عنوان : اخفا و امحای آثار و ادله ی جرم در حقوق کیفری ایران
پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق
عنوان:
اخفا و امحای آثار و ادلهی جرم
در حقوق کیفری ایران
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
فهرست مطالب
فهرست مطالب ۲
چکیده ۶
الف- بیان مسأله اساسی تحقیق: ۷
ب- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق: ۱۰
ه- مرور ادبیات و سوابق مربوطه: ۱۱
و – جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق: ۱۳
ز- اهداف مشخص تحقیق (شامل اهداف آرمانی، کلی، اهداف ویژه و کاربردی): ۱۴
هدف آرمانی ۱۴
اهداف ویژه ۱۵
ح – در صورت داشتن هدف کاربردی، نام بهرهوران: ۱۵
ط- سؤالات تحقیق: ۱۵
سوال اصلی تحقیق ۱۵
سوالات فرعی ۱۵
ی- فرضیههای تحقیق: ۱۶
ک- تعریف واژهها و اصطلاحات فنی و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی): ۱۶
ش-روش شناسی تحقیق: ۱۹
ج – شرح کامل روش (میدانی، کتابخانهای) و ابزار گردآوری دادهها : ۲۰
هـ – روشها و ابزار تجزیه و تحلیل دادهها: ۲۱
بخش نخست: بررسی رویکرد قانون جدید مجازات اسلام و دیگر قوانین به جرم اخفا و امحای آثار و ادلهی جرم. ۲۳
فصل نخست: معنا و مفهوم لغوی و اصطلاحی اخفا و امحای آثار و ادلهی جرم. ۲۳
گفتار یکم: معنا و مفهوم لغوی ۲۴
بند یکم: اخفاء ۲۴
بند دوم: امحاء ۲۵
بند سوم: آثار ۲۵
بند چهارم: ادله. ۲۶
گفتار دوم: معنا و مفهوم اصطلاحی اخفا و امحای آثار و ادلهی جرم. ۲۶
بند یکم: اخفاء و مصادیق آن در قانون مجازات اسلامی ۲۶
۱- اخفای جاسوسان: ۲۶
۲- اخفای اسناد دولتی ۲۷
۳- اخفای جسد. ۲۹
۴- اخفای زندانی ۳۱
۵- اخفای طفل ۳۲
بند دوم: امحاء و مصادیق آن در قانون مجازات اسلامی ۳۲
۱- از میان بردن اسناد غیردولتی ۳۴
۲- از میان بردن درختان. ۳۵
فصل دوم: اخفا و امحاء در سایر قوانین و مقررات ۳۷
گفتار یکم: پولشویی، جرمی سازمان یافته برای اخفا و امحای آثار و ادلهی مربوط به عواید نامشروع و غیرقانونی ۳۷
بند نخست: پیشینه و ضرورت جرم انگاری پولشویی ۳۸
بند دوم: بررسی پولشویی، ماهیت و روش های ارتکاب آن. ۴۰
۱- تعریف پولشویی ۴۰
۲- فرآیند تحول پدیدههای پولشویی ۴۶
۳-روشهای ارتکاب پولشویی ۴۸
یک: تبدیل پول. ۵۰
۱- تصفیه پول. ۵۰
۲- تبدیل پول به اسناد مالی. ۵۱
۳- تبدیل پول به اشیای مالی. ۵۱
دو: قاچاق پول. ۵۱
سه: قماربازی ۵۲
چهار: اختلاط اموال. ۵۲
گفتار دوم: اخفا و امحای آثار و ادلهی جرم در جرایم مواد مخدر ۵۳
بند نخست: بررسی عمومی اخفا یا امحای آثار و ادلهی جرم در جرایم مواد مخدر ۵۴
۱- عنصر قانونی اخفا یا امحای آثار و ادلهی جرم در جرایم مواد مخدر ۵۴
۲- عنصر مادی جرم اخفا یا امحای آثار و ادلهی جرم در جرایم مواد مخدر ۵۶
الف- موضوع جرم. ۵۷
ب- رفتار فیزیکی ۵۹
۳- عنصر معنوی جرم اخفا یا امحای آثار و ادلهی جرم در جرایم مواد مخدر ۶۱
۴- مجازات جرم اخفا یا امحای آثار و ادلهی جرم در جرایم مواد مخدر ۶۳
بند دوم: بررسی اختصاصی اخفا و یا امحای آثار و ادلهی جرم در جرایم مواد مخدر ۶۴
۱- مجازات اخفای تریاک، بنگ، چرس، گراس، شیره، سوخته و تفالهی تریاک ۶۴
۳- مجازات . اخفای هرویین، مرفین، کوکایین و مشتقات شیمیایی مرفین و کوکایین ۶۷
بخش دوم : حفظ ادله و آثار جرم و وظایف مقامات دادسرا و بررسی اختصاصی جرم امحا و اخفای آثار و ادله جرم۷۰
فصل نخست: حفظ آثار و ادله ی جرم از اخفا و امحا، نقش دادسرا و مقامات آن. ۷۰
گفتار نخست: بحث مقدماتی درخصوص دادسرا و حدود صلاحیت آن در قانون جدید. ۷۱
گفتار دوم: ضابطان دادگستری در قانون جدید آیین دادرسی کیفری و وظیفهی حفظ آثار و ادلهی جرم. ۷۳
بند نخست: تعریف ضابطان دادگستری در قانون جدید آیین دادرسی کیفری ۷۳
بند دوم: تقسیم بندی ضابطان دادگستری در قانون جدید آیین دادرسی کیفری ۷۴
بند سوم: وظایف ضابطان دادگستری در جرایم مشهود در جلوگیری از امحا و اخفای آثار و ادلهی جرم. ۷۶
بند چهارم: وظایف ضابطان دادگستری در جرایم غیرمشهود در جلوگیری از امحا و یا اخفای آثار و ادلهی جرم. ۸۳
بند پنجم: سایر وظایف ضابطان دادگستری در راستای حفظ آثار و ادلهی جرم در قانون جدید. ۸۵
گفتار سوم: بازپرس و وظایف آن در راستای حفظ آثار و ادلهی جرم از امحا و اخفا در قانون جدید. ۸۷
بند نخست: تعریف تحقیقات مقدماتی در قانون جدید. ۸۸
بند دوم: وظایف بازپرس در حفظ آثار و ادلهی وقوع جرم از امحاء و یا اخفاء ۹۰
فصل دوم: بررسی اختصاصی جرم اخفا و امحای آثار و ادلهی جرم. ۹۳
گفتار نخست: عنصر قانونی جرم امحا و یا اخفای آثار و ادلهی جرم. ۹۴
گفتار دوم: عنصر مادی جرم اخفا و یا امحای آثار و ادلهی جرم. ۹۶
بند نخست: رفتار فیزیکی جرم اخفا و یا امحای آثار و ادلهی جرم. ۹۷
بند دوم: شرایط و اوضاع و احوال لازم برای تحقق جرم اخفاء و یا امحای آثار و ادلهی جرم. ۱۰۱
بند سوم: نتیجهی حاصله. ۱۰۳
گفتار سوم: عنصر روانی جرم اخفا و یا امحای آثار و ادلهی مثبتهی جرم. ۱۰۴
گفتار چهارم: مجازات جرم اخفا و یا امحای آثار و ادلهی جرم. ۱۰۶
بند یکم: امکان و یا عدم امکان در نظر گرفتن مجازات شروع به جرم. ۱۰۹
بند دوم: بررسی نهادهای تعلیق اجرای مجازات و نظام آزادی نیمه مشروط ۱۱۰
۱-تعلیق اجرای مجازات ۱۱۱
۲-نظام نیمه آزادی ۱۱۳
نتیجه گیری ۱۱۶
منابع و ماخذ. ۱۱۹
ب- مقالهها ۱۲۰
ج- جزوهها ۱۲۱
پ- تارنماها ۱۲۱
چکیده
جرم اخفا و یا امحای آثار و ادلهی جرم، از جرایم علیه عدالت قضایی است که نه تنها در قانون مجازات اسلامی با عناوین مختلف مورد جرم انگاری قرار گرفته، بلکه در قوانین خاص نیز به نحوی مشخص مورد جرم انگاری قرار گرفته است. دستگاه عدالت قضایی به عنوان یک تکلیف، وظیفهی تعقیب و محاکمهی متهمین و مجرمین را برعهده دارد. با این حال، ممکن است در این اثنا، برخی با سنگاندازی و با نیت تبرئه و یا خلاصی مجرم جرم اصلی، سعی در عدم محاکمه و به کیفر رسانده شدن، مجرم اصلی را، داشته باشند. از این رو مقامات تعقیب وظیفهی جلوگیری از این اقدام شوم را نیز عهدهدار میباشند. در این پایان نامه، سعی ما بر این بوده که با بررسی جرم اخفا و امحا در سایر قوانین و همچنین در قانون مجازات اسلامی، رویکرد و نگرش قانونگذار را به این جرم مورد ارزیابی کنیم. در این راستا و در جهت تحقق این هدف، به نحوی مشروح به ارزیابی و سنجش مواد مرتبط در قانون مجازات اسلامی و دیگر قوانین میپردازیم. از سویی دیگر با تصویب قانون جدید مجازات اسلامی و قانون آیین دادرسی کیفری، به پیاده نمودن و تطبیق مقررههای جدیدِ مرتبط با این جرم خواهیم پرداخت.
کلیدواژهها: اخفا، امحا، آثار، ادله، جرم، ضابطین دادگستری، بازپرس، دادسرا
الف- بیان مسأله اساسی تحقیق به طور کلی (شامل تشریح مسأله و معرفی آن، بیان جنبههای مجهول و مبهم، بیان متغیرهای مربوطه و منظور از تحقیق) :
هر پرونده جزائی از بدو تا ختم مراحلی را طی می نماید که به این شرح است:
- کشف و تعقیب جرم
- تحقیقات مقدماتی
- مرحله اقامه دعوای کیفری و صدور کیفر خواست توسط دادستان
- محاکمه و صدور حکم
- اجرای احکام
طبق قانون کشف و تعقیب جرم عمدتاً از وظایف ضابطین دادگستری است. تحقیقات مقدماتی محرمانه است و محاکمه متهمین در دادگاه علنی است الا مواردی که طبق قانون دادرسی در دادگاه را غیر علنی اعلام نماید.
یکی از مراحل مهم و سرنوشت ساز دعوای عمومی، مرحله تحقیقات مقدماتی است. علت اهمیت این مرحله این است که از نظر زمانی، مدت زیادی از تاریخ وقوع جرم تا انجام تحقیقات نگذشته و دلایل و آثار جرم از بین نرفته است، شهود احتمالی هنوز مشاهدات خود را به خاطر دارند و این احتمال وجود دارد که متهم هنوز متواری نشده یا برای رهایی از مجازات با شرکا و معاونین خود دست به تبانی نزده باشد. بدین ترتیب، تحقیقاتی که در این هنگام صورت می گیرد، تاثیر زیادی درحفظ و جمعآوری دلایل و تشکیل پرونده ای کامل و آماده برای رسیدگی در دادگاه داشته، اهمیت اقدام به موقع و سریع مرجع تحقیق در این زمینه انکار ناپذیر است. از این رو سرعت در انجام تحقیقات مقدماتی باید به عنوان یک اصل حاکم بر تحقیقات شناخته شود،[۱]بدون این که مقام تحقیق و رعایت حقوق متهم، در برابر آن فدا گردد.
باید توجه داشت که جرایم، به دو دسته تقسیم میشوند: جرایم مشهود (موضوع مادهی ۲۱ ق.آ.د.د.ع.ا.ک) و جرایم غیرمشهود. در جرایم مشهود ضابطین دادگستری تمام اقدامات لازم را به منظور حفظ آلات، آثار و دلایل جرم و جلوگیری از فرار متهم و تبانی، معمول و تحقیقات مقدماتی را انجام، و بلافاصله به اطلاع مقام قضایی میرساند. اما در جرایم غیرمشهود، ضابط مطابق دستورات مقام قضایی نسبت به تکمیل تحقیقات اقدام مینماید، و مجاز نیست که خودسرانه اقدامی در این جهت انجام دهد
قانونگذار، قاضی تحقیق را مکلف به جمع آوری آثار و دلایل جرم و انجام تحقیقات مقدماتی نمود است تا از امحای آثار و دلایل جرم جلوگیری شود.
بسته به نوع جرم و چگونگی ارتکاب آن نحوه اقدام برای حفظ آلات و ادوات و آثار جرم متفاوت است که باید بر طبق مواد ۱۰۶ الی ۱۱۱ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور کیفری نسبت به این امر اقدام شود.
به موجب بند (و) ماده ۳ قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب اصلاحی ۱۳۸۱: «تحقیقات مقدماتی کلیه جرایم بر عهده بازپرس می باشد. در جرایمی که در صلاحیت رسیدگی دادگاه کیفری استان نیست دادستان نیز دارای کلیه وظایف و اختیاراتی است که برای بازپرس مقرر می باشد.
در مورد جرایمی که رسیدگی به آنها در صلاحیت دادگاه کیفری استان است دادستان تا قبل از حضور و مداخله بازپرس، اقدامات لازم را برای حفظ و جمع آوری دلایل و آثار جرم به عمل می آورد و در مورد سایر جرایم، دادستان می تواند انجام بعضی از تحقیقات و اقدامات را از بازپرس درخواست نماید بدون اینکه رسیدگی امر را به طور کلی به آن بازپرس ارجاع کرده باشد».
سوال: «حدود اختیارات دادستان در جمع آوری دلایل و حفظ آثار جرم در خصوص جرایمی که در صلاحیت دادگاه کیفری استان می باشد در غیاب بازپرس تا چه میزانی است؟
پاسخ: به تصریح بند (و) ماده ۳ قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب در مورد جرایم موضوع صلاحیت دادگاه کیفری استان، در مواقع عدم حضور بازپرس جمع آوری و حفظ دلایل و نگهداری آثار جرم به عهده دادستان می باشد». (قوه قضاییه، معاونت آموزش و تحقیقات، مجموعه نشست های قضایی (۱۲)، مسائل آیین دادرسی کیفری (۴)، قم، نشر قضا، چاپ اول، ۱۳۸۳، صص ۲۸ و ۲۹. )
قانون مجازات سال مصوب ۱۳۶۲ در ماده ۸۹ مقرر می دارد: « هر کس به قصد اخفاء یا امحاء آثار یا مدارک جرم از ذیحق اقدامی کند به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم خواهد شد.» در قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر و الحاق موادی به آن مصوب ۳/۸/۱۳۶۷ مجمع تشخیص مصلحت نظام در ماده۱ بند ۸ امحاء و اخفاء مجرمان را جرم دانسته و مرتکبان آن را مشمول مجازات کرده است در برخی از قوانین دیگر نیز در رابطه با اخفاء و امحاء آثار جرم مقرراتی مقرر شده است که در این تحقیق به بررسی تمام این مسائل پرداخته خواهد شد. باید گفت که در این تحقیق سعی در بررسی مبانی ادله جرم و اخفاء و امحاء آن خواهیم پرداخت از طرف دیگر باید گفت که در این تحقیق به بررسی جایگاه نظام کیفری در رابطه با اخفاء و امحاء آثار جرم پرداخته می شود همچنین به نقش ضابطان دادگستری و قضات تحقیق و کسانی که در این رابطه فعالیت می کنند اشاره می شود و همچنین به تخلفات آن ها و راهکارهای نظام کیفری در مواجهه با ادله جرم به طور مفصل بررسی می شود.
ب- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق (شامل اختلاف نظرها و خلاءهای تحقیقاتی موجود، میزان نیاز به موضوع، فواید احتمالی نظری و عملی آن و همچنین مواد، روش و یا فرآیند تحقیقی احتمالاً جدیدی که در این تحقیق مورد استفاده قرار میگیرد) :
با توجه به اهمیت ادله مربوط به جرم در رسیدگی های کیفری به نظر می رسد حفظ آن ها از مهمترین وظایف ضابطین دادگستری و قاضی تحقیق باشد از این رو شکل حفظ آلات وادوات و اهمیت آن ها هر چند در نظام کیفری مطرح شده است ولی راه حل های حفظ و نگهداری به صراحت و وضوح تعیین نشده است از این رو به نظر می رسد انجام این تحقیق و بررسی راه حل های قانون و قضایی جلوگیری از امحاء آثار جرم از جمله ضرورت انجام این تحقیق باشد.
[۱] . در این زمینه می توان به مواد ۴۰، ۴۵ و ۶۱ قانون آیین دادرسی کیفری اشاره کرد که هر یک به نوعی بر لزوم سرعت در تحقیقات مقدماتی تاکید ورزیده اند. مطابق ماده ۴۰: «دادرسان و قضات تحقیق مکلفند اقدامات فوری برای جلوگیری از امحای آثار و علائم جرم به عمل آورده و در تحصیل و جمع آوری اسباب و دلایل جرم به هیچ وجه نباید تاخیر نماید.»
.»