دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین الملل قشم
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده۱
فصل اول کلیات تحقیق
مقدمه.۳
بیان مسئله۳
اهمیت وضرورت تحقیق۳
اهداف تحقیق۳
سوالات تحقیق.۳
ه)فرضیه های تحقیق۴
و)روش تحقیق۵
ز)ساماندهی تحقیق.۵
بخش اول مفهوم مسئولیت کیفری پزشک.۶
گفتار نخست مفهوم مسئولیت.۶
مبحث نخست کلیاتی در مورد مسئولیت.۶
بند اولمفهوم لغوی۶
بنددوم مفهوم اصطلاحی.۶
گفتار دوم انواع مسئولیت.۷
الف )مسئولیت اخلاقی ومسئولیت قانونی.۷
ب)مسئولیت قراردادی ومسئولیت خارج از قرارداد۷
ج)مسئولیت کیفری ومسئولیت مدنی۸
گفتار سوم سابقه تاریخی مسئولیت کیفری پزشک درحقوق ایران ومصر.۸
مبحث نخست:ایران باستان.۸
مبحث دوم از پیدایش اسلام تا دوران مشروطیت۱۰
مبحث سوم ایران معاصر.۱۱
الف )ازانقلاب مشروطیت تاپیروزی انقلاب اسلامی.۱۱
ب)ازپیروزی انقلاب اسلامی تازمان حاضر.۱۲
مبحث چهارم حقوق مصر۱۳
بخش دوم ارکان مسئولیت کیفری دراعمال پزشکی.۱۵
گفتار نخست مفهوم فعل مجرمانه یاخطای پزشکی.۱۵
بند اول بی احتیاطی.۱۶
بند دوم بی مبالاتی۱۷
بند سوم عدم مهارت۱۸
بند چهارم عدم رعایت نظامات دولتی.۱۹
مبحث نخست نتیجه مجرمانه۱۹
مبحث دوم بررسی رابطه سببیَت۲۰
بخش سوم موانع مجازات ودیدگاه فقهی مسئولیت پزشک۲۳
گفتار نخست موانع مجازات. ۲۳
بند اول:عوامل رافع مسئولیت کیفری ۲۳
عوامل رافع مسئولیت کیفری در حقیقت:.۲۳
بند دوم عوامل موجهه جرم۲۷
گفتار دوم رضایت نامه وبرائت نامه.۳۰
بند اول رضایت نامه۳۱
بند دوم برائت نامه.۳۱
دیدگاه فقهی ضمان پزشک.۳۴
مبحث نخست ضمان طبیب در فقه شیعه ۳۵
بند اول نظرمشهور فقهای امامیه 36
الف )روایات۳۶
ب)قواعد فقه.۳۶
ج)اجماع.۳۷
بند دوم نظریه غیرمشهور فقهای امامیه.۳۷
الف)اصل برائت۳۷
ب)اذن شرع وعقل۳۷
ج)اذن بیمار یا ولی بیمار به درمان۳۸
د)قاعده احسان۳۸
و)روایات۳۸
مبحث دوم ضمان طبیب در فقه اهل سنت.۳۹
مبحث سوم:سقوط ضمان طبیب.۴۱
فصل دوم
جرایم و تخلفات انتظامی پزشک
بخش نخست :جرایم.۴۴
گفتار نخست:مفهوم سقط جنین.۴۴
بند اول :مفهوم لغوی.۴۴
بند دوم:مفهوم حقوقی.۴۴
بند سوم:مفهوم طبی.۴۴
مبحث نخست:انواع سقط جنین.۴۵
الف)سقط جنین جنایی۴۵
ب)سقط جنین طبی۴۵
ج)سقط جنین خود به خودی یا مرضی۴۶
و)سقط جنین ضربه ای۴۶
مبحث دوم:ارکان تشکیل دهنده سقط جنین۴۷
الف)رکن قانونی۴۷
ب)رکن مادی۴۸
بند اول) حقوق ایران ۴۹
بند دوم:حقوق مصر.۵۱
بند سوم بررسی شروع به جرم سقط جنین در حقوق ایران و مصر۵۳
ج)رکن معنوی.۵۴
مبحث سوم:مجازات سقط جنین عمدی۵۵
الف)مجازات سقط جنیین عمدی از ناحیه افراد عادی۵۵
بند اول:حقوق ایران۵۵
بند دوم:حقوق مصر .۵۵
ب:مجازات سقط جنین عمدی از ناحیه شاغلین امور پزشکی ۵۶
بند اول :حقوق ایران.۵۶
بند دوم:حقوق مصر.۵۶
بند سوم:نتیجه گیری ۵۶
گفتار دوم:افشاءاسرار بیماران۵۸
مبحث نخست:رکن قانونی .۵۹
بند دوم حقوق مصر.۶۱
بند سوم موارد قانونی افشای سر حرفه ای در حقوق در ایران و مصر ۶۲
مبحث دوم:رکن مادی .۶۳
الف )شخصیت مرتکب۶۳
ب)وجود سر یا راز.۶۳
ج)افشاء نمودن سّر۶۳
مبحث سوم: رکن معنوی۶۴
مبحث چهارم:مجازات افشاءاسرار.۶۴
گفتار سوم:صدور گواهی نامه خلاف واقع۶۵
مبحث نخست:رکن قانونی .۶۶
بند اول:حقوق ایران۶۶
بند دوم:حقوق مصر.۶۸
مبحث دوم:رکن مادی۶۹
الف)شخصیت مرتکب.۶۹
ب) خلاف واقع بودن گواهی صادره۷۰
مبحث سوم:رکن معنوی۷۱
مبحث چهارم:مجازات صدور گواهی نامه خلاف واقع۷۱
بند اول:حقوق ایران۷۱
بند دوم:حقوق مصر۷۲
گفتارچهارم:دخالت غیرمجازدرامورپزشکی.۷۳
مبحث نخست:رکن قانونی.۷۳
مبحث دوم:رکن مادی.۷۴
الف)شخصیت مرتکب.۷۴
ب)فعل مرتکب.۷۵
مبحث سوم:رکن معنوی۷۶
مبحث چهارم:مجازات دخالت غیر مجاز درامورپزشکی۷۷
گفتارپنجم:اغفال بیماران۷۸
مبحث نخست:رکن قانونی.۷۸
مبحث دوم:رکن مادی ۷۸
الف)شخصیت مرتکب۷۹
ب)فعل مرتکب۷۹
مبحث سوم:رکن معنوی۷۹
مبحث چهارم:مجازات اغفال بیماران۸۰
گفتارششم:خودداری ازکمک به مصدومین۸۰
مبحث نخست:رکن قانونی. ۸۱
مبحث دوم:رکن مادی.۸۲
الف)قرارداشتن اشخاص درمعرض خطرجانی.۸۲
ب)استمدادمصدوم ویاوجودضرورت کمک.۸۳
ج)عدم توجه خطرنسبت به کمک کننده ودیگران .۸۳
مبحث سوم :رکن معنوی. ۸۳
مبحث چهارم مجارت خوداری از کمک به مصدومین۸۴
بنداول:حقوق ایران.۸۴
بند دوم:حقوق مصر۸۴
گفتار هفتم : پیوند اعضاء بدون رضایت بیمار ۸۵
بنداول : حقوق ایران. ۸۶
بند دوم : حقوق مصر ۸۷
بخش دوم : تخلفات انتظامی پزشک. ۸۷
گفتار نخست : مفهوم تخلف انتظامی ۸۸
گفتاردوم:انواع تخلفات انتظامی پزشک۸۹
۱)به کار نبردن حداکثر تلاش ممکن جهت معالجه ودرمان بیماران ۸۹
۲) سهل انگاری در انجام وظیفه و عدم رعایت موازین علمی ،شرعی و قانون .۹۰
۳)افشاءنمودن اسرار ونوع بیماری.۹۱
۴) پذیرش بیمار بیش از حد توان معاینه و درمان ۹۲
۵) انجام اعمال خلاف شئون پزشکی .۹۳
۶) تحمیل نمودن مخارج غیر ضرروی به بیماران .۹۳
۷) ایجاد نمودن رعب و هراس در بیمار۹۴
۸) تجویز داروهای روان گردان و مخدر. ۹۴
۹) رعایت ننمودن تعرفه های خدمات درمانی ۹۵
۱۰(اخذ مبلغ مازاد بر وجود دریافتی ، توسط مسولان موسسات درمانی ۹۶
۱۱(عدم هم کاری لازم در زمان وقوع بحران و سوانح و یا پیشگیری از بیمارهای واگیردار۹۶
۱۲)ممنوعیت جذب و هدایت بیمار از موششات بهداشتی درمانی دولتی وخیریه به مطب شخص یا موسسات پزشکی خصوصی. ۹۷
۱۲)ممنوعیت جذب و هدایت بیمار از موششات بهداشتی درمانی دولتی وخیریه به مطب شخص یا موسسات پزشکی خصوصی .۹۷
۱۴) انتشار مقالات و گزارش های پزشکی خلاف اصول علمی که جنبه تبلیغاتی داشته باشند. ۹۸
۱۵) استفاده از عناوین علمی و تخصصی تائید نشده .۹۹
۱۶) تجویز دارو ، خارج از مجموعه دارویی کشور ( فارما کوپه)۱۰۰
۱۷) عدم ادامه درمان بیمار ۱۰۰
۱۸) عدم انتخاب پزشک مشاور بدون نظر پزشک معالج. ۱۰۱
۱۹) فروشی دارو وتجهیزات پزشکی در محل اشتغال ۱۰۱
۲۰)عدم تحریر صحیح مشخصات و نحوه استفاده داروهای تجویز شده.۱۰۲
۲۱) عدم صدور صدور نسخه بر اساس اصول علمی و شرایط بیمار. ۱۰۲
۲۲) گودرزی ، فرامرز و کیانی ، مهرزاد : اصول طب قانونی و مسمومیت ها ، تهران ، روزنامه رسمی ، چاپ اول ، ۱۳۸۰۱۰۳
۲۳) عدم رعایت ضوابط مربوط به درج آگهی در رسانه ها و تنظیم سر نسخه ها و تابلوها.۱۰۳
۲۴) استفاده و بکارگیری افراد فاقد صلاحیت در امور پزشکی ۱۰۳
۲۵) عدم مساعدت و همکاری در فوریت های پزشکی ۱۰۳
۲۶) عدم اعلام تغییر نشانی مطب و موسسه پزشکی. ۲۰۶
۲۷) عدم رعایت ضوابط علمی و حرفه ای ، توسط مسولان فنی ۱۰۴
فصل سوم
آیین رسیدگی به جرایم پزشکی و اجرای آن
گفتار نخست نحوه رسیدگی به جرایم پزشکی در دادسرای عمومی انقلاب.۱۰۶
مبحث نخست : اقدام دادسرا پس از دریافت شکایت ۱۰۶
مبحث دوم : اقدامات دادسرا پس از اخذ نظریه کارشناسی ۱۰۸
دایر بر قصور پزشک یا کادر درمانی ۱۰۸
گفتار دوم ک نحوه رسیدگی به جرایم پزشکی در دادگاه عمومی جزایی.۱۰۹
مبحث نخست : اقدام دادگاه پس از دریافت کیفر خواست ۱۰۹
مبحث دوم : اقدامات دادگاه پس از حضور طرفین.۱۱۰
۱- رای برائت. ۱۱۱
۲- رای محکومیت ۱۱۱
مبحث سوم : رسیدگی دادگاه تجدید نظر ۱۱۱
گفتار سوم : اجرای احکام کیفری .۱۱۳
فصل چهارم:نتیجه گیری ۱۱۴
نتیجه گیری.۱۱۴
پیشنهاد.۱۱۹
منابع و ماخذ .۱۲۰
چکیده لاتین.۱۲۵
چکیده
پزشکی علمی است که همواره مورد نیاز بشر است وپزشکان نیز اشخاصی هستند که درمیان اکثر جوامع از منزلت وجایگاه والایی برخوردارند اشخاصی که به امور پزشکی اشغال می ورزند، باید متعهد و متخصص بوده وتمامی توان خودرا برای حراست از سلامت بیماران قرار دهند.
در کشور ما وزارت بهداشت،درمان وآموزش پزشکی وسازمان نظام پزشکی این وظیفه را عهده دار هستنداما متاسفانه عدم وجود هماهنگی های لازم گاهی به دلایل بی احتیاطی،بی مبالاتی،عدم مهارت،عدم رعایت نظامات دولتی سبب بر هم خوردن وضعیت سلامت روانی جامعه وسلب اعتماد مردم از متولیان درمان میشود.
علم پزشکی در مصر به صورتی است که پزشکان مصری نیز به تبعیت از روحانیون مقتدر طبابت میکردند در تمدن مصری ظاهرا قوانین مدون نظام پزشکی وجود داشت ودر مواقع لزوم پزشکان برای توضیح دادن یا اظهارنظر کارشناسی به دادگاه احضار می شدند.
دراین رساله به بررسی مباحث مفهوم مسئولیت پزشک،جرایم خاص پزشکی،تخلف انتظامی ودیدگاه فقهی ومراجع رسیدگی به تخلفات پزشکی پرداخته شود.
واژه ها واصطلاحات فنی و تخصصی:ضمان پزشک.عوامل موجهه جرم.دیدگاه فقهی
مقدمه
الف) بیان مسئله
باتصویب قانون مجازات جدید سال۹۲وتغییرات اتفاق افتاده درفصل ذهای مختلف درمورد مواد مربوط به ضمان پزشکی از حیث تعیین نوع ومیزان مجازاتها باقانون مجازات قبلی وباتوجه به مقایسه نمودن آن باضمان پزشکی درقانون کشور مصر وتفاوت اساسی دراین خصوص وبررسی درجات مقرر وقانون در دوکشور ایرن ومصر به عنوان مسئله اصلی پایان نامه قرار می گیرد.
ب)اهمیت وضرورت تحقیق
باتوجه به اینکه یکی از مهم ترین ابزارهای صحت وسلامتی در اجتماع عملکرد پزشکان می باشد ودرقانون،تعیین مجازات،به عنوان ضمانت اجرای درستی عملکرد این قشر از جامعه می باشد در قوانین تمامی کشورهای دنیا موادی در خشوص تعیین نوع مجازات باحقوق اولیه اشخاص درمراجعه به پزشکان جرم انگاری شده است وتعیین مجازات برای پزشکان خاصی ازاهمیت ویژه ای برخوردار است تا به وظیفه ی خود به دزستی عمل نمایندودرجه بندی مجازاتها رامی توان در قانون به عنوان معیار مهمی در حفظ حقوق بیماران مورد بررسی قرارداد که کشور های ایران ومصر از این قاعده مستثنا نمی باشند.
ج)اهداف تحقیق
-شناسایی تبلیغات منفی درجه بندی مجازاتها در رابطه باضمان پزشکی در قانون
تطابق درجه بندی مجازاتها از دیدگاه حقوق دوکشور ایران ومصر
بررسی باز دارندگی ارتکاب جرم توسط پزشکان براساس قانون مجازات دوکشور ایران ومصر
تعیین مجازات ازحیث اصلاح پذیری تادیبی وتربیتی
د)سوالات تحقیق
-آیا ضمان پزشکی در قوانین کشورهای ایران ومصر می تواند تحت تاثیر عوامل موجه جرم یاعوامل رافع مسئولیت کیفری قرارگیرد؟
-آیامواد مربوط بهضمان پزشکی در حقوق ایران در جریان دادرسی واجرای مجازات در قبال حقوق مصر تفاوت فاحشی دارد؟-باتوجه به اسلامی بودن دو کشور ایران ئومصر دیدگاه فقهی در خصوص ضمان پزشکی چگونه می باشد؟
ه)فرضیه های تحقیق
-آن چه در مورد ضمان پزشکی درقانون مجازات اسلامی ایران جرم انگاری شده است دارای دامنه ی گسترده تری می باشد که هر پزشکی باید براساس آن به وظیفه ی خود عمل نماید وبه لحاظ وجدانی نیز برای پزشک ازنکات ضروری می باشد ودر قانون ضمان پزشکی به مواد خاصی محدود نمی باشد مثلا قانون پزشک معالج را مکلف نموده است درواقع مشاهده یکی از بیماریهای واگیر دار فورا موضوع را به بهداری محل اطلاع دهد یادرهنگام برخورد بابیماری مقاربتی موظف به گزارش دادن بیماران خود می باششد(حکم قانون بدون امر مقام صلاحیت دار،بنابراین اینجاست که عمل نکردن به وظیفه توسط پزشک جزءامر قانون عوامل موجه جرم)می باشد حتی درقانون مجازات اسلامی درخصوص امرقانون مواددیگری نیز بیان شده است که قانون به طور اخص بیانگر دستور الزام آورقواعد حقوقی برای پزشکان محترم می باشد.
-در قانون مجازات اسلامی ایران باتوجه به اهمیت وجایگاه والای پزشک موادمربوط به ضمان پزشکی جوری از طرف قانون گذارجرم انگاری شده است که درآن اصل برائت پذیزفته می شود بنابراین هرپزشک ماهری که سعی وتلاش خود رابهبودی بیماری شخص بکار گیرد ودر صورت عدم نتیجه منجر به فوت ونتقص عضو شود دیدگاه قانون وفقه اضمان چنین پزشکی برتحصیل اصل برائت می باشد هرچندکه دربعضی موارد پزشک مسئول اعمال خویش وضامن جبران خسارت وارده می باشد وقانون گذاری علی رغم درنظرگرفتن اصل برائت ،برای ضمان پزشک مجازاتی درنظرگرفته است.
-درمورد دیدگاه فقهی نسبت به ضمان پزشکی باید باتوجه به فقه شیعی درایران وفقه سنت درمصربه لحاظ تطبیقی مورد بررسی قرارگیرد زیرا ضمان پزشکی در دوفقه (شیعه وسنی)ودیدگاه فقهای آن دارای نظرات مختلفی می باشدکه این دودیدگاه درجرم انگاری قانون گذارکاملا مشهودوقابل فهم است ومسئولیت پزشکان تابع قوانین دوکشور متفاوت بوده ودرنظام حقوقی در کشور درباره مسئولیت پزشکی بررسی های زیادی انجام نگرفته چنان که درفقه شیعی چندان به مسئولیت پزشک نپرداخته وتنها برخی ازنام داران فقه اشاره ای به مسئولیت پزشکان کرده اند درصورتی که در فقه اهل سنت مسئولیت پزشک را درمورد پزشکان تخصص وماهر باپزشک غیرمتخصص تفاوت گذاشته اند.
به هرحال رابطه بین طب وقانون از زمان های قدیم وبین مذهبیون نیز رایج بود ودانستن هردوآنها از افتخارات محسوب می شد.
پزشک باید درکرداروگفتارورفتار،وحتی درپوشش ووضع ظاهری خود،نمونه خوبی برای سایر افراد جامعه باشد روحانیت ومعنویت رشته پزشکی درسایر مشاغل اجتماعی کمتردیده می شود.پزشک است که به دلیل محرم بودن به بیمار واعتماد ی که جامعه به وی دارد به نهفته ترین رازهای بیماراند خودوکسان او،حتی گرفتاری ها،نحوه تفکر ،اخلاق وعادات ،اختالافات آنان و وضع زندگی ومشعیت وکسب درآمد بیماران خودپی می برد مردم بارضایت ورغبت عزیزان عرض وناموس خودرا در اختیار بررسی های پزشکی قرارمی دهندپس از این وظیفه ی وجدانی وانسانی وشرعی پزشکان است که بااخلاق نیکوخودراازپلیدی به دور نگاه دارد واز اعتماد بیماران خود سوءاستفاده ننمایند ومقام معنوی ووالای خود راخدشه دارنکنند.