دانشگاه آزاد اسلامی
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده.۱
مقدمه.۲
الف) ضرورت انجام تحقیق۳
ب) بیان مسئله.۳
ج)اهداف تحقیق.۴
د) سوالات تحقیق۴
ه) فرضیات تحقیق.۴
و) مروری بر تحقیقات انجام شده.۵
ی) روش تحقیق۵
فصلاول: مفاهیموکلیات.۶
۱-۱- تعریف لغوی و اصطلاحی مسئولیت۶
۱-۱-۱- تعریف مسئولیت در فقه.۶
۱-۱-۲- مسئولیت بطور عام.۶
۱-۱-۳- مفهوم مسئولیت و تفاوت آنه با سایر مسئولیت ها.۷
۱-۱-۴-۱- وجه تمایز مسئولیت مدنی و مسئولیت اخلاقی.۷
۱-۱-۴-۲- وجه تمایز مسئولیت مدنی و مسئولیت کیفری.۹
۱-۱-۵-انواع مسئولیت۱۰
۱-۱-۵-۱- مسئولیت قراردادی۱۰
۱-۱-۵-۱-۱- اثبات مسئولیت قراردادی۱۱
۱-۱-۵-۲- ماهیت مسئولیت قهری۱۲
۱-۱-۶- مسئولیت مدنی در فقه و حقوق ایران۱۳
۱-۱-۷- مبانی مسئولیت مدنی۱۵
۱-۱-۷-۱- مسئولیت بدون تقصیر۱۵
۱-۱-۷-۲- مسئولیت مبتنی بر تقصیر۱۶
۱-۱-۸- اسباب مسئولیت مدنی،الزامات خارج از قرارداد۱۷
۱-۱-۸-۱ غصب۱۷
۱-۱-۸-۲- اتلاف۱۷
۱-۱-۸-۳- تسبیب.۱۷
۱-۱-۸-۴- استیفاء.۱۸
۱-۱-۹- ارکان مسئولیت مدنی۱۸
۱-۱-۹-۱- وجود ضرر۱۸
۱-۱-۹-۱-۱- ضرر بایستی مسلم و قطعی باشد.۱۸
۱-۱-۹-۱-۲-ضرر وارده باید به طور مستقیم باشد.۱۹
۱-۱-۹-۱-۳- ضرر جبران نشده باشد۱۹
۱-۱-۹-۲- فعل زیانبار.۱۹
۱-۱-۹-۳- رابطه علیت بین عمل زیانبار و ورود ضرر.۲۰
۱-۲- وکالت.۲۰
۱-۲-۱- تعریف وکالت درفقه و حقوق۲۰
۱-۲-۱-تاریخچه وکالت۲۲
۱-۲-۲- وکالت در ایران۲۳
۱-۲-۳- ماهیت حقوقی وکالت.۲۴
۱-۲-۴- نظریه عقد وکالت.۲۵
۱ـ ۲-۵- انواع وکالت۲۶
۱-۲-۵-۱- وکالت انتخابی.۲۶
۱-۲-۵-۲- وکالت انفرادی.۲۷
۱-۲-۵-۳- وکالت جمعی۲۷
۱-۲-۵-۴- وکالت خاص.۲۷
۱-۲-۵-۵- وکالت عام.۲۷
۱-۲-۵-۶- وکیل در توکیل.۲۷
۱-۲-۵-۷- وکیل تسخیری.۲۷
۱-۲-۶- خصوصیات عقدوکالت۲۷
۱-۲-۷- ارکان وکالت.۲۸
۱-۲-۷-۱- تراضی در وکالت۲۸
۱-۲-۷-۲- موضوع وکالت.۲۸
۱-۲-۷-۳- سلامت تراضی از عیوب اداره۲۹
۱-۲-۸- شروط صحت عقد وکالت۲۹
۱-۲-۸-۱- اهلیت در وکالت۲۹
۱-۲-۸-۲- سبب وکالت.۲۹
فصلدوم: ویژگیتعهداتوکیلوآثارقراردادیبودنآنها۳۰
۲-۱-۱- آثار قراردادی بودن تعهدات وکیل۳۲
۲-۱-۲- قلمرو تهعدات وکیل.۳۳
۲-۱-۳- انجام مورد وکالت توسط موکل۳۶
۲-۱-۴- تقصیر وکیل۳۷
۲-۱-۵- یدامانی وکیل۳۸
۲-۱-۶- مخارج و اجرت وکیل.۳۹
۲-۲-۱- طرق مختلف انقضای وکالت۴۱
۲-۲-۲- به عزل وکیل توسط موکل.۴۱
۲-۲-۳- عزل وکیل باید به او ابلاغ شود۴۴
۲-۲-۴- به استعفای وکیل.۴۴
۲-۲-۵- جنون موکل یا وکیل.۴۶
۲-۲-۶- حجر موکل یا وکیل۴۷
۲-۲-۷- از بین رفتن مورد وکالت۴۸
فصلسوم: انواعخسارتدرمشاغلحرفهای ۵۰
۳-۱-۱- مسئولیت دوگانه شاغلین حرفه ای.۵۰
۳-۱-۲- خسارت قابل مطالبه در مسئولیت حرفه ای
وانواع آن۵۱
۳-۱-۲-۱- خسارت عمومی اختصاصی.۵۳
۳-۱-۲-۲- خسارات ناشی از تلف شدن مال و خسارات ناشی از فوت منفعت.۵۴
۳-۱-۲-۳- خسارت مربوط به منفعت اعاده،اعتمادوانتظار۵۶
۳-۱-۲-۴- خسارات مادی و معنوی.۵۶
۳-۱-۲-۴-۱- خسارت مادی.۵۷
۳-۱-۲-۴-۲- خسارت معنوی.۵۷
۳-۱-۲-۴-۲-۱- ماهیت خسارت معنوی.۵۷
۳-۱-۲-۴-۲-۲-مصادیق خسارت معنوی.۵۷
۳-۱-۳-عدم ضرورت قابل پیش بینی بودن خسارت در مسئولیت منی حرفه ای۵۹
فصلچهارم: تعهداتوالزاماتقانونیوکیل.۶۱
۴-۱- تعهد وکیل به صداقت و راستگویی نسبت به موکل۶۶
۴-۱-۱- تعهد وکیل به صداقت داشتن در برابر موکل۶۸
۴-۱-۱-۱- تعهد وکیل به صداقت داشتن در موقعیت مشاوره.۶۸
۴-۱-۱-۲- تعهد وکیل به رعایت صداقت در تنظیم سند.۶۹
۴-۱-۱-۳- تعهد وکیل به رعایت صداقت در وکالت دعاوی.۷۰
۴-۱-۲- تعهد وکیل به انجام مراقبت های لازم در
تعقیب دعوی.۷۶
۴-۱-۲-۱- رعایت مواعد قانونی۷۷
۴-۱-۲-۲- اعمال مراقبت نسبت به حسن جریان امور دفتری دعوی قبل از حلول اوقات رسیدگی.۸۴
۴-۱-۳-۲-حضور در جلسات دادرسی.۸۵
۴-۱-۴- داشتن مهارت و قابلیت علمی و فنی برای انجام امر موضوع وکالت۸۹
۴-۱-۴-۱- نظریه مصونیت وکیل مدافع از مسئولیت ۹۰
۴-۱-۴-۲- ضابطه مهارت علمی در موضوعات شکلی
۴-۲- التزام وکیل به حفظ اسرار موکل و وفاداری نسبت به او.۹۵
۴-۲-۱- افشاء سر در صورت موافقت موکل در
مقام ادای شهادت.۱۰۰
۴-۲-۲- افشاء سر در مقام دفاع از خود.۱۰۱
۴-۲-۳- التزام وکیل که به رعایت شئون وکالت.۱۰۴
۴-۲-۳-۱- مشاغل منافی با وکالت دادگستری۱۰۵
۴-۲-۳-۱- رفتار منافی شان وکالت۱۰۷
فصلپنجم: نحوهجبرانخسارت۱۰۸
۵-۱-۱- معمولی‌ترین شیوه جبران خسارت۱۱۲
۵-۱-۲- انواع جبران۱۱۲
۵-۱-۲-۱- جبران عینی.۱۱۲
۵-۱-۲-۱-۱- محاسن و مزایا۱۱۲
۵-۱-۲-۱-۲- معایب جبران عینی.۱۱۳
۵-۱-۲-۲- جبران بدلی.۱۱۴
۵-۱-۲-۲-۱- انواع معادل۱۱۴
۵-۱-۲-۲-۱-۱- دادن مثل.۱۱۵
۵-۱-۲-۲-۱-۲- پرداخت مبلغی پول.۱۱۵
۵-۱-۲-۲-۲- مزایا جبران از طریق پرداخت معادل.۱۱۶
۵-۱-۲-۲-۳- معایب جبران بدلی.۱۱۶
۵-۱-۳- جبران معنوی۱۱۶
۵-۱-۳-۱- ضرورتجبرانخسارتمعنویدرحقوق.۱۱۷
۵-۱-۳-۲- ضرورتجبرانخسارتمعنویدرفقه۱۱۹
۵-۱-۳-۳- شیوهیجبرانخسارتمعنوی۱۲۱
۵-۱-۳-۴- تطابقشیوهیجبرانخسارتباوضعیتزیاندیده۱۲۲
۵-۱-۳-۵- شیوهیجبرانخسارتمعنویدرفقه۱۲۴
نتیجه گیری۱۲۵
منابع و ماخذ۱۲۷
چکیده
درانعقاد عقد وکالت، وکیل و موکل در برابر یکدیگر حق و تکلیف یافته، دارای روابط حقوقی، وظایف و مسؤولیت های متقابلی می شوند. تعهدات وکیل در برابر موکل یابطور مستقیم ناشی از عقد وکالت است، یا بطور غیر مستقیم، نیز ممکن است منشأ آن، توافق وکیل و موکل در قالب شروط و تعهدات ضمن عقد یا مستقل باشد که در هر حال، ایفاء تعهدات مزبور لازم است. تعهداتی که بطور مستقیم منبعث از عقد وکالت اند، ناشی از ذات عقد مزبور بوده و صرف تحقق یافتن عقد، بدون نیاز به تصریح موجب مسؤولیت وکیل می شوند، در مقابل تعهدات ثانوی یا تبعی وکیل قرار دارد.
روش های جبران خسارت در مسئولیت مدنی در واقع طرق اجرای تعهد فاعل زیان است. از آنجا که انواع مختلف ضررهای مادی، معنوی و جسمانی با روش های واحدی قابل جبران نیستند ضروری است که طرق مختلف ترمیم خسارت و کارایی هر یک مورد مطالعه قرار گیرد هدف اساسی بررسی و مطالعه خسارت های صورت گرفته و روش های ترمیم خسارت می باشد
واژگان کلیدی: وکیل، موکل، جبران خسارت، مسئولیت وکیل،مسئولیت موکل
مقدمه
قانون مدنی که قانون مادر نیز تلقی میگردد، حیات امروزی خود را با تصویب جلد اول خود در سال ۱۳۷۰ در باب معاملات و سپس۱۳۱۳و۱۳۱۴در باب احوال شخصیه وادله اثبات دعوی آغاز کرد، چیزی که در تصویب قانون مدنی مورد تامل ودقت قرارگرفت تکیه احکام ومقررات آن برپایه حقوق اسلام بوده و با پیشرفت تکنولوژی ،حمل ونقل ،ارتباطات و گسترش شهر نشینی از یکسو و در نتیجه افزایش مراودات اجتماعی و نیز نواقصی که در مورد مسئولیت مدنی در قوانین ایران نمایان بود، حقوقدانان ایران بر آن شدند که قانونی در مورد مسئولیت مدنی که می بایستی به عنوان زنجیره ای ما بین عوامل مارالذکر بوده واز اصطحکاک آن ها جلوگیری کند به قوه ی مقننه پیشنهاد کنند که بالاخره قانون مسئولیت مدنی در هفتم اردیبهشت ماه ۱۳۳۹ در شانزده ماده به تصویب مجلس شورای ملی رسید.این قانون ماکتد ساختاری خود را در با نیم نگاهی به قوانین کشور های غربی بالاخص قانون تعهدات سوئیس ونیز وضعیت حقوقی ایران بنا نهاد. قانون مدنی ایران دو مبحث دوم و سوم از فصل دوم جلد اول را اختصاص به مسئولیت مدنی داده است. قانون مذبور کاملا پیروی از حقوق امامیه نموده و دوامر که یکی اتلاف و دیگری تسبیب میباشد را موجب مسئولیت میداند در تعریف ای دو چنین بیان نموده که اتلاف عبارت از عمل مثبت مستقیمی است که موجب تلف مال دیگری می شود (ماده۳۲۸-۳۳۰)اتلاف مبتنی بر نظریه خطر و علیت می باشد وتسبیب عبارت از عملی که غیر مستقیم (به واسطه)خواه مثبت باشد و خواه منفی موجب تلف مال میگردد (ماده ۳۳۱-۳۳۵)و آن مبتنی بر نظریه ی تقصیر است
تحول نظامات اجتماعی، فزونی اشتغالات شخصی افراد و پیشرفت سریع و روز افزون اقتصادی ـ صنعتی جوامع بشری که منجر به پیچیده شدن ضوابط و مقررات حاکم بر روابط اشخاص حقیقی و حقوقی جامعه گردیده، از جمله عواملی است که ضرورت حضور وکیل در جامعه را نمایان می سازد. که این ضرورت مختص به احقاق حق موکل نبوده و عبارتی میتوان گفت وظیفه وکیل تنها دفاع از حقوق موکل خود نیست، بلکه مشارکت در اجرای عدالت کلی اجتماعی و تشویق جامعه به احترام به قانون و کمک به فراهم آمدن زمینه سلامت محیط ودوربودنآنازشرایطآلودگیهایشیطانیوفرصتشکوفاساختنتواناییهایفکرینیزوظیفهبیچونوچرایاوست،لذادراینتحقیقکهبصورتفصلتقسیمگردیدهکهفصلاولبهکلیاتمسئولیتمدنیومبحثوکالتپرداخته،فصلدومرا .
الف) ضرورتانجامتحقیق
با توجه به مباحث و درس اساتید، همچنین مطالعه کتب و مقالات حقوقی در باب مسئولیت مدنی، نگارنده به این موضوع دست یافته، که در هیچ نظام حقوقی مبنای واحدی برای مسئولیت مدنی انتخاب نگردیده، مسئولیت مدنی در واقع طرق اجرای تعهد فاعل زیان است. و از آنجا که انواع مختلف ضررهای مادی، معنوی وجسمانی با روش واحدی قابل جبران نیست با توجه به اینکه در کمتر مقاله و یا پایان نامه ها و کتب حقوقی بصورت جامع و کامل به این موضوع به طور مفصل و یا مستقل پرداخته اند لذا درصدد بر آمدیم که نوشته حاضر به این موضوع پرداخته شود
ب)بیانمسئله
آیا مسولیت بدون تقصیر وکیل که در حقوق ما نوعی همان قاعده اتلاف فقهی است. در باب وظایف و تکالیف وکیل قابل اعمال است یا خیر؟ یا طبق مسولیت مبتنی بر تقصیر به رابطه علیت اقدام صورت گرفته و توسط وکیل همراه با تقصیر قابل مقایسه است؟ یا به بیان هر دو شامل میشود؟
در باب مسولیت مدنی ذکر این نکته ضروری است که در هیچ نظام حقوقی مبنای واحدی برای مسولیت مدنی انتخاب نگردیده ودلیل این عدم انتخاب از انجا ناشی میشود که از یک سو وجدان عمومی جامعه، جبران زیان وارده به زیان دیده را به طور کامل ضروری میداند و از سوی دیگر عدالت از محکوم نمودن شخصی که مرتکب تقصیر نگردیده ابا دارد با همین اساس تلفیق این دو حکم به سادگی قابل جمع نبوده و سبب ایجاد دو نظریه در این باب گردیده است.
ج)اهدافتحقیق
در تدوین پژهش حاضر اهداف علمی – کاربردی در نظر نگارنده می باشد
- آشنایی دانشجویان حقوق با موضوع مسئولیت مدنی و نحوه جبران ضرر و زیان
- اشاره به موارد نقص و خلاء های موجود در مواد قانون مدنی
- ارائه پیشنهادات در جهت رفع ابهامات موجود پیرامون نواقص وخلاءهای قانونی
د)سوالاتتحقیق
- آیا وکیل میتواند با استفاده از حق خود، بدون توجه به وضعیت موکل واقداماتی که انجام داده است، استعفا داده و امور مربوط به موکل را رها سازد؟
- آیا عدم رعایت صرفه صلاح موکل از سوی وکیل در رابطه با تنظیم عقدی از سوی وی از موجبات ابطال عقد منعقدۀ مذکور می گردد و یا وکیل باید جبران خسارات وارده به موکلش را بنماید.؟
ه)فرضیاتتحقیق
- وکیل در جایی که قرارداد وکالت وجود دارد، از اجرای آن خودداری نموده، یا آنچه برعهده دارد به تاخیر اندازد، به نحوی که به ورود خسارت منجر شود، مسئول زیانهای وارده خواهد بود این امر منافاتی با حق استعفای وکیل ندارد درست است هر وقت وکیل بخواهد می توان عقد را فسخ کند اما تا زمانی که عقد گسسته نشده و به اجرای آن متعهد و مسئول پیامدهای احتمالی تخلف خویش خواهد بود
- عدم رعایت صرفه موکل از سوی وکیل در رابطه با تنظیم عقدی از سوی وی از موجبات ابطال عقد وکالت نمی باشد
و)مروریبرتحقیقاتانجامشده
