پایان نامه ارشد رشته حقوق گرایش بین الملل : ارزیابی عملکرد ناتو در مواجهه با تروریسم پایان نامه رشته حقوق گرایش بین الملل با عنوان : ارزیابی عملکرد ناتو در مواجهه با تروریسم در ادامه مطلب می توانید تکه هایی از ابتدای این پایان نامه را بخوانید دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان دانشکده حقوق پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته حقوق گرایش حقوق بین‌الملل عنوان: ارزیابی عملکرد ناتو در مواجهه با تروریسم از منظر بین‌الملل در دهه‌ی اخیر استاد راهنما: جناب آقای دکتر علی امیری استاد مشاور: جناب آقای دکتر مجید هراتیان برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود تکه هایی از متن به عنوان نمونه : چکیده: با افزایش نگرانی‌های جامعه جهانی از امکان ادامه و تکرار فجایعی علیه بشریت در نقاط مختلف جهان و نیز مشخص شدن ناکارآمدی ساختار فعلی سازمان ملل متحد در جلوگیری از این گونه وقایع و واکنش سریع و موثر به آنها، این سوال درافکار عمومی جهان مطرح شده است که آیا توسل به زور به منظور جلوگیری از نقضی آشکار و گسترده حقوق بشر، بدون کسب مجوز شورای امنیت مشروعیتی در حقوق بین‌الملل دارد یا خیر؟ تروریسم یکی از واژه‌های مبهم در عرصه بینالمللی است که به علت پیچیدگی مفهوم و مصادیق آن با نوعی بحران معنا در تعریف و تحدید قلمرو آن مواجه هستیم. تعاریفی که از تروریسم و ابعاد آن ارائه شده بیش از آنکه منطبق بر عینیتگرایی و پذیرش دوگانگی ارزش- واقعیت باشد، برگرفته از بر ساخته‌های گفتمانی و تبلیغی است. در حقیقت تعریف تروریسم یکی از مهمترین مثالها از وجود گرایش‌هایی است که با در نظر گرفتن منافع معرفین آن، رسیدن به توصیف و تبیین بیطرفانه را غیرممکن می‌سازد. پیوند میان مفهوم تروریسم و منافع و تکنولوژی قدرت گروه‌ها، احزاب و دولتها علت اصلی شکست پروژه تعریف علمی این پدیده است. به نظر می‌رسد کشورهای ار نمی‌توانند اروپایی و آمریکا خودشان را به نداشتن حضور در خاورمیانه راضی کنند، بنابراین همواره به دنبال راهکارهایی هستند تا بتوانند در مسائل سیاسی و اقتصادی خاورمیانه و چه بسا کل دنیا دخیل باشند. مخصوصاً آمریکا با توجه به نقشی که پس از فروپاشی شوروی در جهان برای خود قائل است، سعی می‌کند در چارچوب پیمان‌ها و اتحادیه‌های متفاوت، مداخلات خود را در مناطق دیگر گسترش دهد. کلید واژه: تروریسم- ناتو- امنیت- حقوق بین‌الملل- سازمان ملل متحد فهرست مطالب عنوان صفحه فصل اول. ۱ کلیات تحقیق ۱ ۱-۱ مقدمه. ۱ ۱-۲ بیان مسئله. ۳ ۱-۳ اهمیت و ضرورت تحقیق. ۵ ۱-۳ پیشینه ی تحقیق۶ ۱-۴ فرضیه ها ۶ ۱-۵ اهداف تحقیق. ۷ ۱-۵-۱ هدف کلی. ۷ ۱-۵-۲ هدف های جزیی. ۷ ۱-۶ جنبۀ نوآوری و جدید بودن تحقیق در چیست؟ ۷ ۱-۷ نوع روش کار. ۸ ۱-۸ ابزارگردآوری اطلاعات ۸ فصل دوم. ۹ تعریف ناتو. ۹ ۲-۱ مقدمه. ۹ ۲-۲ ناتو. ۱۱ ۲-۳ تاریخچه ناتو. ۱۴ ۲-۴ تحولات ناتو پس از جنگ سرد و آینده آن. ۱۶ ۲-۵ سیاستهای دفاعی‌ـ‌نظامی دو سوی آتلانتیک. ۲۳ ۲-۶-۱ نفوذ ناتو. ۲۴ ۲-۷ ناتو و نقش‌های جدید در عرصه بین‌الملل. ۲۹ ۲-۸ سیاستهای اروپا در قالب ناتو. ۲۹ ۲-۹ پیامدهای یازده سپتامبر بر وظایف و عملکرد سازمان ناتو (NATO) 31 ۲-۱۰ فضای جدید بین‌الملل و اهداف نوین. ۳۱ ۲-۱۱ امنیت بعد از یازده سپتامبر. ۳۳ ۲-۱۱-۱ تأملی بر امنیت و ناتوی جدید بعد از یازده سپتامبر. ۳۳ ۲-۱۲ ناتو با اهداف جدید و مبارزه با تهدیدات ۳۴ ۲-۱۳ بحران در ناتو. ۳۸ ۲-۱۴ تأثیر بحران اقتصادی بر بودجه‌ی نظامی اعضای ناتو. ۳۹ ۲-۱۵ واقعیت‌‌هایی از ناتو در زمان بحران اقتصادی ۴۰ فصل سوم. ۴۲ تروریسم. ۴۲ ۳-۱ مقدمه. ۴۲ ۳-۲ تروریسم و تعاریف آن. ۴۳ ۳-۳ مفاهیم لغوی و اصطلاحی تروریسم ۴۴ ۳-۵ انواع تروریسم ۵۰ ۳-۷ حملات تروریستی با اهداف غیرسیاسی. ۵۵ ۳-۸ حملات تروریستی با اهداف سیاسی. ۵۶ ۳-۱۰ اقدامات سازمانهای منطقه‌ای و دیگر کشورهای جهان علیه تروریسم رویکرد اتحادیه اروپا ۵۸ ۳-۱۱ استراتژی آمریکا در برابر تروریسم ۵۹ ۳-۱۲ ناتو و تروریسم فراملی. ۶۲ ۳-۱۳ ناتو در مقابله با تروریسم و کنترل تسلیحات کشتار جمعی. ۶۵ ۳-۱۴ ناتو و جنگ علیه تروریسم ۶۶ ۳-۱۵ علل تروریسم ۶۷ ۳-۱۶ مفهوم بازدارندگی. ۷۰ ۳-۱۷ باز تعریف ماموریتهای ناتو. ۷۱ ۳-۱۸ ناتو و جنگ علیه تروریسم ۷۳ ۳-۱۹ سلاح‌های کشتار جمعی و جنگ پیشگیرانه. ۷۴ فصل چهارم. ۷۸ ناتو و نقش آن در مدیریت بحران‌های بینالمللی در کشورهای مختلف ۷۸ ۴-۱ مقدمه. ۷۸ ۴-۲ ناتو در آزمونی جدید ۷۹ ۴-۳ پیشینه مداخلات بشردوستانه ناتو. ۸۰ ۴-۴ کوزوو. ۸۱ ۴-۵ ناتو در افغانستان. ۸۶ ۴-۶ کارنامه ناتو در افغانستان. ۸۶ ۴-۷ ناتو و چالش‌های پیش رو در افغانستان. ۸۹ ۴-۸ فقدان ادراک مشترک ۸۹ ۴-۹ تقلیل جایگاه اعضا از شریک به حامی. ۹۰ ۴-۱۰ عدم تناسب ابزار و امکانات با اهداف ۹۰ ۴-۱۱ حضور ناتو در افغانستان؛ موفقیت یا ناکامی؟ ۹۱ ۴-۱۲ ساختار امنیتی جنوب آسیا بعد از خروج ناتو از افغانستان. ۹۴ ۴-۱۳ ترکیه. ۹۵ ۴-۱۴ منطقه‌ی قفقاز و آسیای مرکزی ۹۶ ۴-۱۶ استفاده از نیروهای واکنش ناتو در زمین لرزه پاکستان. ۱۰۰ ۴-۱۸ ناتو و اسرائیل: ابزارهای آمریکا در جنگ‌های خاورمیانه. ۱۰۳ ۴-۱۹ بین‌المللی‌سازی غزه به وسیله ناتو. ۱۰۵ ۴-۲۰ اسرائیل: ارتش دو فاکتو ناتو. ۱۰۶ ۴-۲۱ ایجاد موانع و حصار بین اسرائیل و لبنان. ۱۰۶ ۴-۲۲ سناریوهای جنگ‌های منطقه‌ای: اسرائیل و یورش موشکی. ۱۰۷ ۴-۲۳ آیا ارتباطی بین اظهارات ملت فلسطین و جنگ وجود دارد؟ ۱۰۸ ۴-۲۴ بررسی تأثیر عملکرد ناتو بر امنیت ملی ایران. ۱۰۸ ۴-۲۵ تاثیرات حضور ناتو در منطقه بر امنیت جمهوری اسلامی ایران. ۱۱۰ فصل پنجم. ۱۲۱ نتیجه گیری ۱۲۱ منابع و مأخذ ۱۲۹ الف) منابع فارسی. ۱۲۹ فصل اول کلیات تحقیق ۱-۱ مقدمه برای تحلیل مسائل مربوط به ناتو، لازم است گذری برتاریخچه تشکیل این پیمان داشته داشتیم. در ابتدا این پیمان توسط آمریکا و با همکاری کشورهای غربی برای ایستادگی در مقابل شوروی و بلوک شرق به وجود آمد که به عبارتی بلوک غرب را در برابر بلوک شرق قرار می‌داد. پس از فروپاشی شوروی در دهه نود میلادی این پیمان عملاً فلسفه وجودی خود را از دست داد، اما به دلیل کارکردهای بلندمدتی که داشت، سردمداران این پیمان سعی کردند وظایف جدیدی را با توجه به اهداف ناتو برایش مشخص کنند. به نظر می‌رسد کشورهای غربی و آمریکا نمی‌توانند خودشان را به نداشتن حضور در خاورمیانه راضی کنند، بنابراین همواره به دنبال راهکارهایی هستند تا بتوانند در مسائل سیاسی و اقتصادی خاورمیانه و چه بسا کل دنیا دخیل باشند. مخصوصاً آمریکا با توجه به نقشی که پس از فروپاشی شوروی در جهان برای خود قائل است، سعی می‌کند در چارچوب پیمان‌ها و اتحادیه‌های متفاوت، مداخلات خود را در مناطق دیگر گسترش دهد. اما چالش‌هایی برسر راه گسترش ناتو وجود دارد و آنها عبارتند از اینکه برخی کشورها همچون روسیه، از مخالفان سرسخت گسترش حیطه نفوذ این پیمان هستند و با توجه به سابقه مقابله ناتو به سرکردگی آمریکا با پیمان ورشو به سرکردگی شوروی (سلف روسیه) این مخالفت باید جدی گرفته شود و به نظر نمی‌رسد بدون دادن امتیازات قابل توجه به روسیه، بتوان رضایت این کشور را در گسترش بیش از پیش حیطه نفوذ ناتو به آسیای مرکزی و خاورمیانه بدست آورد. از سوی دیگر، برخی تنش‌ها بین اعضای ناتو از قبیل مخالفت‌های فرانسه با اعمال قدرت آمریکا براین پیمان نیز به مشکلات ناتو دامن می‌زند. آنچه در این نوشته ادعا می‌شود این است که در واقع ناتو، کارکرد خود را مبنی بر حضور در مناطق دیگر برای اعمال نفوذ برمسائل سیاسی و اقتصادی از یاد نبرده است و با توجه به مشکلاتی که با آنها روبرو است، سعی می‌کند وظایفش را به گونه‌ای مدرن مشخص و آنها را عملی کند. نسخه بازنویسی شده قانون اساسی ناتو، تأیید‌کننده این ادعا است. تا زمانی که شوروی فرو نپاشیده بود، ناتو کارکرد خود را حفاظت از کشورهای عضو ناتو در مقابل تعرض نظامی بلوک شرق عنوان می‌کرد، اما در دنیای معاصر، با کم اهمیت شدن مسائل نظامی و اهمیت یافتن مسائلی از قبیل جنگ نرم و تروریسم (تروریسم معمولاً به ابعاد غیردولتی خشونت توجه دارد) کارکرد تعریف شده برای ناتو نیز تغییر کرده است. به نظر می‌رسد کارکردهای جدید که برای ناتو مشخص شده، حیطه عمل این پیمان را گسترش داده است. مسائلی از قبیل تعرض نظامی به دلیل مشخص بودن مصادیقش، قابلیت گسترش را ندارند، اما مواردی از قبیل تروریسم، قاچاق موادمخدر و نقض دموکراسی به دلیل مشخص نبودن مصادیقشان، قابلیت گسترش را دارند. به همین دلیل است که به نظر می‌رسد ناتو به دنبال سوق دادن حیطه وظایفش به سمت موارد غیرعینی است تا بتواند با آرامش خاطر بیشتری به اعمال نفوذ در مناطق دیگر بپردازد. همانگونه که مطرح شد، وظیفه اصلی ناتو هنوز همان است که بتواند از طریق حضور در مناطق استراتژیک جهان، مواردی از قبیل رفتارهای سیاسی ایران، کره شمالی یا روسیه را تحت کنترل خویش داشته باشد. با بدست گرفتن مسائل مربوط به عراق، در آینده سیاسی این کشور تأثیرگذار باشد و از موقعیت سیاسی و اقتصادی این کشور به نفع خود استفاده کند. به عبارتی میتوان گفت ناتو آماده است تا از تمامی مسائلی که کشورهای عضو و مخصوصاً آمریکا به عنوان منافع ناحق خود معرفی می‌کنند، حمایت به عمل آورد. در واقع ناتو تبدیل به یک تروریست کلان شده است که می‌تواند با مشروعیتی که به کارهایش می‌دهد به عنوان بزرگترین و قدرتمند‌ترین گروه نظامی در جهان عمل و راه را برای توسعه طلبی‌های سردمدارانش هموار کند. حال باید به دقت روابط روسیه با ترکیه، ایران و دیگر کشورهای منطقه که مخالف حضور پررنگ آمریکا و ناتو در منطقه خاورمیانه هستند، مورد بررسی قرار بگیرد تا مشخص شود تا چه حد تنش‌های میان آمریکا و روسیه، فرانسه و. . . می‌تواند مانع سایه افکنی ناتو برمسائل دیگر مناطق باشد. به درستی باید اذعان کرد که ناتو همواره به دنبال ایفای نقش موثر و مداخله جویانه در دیگر کشورها بوده است. حضور ناتو در افغانستان به بهانه مبارزه با تروریسم و قاچاق موادمخدر و دموکراسی سازی در این کشور و نداشتن موفقیت در این امور و در عین حال حضور مداوم در این کشور، نشانگر واقعی نبودن ادعای این گروه است. ناتو در افغانستان حضور پیدا کرده است تا در آنجا تروریسم را مهار کند. در عراق حضور یافته است تا به دولت سازی کمک کند و در پاکستان نیز به بهانه مبارزه با تروریسم، حضور دارد، بنابراین میتوان ادعا کرد که ناتو با توجه به زمینه‌های متفاوتی که در کشورها وجود دارد، سعی می‌کند در آنها حضور یابد و بیشتر، نفس حضور در کشورها مهم است، نه کارکردی که می‌توانند داشته باشد. ناتو با حضورش در عراق، افغانستان و پاکستان، می‌تواند از نزدیک مسائل مربوط به خاورمیانه را رصد و تأثیرگذاری خود را برآنان حفظ کند. با حضور در افغانستان، در مجاورت ایران قرار میگیرد و می‌تواند با استقرار نیروها و پایگاههای نظامی، برمسائل ایران اشراف داشته باشد. با حضور در پاکستان می‌تواند جلوی شیطنت‌های احتمالی این کشور را بگیرد. همچنین نفس حضور نیروهای ناتو در خاورمیانه موجب می‌شود تا روسیه و اقداماتش تحت کنترل کشورهای عضو ناتو باشد، جلوی اعمال نفوذ روسیه به نحوی گرفته شود و این کشور نتواند در آسیای مرکزی و خاورمیانه به راحتی دست به اقدامی بزند. علاوه بر این ناتو اکنون در چارچوب جنگ علیه تروریسم درصدد ایفای نقش در سایر مناطق جهان از جمله افغانستان و عراق برآمده است، تاکید بیانیه هفدهمین اجلاس سران ناتو در استانبول بر اعزام تعداد بیشتری نیروی نظامی به افغانستان و آموزش نیروهای نظامی عراق توسط ناتو بیانگر تمایلات جدید ناتو است. ۱-۲ بیان مسئله ناتو ازجمله قوی ترین پیمان های منطقه ای است که با گذ شت حدود ۶۰سال اززمان تاسیس همچنان در صحنه های نظامی و سیاسی حاضر است که پیمان دفاع جمعی بروکسل مقدمه تشکیل این سازمان می باشد. ناتودرواکنش به توسعه طلبی های شوروی سابق بوجود امد. ناتو با تغییر مناسبات جهانی در بسیاری مواقع حفظ منافع اعضای خود به ویژه امریکا را سرلوحه کارخود قرار داده و به ابزار اشغالگریهای این کشورجنگ طلب تبدیل شده وازیک سازمان دفاعی به سازمانی تهاجمی و اشغالگرتبدیل شده به هرحال نگرانی امروزازناتوبه دلیل نفوذ افکارو عقاید خاص دررهبری این سازمان و گزینشی بودن عملیات های این سازمان با توجه به تعاریف خاص ازمفاهیم حقوقی و سیاسی است. ارگان نظامی ناتوبا ابزارناتوی فرهنگی مثل رسانه به عنوان یک سربازنگاه می کند و مدیریت ناتوی فرهنگی درسطح کلان به عنوان یک لشکرازنیروی نبرد خود می نگرد. حادثه ی تروریستی یازده سپتامبررا می توان نقطه ی عطفی دررویکرد جدید بعدازجنگ سرد که مبتنی بر امنیت و دفاع دسته جمعی بودارزیابی کرد. این رخداد سراغازفصل نوین درتعریف اهداف و رهیافت های ناتوبود. شعارو عملکرد ناتوضدو نقیض است ناتوبا شعارمبارزه با تروریسم و دفاع ازحقوق بشروارد عرصه بین المللی شده اما عملکرد ان با شعارش درتقابل است. امروزه تروریسم از گستردگی کمتر وعمق بیشتری برخوردار است ” قربانیان اعمال تروریستی جدید اغلب مردم عادی هستند وبه صورت اتفاقی انتخاب می شوند (شاهد تجربی بارز، اعمال تروریستی سپتامبر۲۰۰۱)شیوه های تروریسم در نتیجه پیشرفت های تکنولوژیک پیوسته در حال دگرگونی است ووحشت،سبعیت و خشونت وپیش بینی ناپذیری آن، به علاوه قدرت تخریب بالای آن به مراتب درمقایسه با تروریسم به مفهوم سنتی آن قابل توجه است، تروریسم امروزی از حیث روش ها ونیز اهداف،گستره بین المللی دارد، فن آوری رایانه ها به عنوان یکی از عوامل تسهیل کننده تروریسم در مقایسه با تعریف تروریسم در مفهوم سنتی آن مد نظر است،تعریف واژه تروریسم در معنای جدید آن به علت گسترد گی و پیچیدگی آن دشوار می نماید، تروریست ها ی امروزی اعتقاد عمیق تری به عادلانه بودن آرمان خود دارند، آنهادر مقایسه با تروریست ها ی قدیمی خشن تر وجسورترند اسلحه های مورد نیاز تروریست های امروزی اغلب از بازارهای غیر قانونی بین المللی تسلیحات تهیه می شود و حتی ممکن است در مواردی از بازار فروشند گان قانونی تسلیحاتی که نظم وقاعده وقانون بر آنها حکم فرما نیست تهیه می شود،درجهت گسترش امروزی تروریسم امروزی به صورت خود آگاه وناخود آگاه (چه از سوی تروریست ها و چه ازسوی مخاطبین آنها) از رسانه های صوتی و تصویری درحد بسیار بالایی استفاده می شود، تروریست های نو از پناهگا ههای سرزمینی مشخص سابق و حمایت های سیاسی که سابقاًاز آن به صورت غیر رسمی برخوردار بوده اند،محروم گشته است،مسئله تروریسم نومانند بسیاری مسائل دیگر تحت تاثیر تغییرات ماهوی قرار گرفته است که در چند سال گذشته در روابط شرق وغرب پدید آمده است، چرا که گروه ها ی انقلابی،استقلال طلب و شورشی از پشتوانه عظیم ایدئولوژیکی، حمایت های سیاسی و اقتصادی و تسلیحاتی قطب های دوگانه جهانی عصر جنگ سرد محروم گردیده اند، واکنش حکومت ها در چند دهه اخیر نسبت به تروریسم،اغلب ناهماهنگی و بدون برنامه ریزی بوده است و از این رو بر گستاخی تروریست های امروزی،بازیگران عمده بین المللی را به کرات به بازی گرفته اند، تروریست ها در دهه های جدید به بازیگران جدید، با بردی بین المللی و جهانی تبدیل شده اند،تروریست های نو در گریختن از منفذ های موجود درسیستم بین المللی که برای تنبیه و مجازاتشان برپا و برنامه ریزی شده است، تبحر یافته اند، انگیزه های تروریست های جدید تغییر یافته است. در جنگ سرد عمدتاً انگیزه هایشان ایدئولوژیک بود،ولی در سال های اخیر انگیزه های دیگری جایگزین بوده است. در هم تنیده شدن تروریسم با مسائل و مصایب عمده دیگر جهانی همانند جرایم فراملی، صلح وامنیت منطقه ای و. . . این مسایل را به هم مرتبط گردانیده است و راههای مقابله با آنها را محدود کرده است. از ویژ گی های دیگر تروریسم نودر مقایسه با تروریسم به مفهوم سابق آن که بسیار هم مهم جلوه می نماید، این است که تقریباً همه جهانیان از آن متاثر هستند. یعنی همان طور که یک شرقی از تروریسم متاثر هستند. یعنی همان طور که یک شرقی از تروریسم متاثر می شود و می تواند به عملیات تروریستی متوسل شود،در نقطه مقابل این انسان شرقی، یک شهر وند غربی هم می‌تواند ازتروریسم متاثر شودو اقدام به عملیات تروریستی نماید. پس می توان گفت یکی از دلایلی که باعث گردید، تروریسم در دستور کار جهانی قرار بگیرد، همین ویژگی های برجسته تروریسم امروزی بود که تروریسم را مسئله‌ای قابل توجه درنزد افکار بین المللی قرارداد. این رساله در پی بررسی ارزیابی عملکرد ناتو در مواجهه با تروریسم از منظر بین الملل در دهه اخیر می باشد. ۱-۳ اهمیت و ضرورت تحقیق تروریسم بی شک یکی از مسائل و مشکلات مهم جامعه کنونی است. دنیای کنونی تروریسم را بسان آفتی همسنگ اعتیاد به مواد مخدر و تجاوز به حقوق مسلم انسانها و ملتها و افراختن آتش جنگ شناخته است. صدها سمینار وکنفرانس برای شناختن و بررسی علل و ریشه های آن و روشهای جلوگیری از آن در کشورهای غرب وشرق تشکیل شده وهزاران کتاب برای پژوهش درباره آن از دیدگاههای گوناگون و در زمینه های مختلف مانند جامعه شناسی، سیاسی، حقوقی، مذهبی و اخلاقی منتشر گردیده است. لیکن نه تنها تروریسم از بین نرفته یا تخفیف نیافته، بلکه بر وسعت دامنه و تنوع صور آن افزوده شده است. فرهنگ بزرگ معروف لیتره تروریسم را برابر “برقراری سلطه ارعاب و وحشت” تعرف کرده است. اگر این تعریف را بپذیریم، ترور عملی منفرد یا عاطفی نیست بلکه اقدامی است گروهی، سازمان یافته و حتی استراتژی سیاسی. اصطلاح و واژه تروریسم پیش از قرن نوزدهم معمول نبود و واژه “ترور” به معنای ایجاد ترس و وحشت وارعاب بکار می رفت، اگر کسی شاه یا مقام عالی دولتی را ترور می کرد، به این عمل “سوء قصد” می گفتند. ترور و تروریسم در ادبیات قرن نوزدهم بکار رفت و بعد به این معنی معمول شد، شاید به این علت که در دوران انقلاب کبیر فرانسه حکومت تند روان و اعدامهای بی حد و حساب بیگناهان دوره “ترور” نام گرفت. پیشینه ی تحقیق: در خصوص بحث عملکرد ناتو آثار زیادی از نویسندگان انجام شده است .پژوهش هایی که در این زمینه انجام گرفته است بیشتر بر نقش ناتو در افغانستان تاکید و تمرکز دارد و کمتر مطالعاتی هستند که عملکرد ان را به طور کلی بررسی کرده اند.دانشجویانی که نیز رساله ی پایانی خود را با عناوین مشابه دفاع کرده اند که میتوان از خانم شهبانو دولت پور در دانشگاه علامه طباطبایی اسم برد که رساله ی ایشان میتوان گفت بیشترین ارتباط موضوعی را با موضوع نگارنده دارند.در زمینه ی مقالات هم مقاله ای یا عنوان مفهوم نوین قدرت استراتژیک ناتو و تاثیر آن بر امنیت روسیه توسط آقابان احمدیان و بلوکی و خانم صارمی فرد منتشر شده و پیرامون عملکرد نوین آن که مقابله با تروریسم می باشد مباحثاتی را مطرح کرده است.در زمینه ی کتاب،کتابی که بتوان دقیقا به این موضوع پرداخته باشد کمتر می توان یافت بیشتر مبحث عملکرد ناتو در مواجهه با تروریسم به صورت تلویحی در کتابهایی مانند اتحادیه اروپا و ناتو با نویسندگی دکتر حمید زنگنه مطرح شده است.از کتاب های دیگرمی توان به کتاب های ذیل اشاره داشت: -خالوزاده،سعید؛چالش های فراروی با توجه به دفاع مستقل اروپایی،چاپ دوم،دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی،۱۳۹۰ – سلیمه دارمی؛ ناتو در قرن بیست و یکم، تهران، انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر، چاپ اول اسفند ۱۳۸۰ ۱-۴ فرضیه ها رویکرد تهاجمی و اشغالگرانه ناتو تحت پوشش مبارزه با تروریسم،وضعیت کشورهای اشغال شده را وخیم تر کرده است. وجود سازمانی فراملی با دستورکاری مبنی بر مبارزه با تروریسم و نقض حقوق بشر می تواند سودمند باشد ولی چنانچه در اختیار عده ای خاص قراربگیرد می تواند بسیار خطرناک باشد. ۱-۵ اهداف تحقیق ۱-۵-۱ هدف کلی بررسی ارزیابی عملکرد ناتو در مواجهه با تروریسم ازمنظر بین الملل در دهه ی اخیر ۱-۵-۲ هدف های جزیی شناخت رویکرد دوگانه ناتو واعضای این ائتلاف نظامی دربرخورد با جنبش های مردمی و دخالت نظامی درکشورهای سرشارازمنابع غنی به بهانه های مختلف از جمله جنگ علیه تروریسم و دفاع ازحقوق بشر. پی بردن به ماهیت فرهنگی ناتو که برخلاف انچه تصور می شود جداو متفاوت ازناتوبا رویکرد نظامی نیست که درحقیقت صورتی تکامل یافته ورشد داده شده از همان ناتوی سابق است. شناخت اهداف ناتو درسطح جهانی و تاثیرآن بر عرصه بین المللی ۱-۶ جنبۀ نوآوری و جدید بودن تحقیق در چیست؟ سازمان پیمان آتلانتیک شمالی ناتو با هدف سد نفوذ شوروی در قالب نظام دو قطبی پس از جنگ جهانی دوم ایجاد شد ولی با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و بلوک کمونیسم که فلسفه وجودی اولیه ناتو بود، از بین نرفت و بلکه حوزه ماموریت ها و شرح وظایف خود را با رویکردی توسعه طلبانه مورد تجدید نظر قرار داده و حوزه اعضای خود را نیز به سمت شرق افزایش داد که این اقدامات در تعارض با اصول حسن نیت و گسترش همکاری های بین المللی صلح آمیز می باشد. لذا عملکرد ناتو در دهه ی اخیر که حداقل در ۵ جنگ و درگیری و اشغال منطقه ای مداخله داشته است قابل تحلیل و ارزیابی است و پژوهش حاضر با هدف بررسی موانع حقوقی بین المللی اقدامات توسعه طالبانه ناتو در مغایرت با اصل حسن نیت به عنوان یکی از اصول کلی حقوق بین الملل سعی در بررسی موضوع از جنبه حقوقی بین الملل دارد که همین ویژگی باعث تمایز و نوآورانه بودن پژوهش حاضر در مقایسه با سایر تحقیقات انجام گرفته در این حوزه به زبان فارسی تا کنون میباشد. ۱-۷ نوع روش کار روش تجزیه و تحلیل اطلاعات و انجام پایان نامه حالت توصیفی- تحلیلی دارد. در این راستا با مراجعه به کتابخانه ها، مراکز پژوهشی، دانشگاه ها و وب سایت های علمی جهت مطالعه منابع و فیش برداری از آنها اقدام خواهد شد و سپس بر اساس منابع گردآوری شده، اقدام به تدوین پایان نامه بر اساس پلان بندی پیشنهادی خواهد شد. در این روش تحقیقی، علاوه بر توصیف عینی و واقعی خصوصیات یک موضوع و بیان اطلاعاتی راجع به آن، به منظور بهبود شرایط کنونی و در راستای ارائه راهکارها و الگوهای پیشنهادی در زمینه مورد بحث تلاش می گردد. ۱-۸ ابزارگردآوری اطلاعات روش گردآوری اطلاعات و مطالب، کتابخانه ای است؛ به گونه ای که با بهره گیری از منابع حقوقی مرتبط با بحث و مراکز علمی و پژوهشی، فیش برداری لازم انجام پذیرفته و اطلاعات به دست آمده از مجموع مطالعات فوق زمینه ی تهیه چهارچوب کلی و ابتدایی پژوهش را فراهم می آورد. همچنین به منظور غنای مباحث ارایه شده، با مراجعه به برخی از پایگاههای داده و جستجوی اینترنتی، مقالات علمی معتبری تحصیل و پایان نامه های که تا حدودی مرتبط با موضوع هستند، مورد استفاده قرار خواهد گرفت. مان
با عنوان : بررسی مبانی و مصادیق زندان در حقوق اسلامی
دانشگاه آزاد اسلامی
(واحد دامغان)
پایان نامه کارشناسی ارشد
فقه و حقوق
عنوان:
بررسی مبانی و مصادیق زندان در حقوق اسلامی
استاد راهنما :
دکتر محمدحسن (سعید) حسنی
استاد داوران:
دکتر پریمی ، دکتر اسماعیلی
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
فهرست مطالب
چکیده. ۱
الف) بیان موضوع. ۲
ب) ضرورت تحقیق. ۲
پ) پیشینه تحقیق. ۳
ت) سوالات تحقیق. ۳
ث)فرضیه های تحقیق. ۴
ج)اهداف و کاربردهای تحقیق. ۴
د) روش تحقیق. ۴
هـ) معرفی پلان ساختار تحقیق. ۵
بخش نخست: ماهیت و مبانی زندان در حقوق اسلامی. ۶
فصل نخست: مفهوم و سابقه زندان در اسلام. ۷
مبحث اول: تعریف و اقسام زندان. ۷
گفتار اول: تعریف زندان. ۷
بند اول: تعریف لغوی. ۷
بند دوم: تعریف اصطلاحی. ۱۰
گفتار دوم: اقسام زندان. ۱۰
بند اول: زندان احتیاطی:. ۱۱
بند دوم: زندان اکتشافی. ۱۱
بند سوم: زندان حقوقی:. ۱۲
بندچهارم: زندان جنایی:. ۱۲
مبحث دوم: سابقه زندان در اسلام. ۱۳
گفتار اول: زندان در صدر اسلام. ۱۳
گفتار دوم: زندان در عهد امویان. ۱۵
گفتار سوم: زندان در عهد باستان. ۱۸
فصل دوم: مبانی مشروعیت زندان در اسلام. ۱۹
مبحث اول: مبانی نقلی. ۱۹
گفتار اول: آیات الهی. ۱۹
بند اول: آیه ۳۳ سوره مائده:. ۱۹
بند دوم: آیه ۱۵ سوره نساء. ۲۴
بند سوم: آیه ۱۰۶ سوره مائده. ۲۹
بند چهارم: آیه ۵ سوره توبه. ۳۱
گفتار دوم: سنت. ۳۴
گفتار سوم: اجماع. ۳۷
مبحث دوم: مبانی عقلی. ۳۸
گفتار اول: مشروعیت زندان از دیدگاه عقل. ۳۸
گفتار دوم: مشروعیت زندان از دیدگاه فقها. ۳۹
بخش دوم مصادیق زندان در حقوق اسلامی:. ۴۳
فصل نخست: مصادیق زندان در جرائم مرتبط با نفوس و اموال. ۴۴
مبحث اول: زندان در جرایم مرتبط با نفوس. ۴۴
گفتار اول: حبس جانی در قتل عمد:. ۴۴
گفتار دوم: حبس ممسک در قتل. ۴۶
گفتار سوم: حبس آمر در قتل. ۴۸
گفتار چهارم: حبس عامل فرار متهم به قتل. ۵۱
گفتار پنجم: حبس تروریست. ۵۲
گفتار ششم: حبس ایلاء کننده و ظهارکننده. ۵۳
گفتار هفتم: مجازات زندان برای دانشمندان- پزشکان- دلالان کلاهبردار ۵۸
مبحث دوم: زندان در جرائم مرتبط با اموال. ۵۹
گفتار اول: حبس سارق. ۵۹
بند اول: حبس جیب بر، رباینده، کیف زن. ۶۲
بند دوم: حبس نباش. ۶۳
گفتار سوم: حبس تارک نفقه. ۶۵
گفتار چهارم: حبس مدیون ممتنع از ادای دین:. ۶۶
فصل دوم: مصادیق زندان در جرایم مرتبط با دین و امنیت. ۶۸
مبحث اول: زندان در جرائم مرتبط با دین. ۶۸
گفتار اول: حبس مرتد. ۶۸
گفتار دوم: حبس باغی، طاعی و یاغی (بغی). ۷۳
مبحث دوم: زندان در جرائم مرتبط با امنیت. ۷۴
گفتار اول: حبس محارب. ۷۴
گفتار دوم: حبس شرارت و فساد افکنی (زعاره) و (دعاره). ۷۵
نتیجه و پیشنهادها. ۷۸
الف) نتایج. ۷۸
ب: پیشنهادها. ۷۹
فهرست منابع. ۸۳
چکیده
اعمال زندان یکی از شیوه های پیشگیری از جرم و مجازات مجرمین و خطاکاران است با توجه به وضعیت سیاسی و اجتماعی صدر اسلام زندان به معنای اصطلاحی فعلی وجود نداشته است بلکه مانع تصرفات مجرم می شدند و او را در حضور صاحب حق نگه می داشتند، نوشتار حاضر، به ادله مشروعیت زندان در لسان قرآن و سنت و دیگر منابع می پردازد و با کمک آیات و روایات معتبر و تفاسیر مرتبط، پاسخی روشن و مستدل به مشروعیت زندان داده است، در مشروع بودن زندان بین فقهاء و علمای شیعه و سنی اختلافی نیست و همگان بر مشروعیت زندان در موارد خاص، تاکید دارند ولی در به کار بردن مصادیق حبس اختلاف دارند، قرآن کریم در آیات مختلف به این موضوع اشاره کرده است و در روایات معصومین (ع) موارد گوناگونی بر مشروعیت زندان یافت می شود که به بعضی از آنها اشاره شده است و به دنبال آن به بررسی مشروعیت از منظر اجماع و عقل پرداخته شده است در ادامه به جرائمی اشاره شده که مشروعیت زندان از آنها به دست می آید و هر جرمی از منظر روایات و دیدگاه فقهای شیعه و سنی مورد بررسی قرار گرفته است و در نهایت اثبات شده که مجازات زندان در میان کیفرهای اسلامی هم به عنوان حد و هم به عنوان تعزیر به کار رفته است البته باید توجه داشت که بیشترین کاربرد حبس در بحث تعزیرات می باشد و بدنبال آن به بررسی انواع زندان در سیستم های کیفری دنیا، زیانهای ناشی از آن و حقوق زندانی در اسلام توجه شده است.
کلید واژه ها:
زندان- حقوق زندانی- مشروعیت زندان- انواع زندان- کیفرهای اسلامی
مقدمه
الف) بیان موضوع
موضوع تحقیق، بررسی مبانی و مصادیق زندان در حقوق اسلامی است. از قدیم الایام، زندان به عنوان یکی از راههای مجازات مجرمین و بزهکاران، معمول و مرسوم بوده است. در تمامی کشورهای جهان، صرف نظر از نژاد، عقاید، رسوم، آداب، فرهنگ و زمان، زندان بخشی از نظام قضایی می باشد. در نظام های حقوقی متعارف، زندان یکی از انواع مجازات می باشد و در بحث حقوق جزاء طبقه بندی می شود. در این تحقیق، بنا براین است که موضوع زندان از دیدگاه شرع مقدس اسلام مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد و نظر فقه شیعه و سایر مذاهب فقهی اسلامی در خصوص زندان، جستجو و تبیین گردد.
ب) ضرورت تحقیق
مجازات زندان سابقه طولانی در تاریخ بشر دارد. در زمان های گذشته مجازات ها با قساوت و شقاوت تمام اجرا می شد. مجازات هایی از قبیل زنده به گور کردن، سوزاندن، طعمه حیوانات درنده ساختن، کور کردن و انواع شکنجه های بدنی رواج داشت. با آمدن دین اسلام، خیلی از مجازات های فوق منع گردید و نسبت به مجازات زندان، شرایطی را فراهم ساخت که در مواردی خاص می توان زندان را معمول نمود. به خاطر آسیب های اجتماعی، اخلاقی، اقتصادی که بر پیکر اجتماع و زندانی وارد می شود، ضرورت تجدید نظر در مجازات زندان روشن می گردد. به همین خاطر ریاست محترم قوه قضاییه سیاست زندان زدایی را در دستور کار خود قرار داده اند و چون در فقه امامیه و عامه موارد منجر به زندان محدود هستند و برای هر تخلفی مثل تخلفات رانندگی یا انتخاباتی و. زندان روا نمی دارند. این در حالی که در قوانین فعلی برای موارد فوق، مجازات زندان لحاظ شده است. به امید می رود که استفاده از زندان به کمترین حد (موارد مشروع) کاهش پیدا کند و این تحقیق می تواند در این زمینه راه گشا باشد.
پ) پیشینه تحقیق
مجازات زندان در طول تاریخ فراز و نشیب های زیادی داشته است. در فقه امامیه به موارد محدودی از مجازات زندان اشاره شده است. چون حاکمان حکومت اسلامی در طول تاریخ کسانی بوده اند که با فقه امامیه فاصله داشته اند، به همین جهت زندان در منابع فقهی به شکل پراکنده و در بخشهایی از ابواب حدود و تعزیرات آمده است. لذا فقهاء بحث های کامل و جامعی که در سایر موارد فقهی مطرح نموده اند در مورد حبس ارایه نکرده اند و فقط به صورت پراکنده و در بعضی از فروعات، حبس را مطرح کرده اند. در میان قدما مرحوم شیخ طوسی در کتاب های و در بعضی از فروعات، حبس را مطرح کرده اند. در میان قدما مرحوم شیخ طوسی در کتاب های مبسوط، خلاف و نهایه به ذکر بعضی از مصادیق زندان پرداخته اند و فقهای بعد از او به ذکر بعضی از موارد زندان اشاره داشته اند. در حالی که فقهای معاصر کتابهای متفاوتی در خصوص زندان نوشته اند. به طور مثال نجم الدین طبسی کتابی با عنوان موارد السجن فی النصوص و الفتاوی به رشته تحریر در آورده اند و قبل از او احمد وائلی کتابی با عنوان احکام سجون را نوشته اند و آیه الله محمدحسینی شیرازی در الموسوعه فقهی اش و آیه الله منتظری در کتاب مبانی حکومت اسلامی به موارد زندان و ادله مشروعیت آن، اشاره کرده اند. با این حال تحقیقی که در حد یک پایان نامه کارشناسی ارشد به بررسی فقهی مباحث مشروعیت و موارد زندان بپردازد، یافت نشد و جا دارد که فقهای عظام با توجه به استقرار حکومت اسلامی در این زمینه بحث های کافی و وافی بنمایند و موارد زیادی را که برای آنها مجازات زندان لحاظ شده است مرتفع سازند و درصدد تطبیق قوانین فعلی با آنچه در منابع فقهی و روایی است بر آیند، تا از میزان استفاده زندان به عنوان مجازات کاسته شود، زیرا آموزه های دین بر زندان زدایی تاکید دارند.
ت) سوالات تحقیق
۱-آیا در سیستم جزایی اسلام، زندان به عنوان یک مجازات مطرح است؟
۲- رویکرد اسلام به مجازات زندان چیست؟
۳- ادله حبس کدامند؟
ث)فرضیه های تحقیق
۱- در نظام جزایی اسلام، زندان نه تنها به عنوان یک مجازات بلکه به عنوان یک ضرورت مطرح است. ضرورت است که در مواردی خاص مشروعیت دارد. ضرورت نه از آن جهت که واجب است بلکه به این معنا که کسانی که امنیت افراد و جامعه را در معرض خطر و تهدید قرار میدهند در جایی نگهداری شوند تا جامعه در آرامش باشد.
۲- نگاه اسلام به مجازات، بیشتر بر اساس اسلاح و تربیت مجرم است.
۳- قرآن، سنت، اجماع و عقل ادله ای هستند که می توان به عنوان مبانی مشروعیت زندان به آنها استناد کرد.
ج)اهداف و کاربردهای تحقیق
۱- ارتقاء دانش حقوق کیفری در زمینه ی مجازات زندان
۲- تبیین سیاست کیفری اسلام در خصوص این مجازات
۳- ارائه رهنمودهای لازم به مراجع و مقامات قضایی و نحوه برخورد آنها با مجازات زندان.
۴- ایجاد منبع قابل بهره برداری برای دانشجویان و دانشگاهیان و استفاده مراجع و مقامات قضایی در رسیدگی به دعاوی مطروحه در محاکم.
د) روش تحقیق
روش تحقیق در این موضوع آمیزه ای از روش توصیفی و تحلیلی است و در این زمینه ضمن مطالعات نظری و کتابخانه ای به تحلیل موضوع پرداخته شده است. در این نوشتار ضمن بیان مهمترین دیدگاههای فقهی در خصوص مجازات زندان، موارد اختلاف میان فقها مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و در مراحل تحقیق سعی بر آن بوده که منابع معتبر و دست اول فقهی مورد استفاده و استناد قرار گیرد.
هـ) معرفی پلان ساختار تحقیق
رساله حاضر در دو بخش تدوین گردیده است بخش اول دارای دو فصل است: فصل اول متشکل از دو مبحث می باشد که مبحث اول آن اختصاص به تعریف و اقسام زندان دارد. مبحث دوم درباره سابقه زندان در اسلام می باشد، فصل دوم از بخش اول نیز شامل دو مبحث می باشد که عبارتند از: مبحث اول مبانی نقلی، مبحث دوم مبانی عقلی. بخش دوم اختصاص به مصادیق زندان در حقوق اسلامی دارد این بخش نیز همانند بخش اول دارای دو فصل است. فصل اول از بخش دوم شامل دو مبحث می باشد، مبحث اول : زندان در جرائم مرتبط با نفوس، مبحث دوم :زندان در جرائم مرتبط با اموال. فصل دوم از بخش دوم درباره مصادیق زندان در جرائم مرتبط با دین و امنیت است که در دو مبحث مورد بررسی قرار میگیرد . مبحث اول :زندان در جرائم مرتبط با دین، مبحث دوم : زندان در جرائم مرتبط با امنیت
