل پنجم:بحث ونتیجه گیری
5-1- بحث ونتیجه گیری 65 5-2- محدودیت های تحقیق 65 5-3- پیشنهادات اجرایی 65
5-4- پیشنهادات تحقیق 66
منابع فارسی 67
منابع غیر فارسی 69
فهرست جداول
جدول4-1- توزیع فراوانی ودرص برحسب شرکت در دوره آموزشی 54
جدول 4-2-توزیع فراوانی ودرصد نمونه برحسب جنسیت 55
جدول4-3-توزیع فراوانی ودرصد نمونه برحسب تحصیلات 56
جدول4-4-نتایج آزمون tمستقل آزمون فرضیه 1 57
جدول4-5-نتایج آزمون تحلیل کواریانس درخصوص فرضیه1 58
جدول 4-6-نتایج آزمونtمستقل در خصوص فرضیه2 59
جدول 4-7-نتایج آزمون تحلیل کواریانس در خصوص فرضیه2 59
جدول 4-8 نتایج آزمون tمستقل در خصوص فرضیه 3 60
جدول 4-9 –نتایج آزمون تحلیل کواریانس درخصوص فرضیه 3 60
فهرست نمودار
نمودار 4-1-توصیف نمونه برحسب شرکت در دوره آموزشی 54
نمودار4-2–توصیف نمونه بر حسب جنسیت 55
نمودار 4-3 –توصیف نمونه برحسب تحصیلات 56
چکیده
هدف کلی این تحقیق بررسی تاثیر دوره های آموزشی تربیت مربی پیش از دبستان بر ایجاد صلاحیتهای مربیان مراکز پیش دبستانی در شهر بندرعباس است. جامعه مورد بررسی این تحقیق مربیان مراکز پیش دبستانی در شهر بندر عباس ناحیه یک به تعداد 400 نفر می باشد که از بین تعداد 60 نفر به روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی میدانی پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه بدون مداخله بوده و روش آماری جهت تجزیه و تحلیل داده ها از دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی با کمک نرم افزار spss می باشد که در آمار توصیفی از روش های میانگین ،میانه ،انحراف میعار ،درصد ،نمودارفراوانی و در آمار استنباطی از آزمون های آماری t-test و تحلیل کواریانس استفاده شده است. ابزار گرد آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است که براساس یافته های پژوهش در میان نمونه های تحقیق این نتایج حاصل گردید: نتایج تحقیق حاضر نشان داد که بین میزان صلاحیت مربیانی که در دوره های آموزشی تربیت مربی پیش از دبستان شرکت کرده اند و مربیانی که در این دوره ها شرکت نکرده اند ،تفاوت معنی داری وجود دارد وبین میزان صلاحیت در تدریس مربیانی که در دوره های آموزشی تربیت مربی پیش از دبستان شرکت کرده اند و مربیانی که در این دوره ها شرکت نکرده اند ،تفاوت معنی داری وجود دارد و همچنین بین نمره ارزشیابی مربیانی که در دوره های آموزشی تربیت مربی پیش از دبستان شرکت کرده اند و مربیانی که در این دوره ها شرکت نکرده اند ،تفاوت معنی داری وجود دارد.
کلید واژه ها: صلاحیت مربیان- دوره پیش دبستانی –دوره آموزشی
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1– مقدمه
مجموعه تدابیری که با استفاده از امکانات موجود برای رسیدن به هدفی مورد استفاده قرار میگیرد ،روش گفته می شود که نهایتا به یادگیری در فراگیران منجر می شود. هر روش آموزشی و تدریس دارای معیارها و شرایط خاصی است که در زیر به برخی از این معیارها اشاره می شود. یک روش مطلوب ،اولا و قبل از هر چیز باید با پایه های بیولوژیکی و روانی رفتار انسانها هماهنگی داشته باشد. ثانیا دارای اعتبار و ارزش منطقی و همسو و هم جهت با روشهای معتبر کسب دانش باشد ،ثالثا با اصول و ایده ال های انسانی همدم وسازگار باشند و بالاخره دارای ارزش و اعتبار تربیتی باشد. مربیان ممکن است در مورد سلامت مطالب اطلاعات داشته باشند ولی روش آموزشی مناسب برای دستیابی به اهداف آموزشی و انتقال مطالب و دانش به فراگیران را بخوبی ندانند. روش های تدریس فراوان و متعدد هستند که هر کدام شرح مفصل و طولانی دارد هر یک از روش های آموزشی به تنهایی مزایا و معایبی دارد و از اینروست که غالباً بکارگیری مجموعه ای از روشهای تدریس وآموزش توصیه می شود تا کارآیی و اثربخشی بیشتری به همراه داشته باشد(کشاورزی و رهگذر،1389).
آموزش نیروی انسانی از مقوله هایی است که انسان از دیرباز با آن سروکار داشته است. با پیشرفت جوامع و ایجاد مشاغل و سازمان ها، ضرورت این امر بیش از پیش احساس میگردد، به طوری که در حال حاضر بقای سازمان ها منوط به آموزش است (فردانش و کرمی، 1387).
تحولات اقتصادی ،اجتماعی و سیاسی قرن بیستم منجر به تغییراتی در مسیر تعلیم و تربیت شد و موجب گردید جایگاه و نقش دانش به منظور پاسخگویی به نیازهای فردی برای داشتن زندگی مطلوب ،به نحو قابل ملاحظهای کاسته شود. این تحولات موجب ورود فنون و مهارتها به برنامه های درسی و پدید آمدن آموزش حرفه ای در نظام تعلیم و تربیت شد (مرجانی و زیبا کلام، 1382).
تاثیر دوره های آموزشی تربیت مربی پیش از دبستان بر ایجاد صلاحیتهای مربیان مراکز پیش دبستانی از جمله آموزش هایی است که از جمله اهداف پژوهش حاضر است.
1-2– بیان مسأله
از چالش های اصلی که نظام آموزشی همواره با آن مواجه است پاسخگویی به نیازهای محیط کار است. در دنیای امروز به جای اینکه مشاغل به افراد دارای دانش و تخصص نیاز داشته باشند به خاطر تغییری که در ماهیت کار ایجاد شده است ،به افرادی نیاز دارند که دارای مجموعهای از مهارتها باشند(کرمی و مومنی، 1387).
نیروی انسانی در دنیای رقابتی با ارزش می باشد و به دید یک سرمایه به آنها نگاه میشود و برای اینکه از ارزش آن کاسته نشود نیاز به ترمیم و آموزش مدون طی یک فعالیت سازمانی برنامه ریزی شده دارند(سایبانی و بروشان، 1387).
قرن حاضر،قرن اختراعات،اکتشافات و پیشرفتهای سریع در زمینه های مختلف صنعت و تکنولوژی است. امروزه باتوجه به تغییرات تکنولوژیکی فراوانی که در جوامع بشری صورت پذیرفته است ،مشاغل موجود در سازمانها نیز تحول یافته اند و انسانهای مورد نیاز این مشاغل افرادی نیستند که تنها در یک موضوع شغلی مهارت و دانش داشته باشند،بلکه جوامع نوین به انسانهای متخصصی نیاز دارند که بتوانند با بینش مناسب ،مجموعه ا ی از مهارتهای مختلف را در مشاغل متعدد به کار گیرند. انسانهایی که با خلاقیت ،ابتکار،دانش و مهارت گسترده ،ضمن انجام دادن بهینه ماموریتهای شغلی ،به تحقق اهداف سازمانی خود کمک کنند (معصومی،1380).
نیروی انسانی کارآمد و متخصص یکی از اساسی ترین عوامل موثر در توسعه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی هر کشور محسوب می شود و آموزش و تجهیز نیروی انسانی به مهارتها و تخصص های مورد نیاز هر شغل از مهمترین راههای رسیدن به اهداف توسعه به حساب می آید.بین آموزش و تربیت نیروی انسانی ماهر از یک سو و تحقق فرایند رشدو توسعه اجتماعی و اقتصادی از سوی دیگر رابطه ای متقابل وجود دارد که پویایی آن در درجه اول به سطح تکامل کیفی و میزان اطلاعات و دانش فنی کارکنان بستگی مستقیم دارد(اسماعیلی،1380).
آموزش همواره به عنوان وسیله ای مطمئن برای بهبود کیفیت عملکرد و حل مشکلات سازمان مد نظر بوده ونبود آن یکی از اساسی ترین مسائل اساسی و حاد هر سازمان است. کلیه برنامه ها و فعالیتهای آموزشی ضمن خدمت باید به طور سیستماتیک مورد ارزشیابی قرار گرفته و از منابع ارزشیابی برای اطلاع و تکمیل برنامه ها و فعالیتهای آموزشی ضمن خدمت استفاده شود(فتحی واجارگاه،1373).
حرفه ای شدن معلمان بر جنبه های تکنیکی و حرفه ای تدریس و ارتقاء موقعیت اجتماعی حرفه معلمی متمرکز است. حرفه ای شدن فرایندی است که به وسیله آن انجام یک حرفه یا شغل مستلزم داشتن مهارتهای ویژه ای میشود. معلم حرفه ای باید درک عمیق تری از دانش محتوایی ،رشد کودک ،سبکهای یادگیری ،راهبردهای تدریس و مجموعه ای جدید از ارزش ها همراه با احترام به تفاوتهای فردی ،همکاری با همکاران و گرفتن بازخورد مداوم از تدریس قابلیت هدایت ،و تغییر و ارتباط موثر داشته باشد. رویکردهای جدید در تربیت و آموزش مداوم معلمان ،بر اساس توسعه مفهوم رویکرد سیستمی به آموزش ،در نظر گرفتن تدریس به عنوان فعالیت حرفه ای و سیایت های حمایت کننده توسعه حرفه ای به وجود آمده وآموزش نیاز مداوم زندگی حرفه ای معلمان شده است(وایلانت،2007).
آموزش وپرورش برای تحقق اهداف خود همه ساله به برگزاری دوره های آموزشی برای مربیان پیش دبستانی اقدام می نماید. با توجه به پویایی فرایند آموزش ،یکی از ارکان مهم این فرایند بررسی تاثیر دوره ای آموزشی بر صلاحیت مربیان پیش دبستانی می باشد،لذا در این پژوهش سعی می شود تا تاثیر دوره های آموزش ضمن خدمت بر صلاحیت مربیان پیش دبستانی بندرعباس مورد مطالعه قرار گیردو سوال اصلی این تحقیق این است که دوره های آموزشی برگزار شده برای مربیان پیش دبستانی بر صلاحیت آنان موثر است.
1-3- ضرورت و اهمیت انجام تحقیق
عصر کنونی را عصری میدانند که هدف آموزش و پرورش تنها انتقال میراث فرهنگی و تجارب بشری به نسل جدید نیست ،بلکه رسالت آموزش و پرورش ایجاد تغییرات مطلوب در نگرش ها ،شناخت هاو در نهایت رفتار انسان ها است. در به انجام رساندن این رسالت در آموزش و پرورش همه کشورها از جمله ایران ،معلمان نقشی اساسی و بسیار مهم به عهده دارند ،زیرا علاوه بر داشتن نقش هدایتی و حمایتی ،مسئوولیت انتقال فرهنگ ایرانی ،اسلامی و جهانی ،ایجاد تغییرات مطلوب در کودکان ، نوجوانان و جوانان را بر عهده دارند. در جهان امروزمربی شایسته مربی است که بداند چرا آموزش میدهد؟ به چه کسی آموزش می دهد؟ چه مطالبی را آموزش می دهد؟ چگونه آموزش می دهد؟ کجا آموزش می دهد؟ با چه ابزار و روش هایی آموزش می دهد؟ چگونه ارزشیابی میکند؟ مربی شایسته مربی است که راه و رسم چگونه آموختن و چگونه اندیشیدن و چگونه زیستن را به کودکان می آموزد و به خودسازی و دانش افزایی خود نیز توجه دارد. اینچنین مربی باید علاقه به کار مربی داشته باشد، خوب انتخاب و تربیت گردد و برای ایفای نقش های وی شرایط لازم فراھم شود و مورد تکریم قرار گیرد. به همین منظور ،بهره گیری از تجارب جهانی(تاریخی و تطبیقی) ضرورت دارد. با توجه به نفش آموزش و اهمیت فرایند آموزش نیروی انسانی در ادامه حیات هر سازمان و لزوم برنامه ریزی دقیق و طراحی مناسب دوره های آموزشی ،ارزشیابی آموزش های ارائه شده ضروری به نظر می رسد. در واقع اجرای دوره های آموزشی به دنبال خود مساله ارزشیابی دوره ها و برنامه ها را مطرح می کندکه از پایه ای ترین و بنیادی ترین مراحل برنامه ریزی آموزشی محسوب می شود. ارزشیابی دوره های آموزشی فرایندی جامع و کلی است که مجموع نتایج حاصله از محیط پیرامون سیستم برنامه ریزی آموزشی و عملکرد درونی سیستم آموزشی را روشن می نماید و مسائل و مشکلات سیستم را به مسئولان باز می شناساند و آنان را در رفع تنگناها و بهبود کلی و کیفی سیستم برنامه ریزی آموزشی در سازمان یاری می کند(گلابی،1369).
با توجه به اهمیت و جایگاه آموزش ،به ویژه آموزش ضمن خدمت در جهان و علاقه پژوهشگر به آموزش نیروی انسانی و اعتقاد به ضرورت آموزش مربیان پیش دبستانی و همچنین کاربردی بودن موضوع مورد مطالعه و باتوجه به هدف کلی و اساسی تحقیق ،این موضوع برای پژوهش انتخاب شد. همچنین منابع محدود مالی هر سازمان ایجاب می کند تا با بررسی دقیق روند کار در گذشته از دوباره کاری و صرف هزینه های بی مورد و اتلاف وقت و هدر دادن نیروی انسانی و دیگر منابع جلوگیری بعمل آید و آموزشهایی ارائه شود که ضمن تغییر گرایش و بینش فرد در بعد مثبت آن و انطباق فرد با سازمان توانسته باشد در کارایی و انجام موفق وظایف محوله در حد مطلوب مفید واقع شود. نتایج این پژوهش می تواند به عنوان بازخورد به سازمان آموزش و پرورش ارائه شود تا ضمن روشن نمودن نقاط قوت آموزش ها ،در اصلاح و بهبود آموزش های آتی و طراحی و تدوین دقیق دوره های آموزشی مربیان پیش دبستانی مورد استفاده قرار گیرد.
1-4– اهداف تحقیق
1-4-1– هدف کلی
بررسی تاًثیر دوره های آموزشی تربیت مربی پیش از دبستان بر ایجاد صلاحیتهای مربیان مراکز پیش دبستانی در شهر بندرعباس
1-4-2- اهداف جزئی
- تعیین اثر دوره های آموزشی و برنامه های آموزشی بر صلاحیت های مربیان پیش دبستانی
- تعیین اثر دوره های آموزشی در اجرای برنامه ها و فعالیت های مربیان پیش دبسنانی
- تعیین اثر دوره های آموزشی در فراهم نمودن اطلاعات مربیان پیش دبستانی در جهت ارتقاءکیفیت و فرایند آموزش
1-5- سوال های تحقیق
– آیا بین میزان صلاحیت حرفه ای مربیانی که در دوره های آموزشی تربیت مربی پیش از دبستان شرکت کرده اند و مربیانی که در این دوره ها شرکت نکرده اند تفاوت معنا داری وجود دارد؟
– آیا بین میزان صلاحیت در تدریس مربیانی که در دوره آموزشی تربیت مربی پیش از دبستان شرکت داشته اند و مربیانی که در این دور ه ها شرکت نداشته اند تفاوت معنا داری وجود دارد ؟
– آیا بین نمره ارزشیابی مربیانی که در دوره های تربیت مربی پیش از دبستان شرکت داشته اند و مربیانی که در این دوره ها شرکت نداشته اند تفاوت معنا داری وجود دارد؟
1-6– فرضیه های تحقیق
- بین میزان صلاحیت حرفه ای مربیانی که در دوره های آموزشی تربیت مربی پیش از دبستان شرکت کرده اند و مربیانی که در این دوره ها شرکت نکرده اند تفاوت معنا داری وجود دارد.
- بین میزان صلاحیت در تدریس مربیانی که در دوره آموزشی تربیت مربی پیش از دبستان شرکت داشته اند و مربیانی که در این دور ه ها شرکت نداشته اند تفاوت معنا داری وجود دارد .