با عنوان : جرم و بزهکاری
دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان
پایان نامه ارشد رشته حقوق
با موضوع :
جرم و بزهکاری
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
چکیده
مسئله جرم و بزهکاری، که در پی مسائل و مشکلات اجتماعی نظیر فقر و بیکار ی و بحران های اقتصادی و اجتماعی و دگرگونی در قوانین و الگوهای اجتماعی و خلاصه برهم خوردن تعادل در نظم اجتماعی پدید می آید منحصر به مردان نیست، بلکه زنان نیز از صدمات این مشکلات اجتماعی مصون نیستند و زندگی آنان، به سبب ابعاد نقش ها و مسئولیت هایشان که با توجه به ساختار طبقاتی آنان شکل می گیرد، دست خوش بحران و نابسامانی می شود.
روش تحقیق در این مطالعه توصیفی تبیینی و با استفاده از ابزار پرسش نامه و مصاحبه حضوری با زنان مجرم زندان ساری با هدف شناخت ابعاد اجتماعی، اقتصادی ، و فرهنگی شرایطی است که مجموعاً زمینه کجروی و ارتکاب جرایم را در میان آنان مساعد می کند. به عبارت دیگر عواملی مانند شرایط اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی خانوادگی، با ایجاد زمینه های مستعد، می توانند در گرایش زنان به ارتکاب جرم و بزهکاری در واکنش به شرایط اجتماعی، نقش مؤثری ایفا کنند.
کلید واژه : خانواده ، بزهکاری، زنان، عوامل بزهکاری، خشونت علیه زنان.
مقدمه:
الف ) بیان موضوع:
از آن جا که اکثریت درخور توجهی از جرایم گزارش شده زنان جرایم مالی اند، محققان انگیزه جرایم زنان را عمدتاً اقتصادی ذکر می کنند و در تحقیقات خود به همبستگی کلی میان نیازهای اقتصادی و جرم اشاره دارند و ارتکاب جرم را راه حلی اقتصادی برای زنان فقیر می شمارند. وسعت گرفتن دامنه دستگیری زنان به جرم کلاهبرداری و سرقت را نیز نتیجه بدتر شدن اوضاع اقتصادی آنان و تبعیض های جنسی در سطوح پایین اقتصادی عنوان می کنند.
حال آن که با مروری بر تحقیقات انجام شده ، می توان دریافت که برای کجروی زنان ، علاوه بر عامل اقتصادی که خود ریشه در ساخت نظام اجتماعی دارد، باید به تأثیر وضعیت خانواده نیز اشاره کرد. شرایطی از قبیل وضع خانوادگی نابسامان در دوران کودکی، روابط و مناسبات خانوادگی پرتنش، ازدواج ها ی زودرس، و زندگی در کنار همسری بزهکار.
به این ترتیب، با توجه به وظایف خانواده در تأمین منابع مادی و عاطفی فرزندان از یک سو، و تأثیر دوام و استحکام خانواده در آرامش روانی افراد خانواده از سوی دیگر، به تحقیقی میدانی در خصوص تأثیر ناامنی روانی و اقتصادی خانواده در آسیب شناسی خانواده پرداختیم و تحلیلی از مسئله جرم و بزهکاری در محیط اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی جامعه با توجه به اهمیت روابط اجتماعی در بروز این پدیده اجتماعی ارائه دادیم.
نقش ها و کارکردهای زندان زنان بیانگر آن است که علیرغم اینکه یک نظام کنترل رسمی مبتنی بر قوانین جنایی و مجازات زندان برای حفظ نظم اجتماعی ضروری است ، ولی اصلاح و بازپروری از اهمیت ویژه ای برخوردار است . این پژوهش جرایم زنان را بطور کلی مورد بررسی قرار داده و زندان زنان و نقش آن در جامعه پذیری زنان مختلف و کارکردهای منفی مجازات زندان و ضرورت به کارگیری روشهای جایگزین زندان با هدف اصلاح و بازپروری را مورد بررسی قرار داده است .
ب)سابقه تحقیق
سابقه تحقیق در زمینه آسیبهای اجتماعی در خصوص زنان در ایران چندان طولانی نیست و مراجعه به کتاب شناسی ها و مقاله نامه های موضوعی نشان می دهد که تحقیقات در مسئله جرم و بزهکاری زنان چندان مورد توجه محققان نبوده است. حال آ نکه، بسیاری از صاحب نظران بر آناند که زنان امروز بیش از گذشته فرصت ارتکاب جرم پیدا می کنند، زیرا شمار بیش تری از آنان شاغل اند و از آزادی بیشتری برخوردارند و کمتر از گذشته به خانه وابستگی دارند؛ از طرف دیگر، بسیاری از زنان مسئولیت اصلی خانواده را بر دوش دارند، مسئولیتی که در گذشته به طور سنتی بر عهده مردان بوده است.
پ)اهداف و کاربردهای تحقیق
هدف کلی در این پژوهش شناخت شرایط و خصوصیات اجتماعی و فرهنگی زنان بزهکار و مجرم ساری با تأکید بر سه شاخص کلی خانواده، محیط اجتماعی، و اوضاع اقتصادی با مطالعه زنان مجرم در زندان ساری است. هدف های جزئی شناسایی چگونگی تأثیر عوامل زیر در ارتکاب جرم است:
روابط نامناسب خانوادگی، ارتباط با افراد خلاف کار در محل سکونت و به طور کلی محیط اجتماعی، مشکلات اقتصادی و مالی، و فقدان امکانات مناسب برای گذران اوقات فراغت.
ت )پرسش های تحقیق
برای دستیابی به پاسخ پرسش اصلی مبنی بر این که دلایل ارتکاب جرم در میان مراجعان مراکز
اورژانس اجتماعی و زندان زنان شهرستان ساری ، کدامند، پرسشهای فرعی زیر مطرح شدند.
- ویژگیهای خانوادگی مراجعان مجرم و در معرض جرم چگونه است؟
- ویژگیهای شخصیتی و فردی مراجعان مجرم و در معرض جرم چگونه است؟
- ویژگیهای فرهنگی مراجعان مجرم و در معرض جرم چگونه است؟
- ویژگیهای اقتصادی مراجعان مجرم و در معرض جرم چگونه است؟
- مسائل بومی و جغرافیایی چه نقشی در بروز و ترویج جرم دارند؟
ث) فرضیه ها ی تحقیق
- بیشترین فراوانی آسیب در روابط مورد بررسی مربوط به خشونت و آزار خانواده و روابط خانوادگی آسیب زا و جو متشنج و اعتیاد در میان اعضای خانواده است
- بیشترین فراوانی در ویژگی روانی بزهکاران مربوط به افسردگی ،اختلال روانی ،جنسی ،جسمی و خود کم بینی و عدم اعتماد به نفس است.
- سطح سواد و میزان تحصیلات والدین نقش موثری در بزهکاری یا عدم بزهکاری زنان ایفا می کند.
- در آمد پایین و بیکاری سرپرست خانوار در ۹۸.۶ درصد مددجویانی که مشکل اقتصادی دارند وجود دارد.
- بیکاری زنان به دلیل مشکلات بومی و محرومیت و تعصب جنسیتی در ۱۰۰ درصد موارد به چشم می خورد.
ج )روش تحقیق
روش تحقیق توصیفی تبیینی است و در گردآوری اطلاعات نیز، از تکنیک های مراجعه به اسناد و مدارک، پرسشنامه، و همچنین مصاحبه با زنان زندانی استفاده شده است.
چ)ساختار تحقیق
این تحقیق شامل مقدمه است که به بیان موضوع،سابقه تحقیق ،اهداف و کاربردهای تحقیق،پرسشهای تحقیق،فرضیه ها، روش و ساختار تحقیق می پردازد .مطالب تحقیق در ۲ فصل تشریح و بررسی گردید .فصل اول شامل ۳ مبحث میباشد .مبحث اول شامل دو گفتار:۱-واژه شناسی و ۲-اهمیت و پیشینه بزهکاری زنان.مبحث دوم شامل دو گفتار ۱-ویژگی بزهکاری زنان و ۲-رویکردها که شامل رویکرد کلاسیک و انتقادی و فمینیستی می باشد.
مبحث سوم هم شامل دو گفتار است .۱-انواع خانواده و تعریف آن ۲- کارکردهای خانواده
فصل دوم شامل مبحث اول :روش شناسی تحقیق است که به ۲ مبحث تقسیم می شود مبحث نخست نیز شامل ۳ گفتار است ۱-جامعه و نمونه آماری ۲-ابزارهای اندازه گیری ۳-یافته های تحقیق
در مبحث دوم به تجزیه و تحلیل داده ها می پردازیم و در گفتار دوم آن مختصات داده ها از قبیل ویژگیهای خانوادگی ،ویژگیهای روانی ،ویژگیهای فرهنگی،ویژگیهای اقتصادی و ویژگیهای بومی بزهکاران مورد بررسی قرار می گیرد.
فصل نخست: مبانی نظری
با توجه به هر یک از پرسش های مطرح شده در موضوع پژوهش، در زیر به چند دیدگاه اشاره می شود. سپس مروری اجمالی بر مطالعات مربوط به جرم و آسیب ها ی اجتماعی خواهیم داشت.
مبحث نخست :نظریه هایی در رابطه با بزهکاری زنان
در خصوص ویژگی های خانوادگی می توان به نظریه های زیر اشاره کرد:
براساس نظریۀ فمینیستی جامعه پذیری جنسیتی هگن، نقشۀهای ویژه دو جنس در خانواده به کودکان منتقل می شود و این جریان جامعه پذیری بر مسالۀ جرم هم اثر می گذارد .[۱]
براساس نظریۀ فمینیستی کنترل، مردان دارای آزادی بیشتری در فعالیت های پرمخاطره هستند و در مقابل زنان بیشتر از مردان کنترل می شوند. به علاوه خشونتی که مردان در منزل و خارج از منزل بروز می دهند، بر کنترل زنان تأثیر دارد و باعث فقدان فرصتی برابر با مردان برای ارتکاب جرم در بین آنان می شود . [۲]
در خصوص ویژگی های شخصی و روانی می توان به نظریه های زیر اشاره کرد : براساس نظریۀ کنترل عاطفی، نگرش افراد به هویت ها، رفتارها، محیط و احساسات و هیجانات با رفتار بین شخصی ارتباط دارد. نیروهای زیرین جامعه با ایجاد شکاف ، جدایی و تحمیل انزوای اجتماعی در تداوم فرودستی و نرخ بالای جرم در طبقات فرودست نقش دارند .[۳]
همچنین براساس نظریۀ یادگیری و نقش، کج رفتاری نتیجۀ یادگیری ناهنجاری ها و ضد ارزش ها در چارچوب خرده فرهنگ ها ی انحرافی است[۴] . موریس در نظریه فمینیستی یادگیری و نقش فرض کرد که آنچه منجر به بزهکاری در دختران می شود ، وجود موانعی برای ابقای روابط محبت آمیز و مثبت است[۵] .
میلک من در نظریه فمینیستی انگ زنی، خاطر نشان می کند که هواداران نظریه انگ زنی مثلا روسپیان را به صورتی کلیشه ای و بیشتر از چشم “پااندازها” ترسیم کرده اند تا از راه ادراک های شخصی خودشان.
لیز در بررسی های خود درباره دختران نوجوان، نحوه انگ زدن مردان و زنان به زنان جوان دیگر را یکی از ساز و کارهای پرقدرت کنترل اجتماعی معرفی می کند. به گفتۀ لونارد در چارچوب نظریۀ انگ زنی این امکان نیز وجود خواهد داشت که واکنش جامعه در قبال زنان بزهکار و نحوه تأثیر این واکنش بر شناختی که آنان از خود دارند، بررسی شود .[۶]
در خصوص ویژگی های فرهنگی در این مطالعه از نظریه های زیر استفاده شده است : براساس نظریۀ انتقال فرهنگی ساترلند، برای اینکه شخصی جنایتکار شود، نخست باید بیاموزد چگونه وارد گروه های خلاف کار شود، چگونه خود را در این گروه ها تثبیت کند و خواسته های آنان را بدون نه گفتن و اندیشه درباره عواقب آنها انجام دهد.
مان
