مبحث دوم) ماهیت دعاوی زیست محیطی علیه دولت ها

پس از آشنایی اجمالی با تاریخچه مسئولیت دولت ها در قبال محیط زیست و واژگان زیست محیطی ، باید دید در عالم حقوق اجازه طرح چه دعاوی به لحاظ ماهیت صادر شده است. آیا این دعاوی حقوقی هستند یا کیفری؟ این دعاوی مالی هستند یا غیر مالی؟ در پاسخ باید گفت که طرح دعوا علیه یک دولت به طور کلی ریشه در پذیرش مسئولیت برای دولت دارد و پذیرش مسئولیت برای دولت ها حاصل شناسایی صلاحیت برای آن ها در زمینه حقوق داخلی و بین‌المللی می‌باشد. در توضیح این قاعده باید گفت دولت ها بر مبنای حاکمیت و صلاحیتی که در داخل و خارج از کشور خود در تمامی موارد با رعایت مقررات بین‌المللی عمل می‌کنند و سیاست هایی را در پیش می گیرند. اما از آنجایی که همه ی کشورها از چنین حقی برخوردار هستند مسلماًً مسئله برخورد و تعارض این حقوق پدیدار می شود. در کنار این آزادی و صلاحیت داخلی و بین‌المللی، دولت ها بایستی آزادی و صلاحیت کشورهای دیگر را به رسمیت شناخته و به حقوق دول دیگر تعدی نکنند. ضمانت اجرای این تعهد، مسئولیت بین‌المللی حاصل از نقض تعهد را در پی دارد. این نظریه را می توان منصفانه و غیر قابل ایراد دانست. متاسفانه این تفکر بسیار دیر وارد قلمرو داخلی کشورها شد و در گذشته قدرت در دست حاکمانی بود که خود را مصون از مسئولیت می‌دانستند و سلطان را سایه خداوند دانسته و بر این عقیده بودند که پادشاه نمی تواند کار بد انجام دهد تا مسئولیتی داشته باشد. اما رفته رفته این عقیده در حقوق داخلی کشورها نیز کم و بیش رنگ باخته و نظام مسئولیت دولت ها در حقوق داخلی مطرح گردید. در مقابل در سطح جامعه بین‌المللی، نظام مسئولیت بین‌المللی به قدمت نظام برابری و تساوی دولت ها می‌باشد.^[۷] علی ای حال امروز مسئولیت دولت ها در حقوق داخلی کشورها و حقوق بین الملل امری پذیرفته شده است ولیکن حدود و دایره شمول آن یکسان نیست. برخی کشورها دولت را در قبال کلیه اعمال خود در امور قانون گذاری، اجرایی و قضایی مسئول دانسته و در برخی دیگر از کشورها اعمال حاکمیتی دولت ها اگر موجب بروز خسارتی شود برای دولت مسئولیتی به بار نمی آورد. ‌بنابرین‏ ماهیت دعاوی زیست محیطی مطروحه علیه دولت ها را بایستی با توجه به حقوق داخلی هر کشور در قلمرو داخلی و با توجه به قواعد حقوق بین الملل در عرصه جامعه بین‌المللی مورد بررسی قرار داد. تقسیم بندی کلی دعاوی که امکان طرح آن ها علیه دولت وجود دارد ذاتاً تابع تقسیم بندی انواع مسئولیت مطروحه برای دولت ها می‌باشد. این موضوع اختصاصی به دعاوی زیست محیطی ندارد اگر چه کاربرد آن در دعاوی زیست محیطی پر رنگ است. دولت ها دارای شخصیت حقوقی هستند. چه در حقوق داخلی و چه در حقوق بین الملل. ‌بنابرین‏ ماهیت دعاوی مطروحه علیه آنان را بایستی در ماهیت مسئولیت های اشخاص حقوقی جستجو کرد. مرسوم است که در زمینه مسئولیت این اشخاص ۲ نوع کلی مسئولیت را مورد بررسی قرار می‌دهند. مسئولیت حقوقی و مسئولیت جزایی. به تبع این بحث می توان راجع به دعاوی حقوقی یا کیفری زیست محیطی که می توان علیه دولت ها مطرح ساخت صحبت نمود.

در حال حاضر مسئولیت حقوقی دولت ها چه در حقوق داخلی کشورها از جمله ایران و چه در حقوق بین الملل امری پذیرفته شده است و امکان طرح دعاوی زیست محیطی علیه دولت یا ارگان های دولتی در حقوق داخلی ایران و حقوق بین الملل وجود دارد. البته باید ‌به این نکته توجه داشت که مقصود امکان طرح مطلق دعاوی نیست بلکه طرح دعوا در حقوق ایران علیه دولت دارای شرایط و محدودیت هایی است که در فصول آتی به تفصیل در آن باره سخن خواهیم راند. در عرصه بین‌المللی نیز با توجه به تاریخچه و پیشینه ای که در خصوص مسئولیت بین‌المللی دولت ها و اصول حاکم بر روابط بین‌المللی گفتیم امروزه امکان طرح دعاوی حقوقی زیست محیطی علیه دولت های متجاوز به محیط زیست و ناقص اصول حمایتی از محیط زیست فراهم است. این دعاوی زیست محیطی حقوقی ماهیتاً خود دارای انواع متعددی هستند. البته امکان تقسیم بندی های متعدد بر اساس مبانی تقسیمی متعدد وجود دارد. لیکن آنچه در این پایان نامه مدنظر نگارنده قرار دارد تقسیم بندی است که منطبق بر اصول زیست محیطی می‌باشد. مرسوم است دعاوی حقوقی را به دعاوی حقوقی مالی و غیر مالی تقسیم می‌کنند. ‌بنابرین‏ دعاوی حقوقی زیست محیطی که چه در حقوق داخلی و چه در حقوق بین الملل محیط زیست امکان طرح آن علیه دولت ها وجود دارد را نیز می توان به دعاوی زیست محیطی مالی و غیر مالی تقسیم نمود. البته همان‌ طور که گفته شد این یک تقسیم بندی عمومی در حقوق است. به نظر نگارنده تقسیم دعاوی حقوقی زیست محیطی علیه دولت به دعاوی مالی و غیر مالی زیبنده شأن محیط زیست به عنوان میراث جهانی و مشترک بشریت نیست. با توجه به اینکه در هر دعوی زیست محیطی که ممکن است علیه دولت مطرح نمود، یک وصف و یک ویژگی خواسته نسبت به سایر اوصاف آن غلبه دارد می توان دعاوی زیست محیطی حقوقی علیه دولت را بر این اساس به دو گروه تقسیم نمود. گروه نخست از دعاوی آنهایی هستند که از دادگاه صالح تقاضا دارند مانع از انجام یک غعالیت مخرب زیست محیطی گردند یا تقاضای دستور توقف و جلوگیری از ادامه روند تخریبی محیط زیست را دارند. این گونه خواسته ها را می‌توانیم خواسته های حمایتی بنامیم چرا که هدف اصلی از طرح این گونه خواسته ها در دعاوی، حمایت از محیط زیست و در حقیقت پیش گیری از تخریب محیط زیست و یا جلوگیری از پیشرفت تخریب زیست محیطی است. گروه دیگر از دعاوی آنهایی هستند که شبیه دعاوی سنتی مسئولیت مدنی می‌باشد. یعنی دولت به واسطه یک تخلف زیست محیطی که مرتکب گردیده است، تبعاً مسبب بروز آسیب یا خسارتی به حال یا جان یا حقوق افراد دیگری می شود و این افراد زیان دیده از رهگذر آسیب زیست محیطی، از دادگاه تقاضای جبران خسارت خود را می نمایند.

۱-عاطفه : در افراد بهزیست یا خوشبخت، احساس مثبت بر احساسات منفی غلبه دارد.

۲-شناخت : این افراد رضایت از زندگی را تجربه می‌کنند. به نظر آن ها زندگی قابل درک و کنترل است. ۳-رفتار: افراد بهزیست، چالش‌های زندگی را می‌پذیرند و به کار و فعالیت علاقه دارند.

۴-روابط بین فردی : افراد بهزیست به دیگران اعتماد می‌کنند و از تعامل اجتماعی نیز برخوردارند.

از نظر کیز(۲۰۰۰) افرادى که سطوح مطلوبى از این بعد بهزیستى اجتماعى را دارا مى باشند دید مثبتى به ذات بشر دارند، به افراد دیگر اعتماد مى کنند و معتقدند مردم قادرند خوب باشند. شناخت و پذیرش دیگران، عنصر پذیرش و ارزش فرد به عنوان یک شریک اجتماع، عنصر تشریک مساعى و سرانجام باور به تحول مثبت اجتماعى،عنصر شکوفایى بهزیستى است و این عناصر مى توانند وحدت اجتماعى،پیوند اجتماعى و حسن ظرفیت براى رشد مداوم جامعه و میزان راحتى افراد در پذیرش دیگران را ارزیابی کند(حسینی،۱۳۹۱).

۴-۲-۲- استرس ادراک شده

امروزه، استرس جزئی از زندگی روزمره و عادی آدمی است. پیشرفت تمدن امروز و صنعتی شدن، افزایش بی رویه جمعیت، دگرگونی روابط اجتماعی، فشارهای جسمی و روانی ناشی از زندگی در شهرهای بزرگ، آلودگی و سر و صدا و تأثیر آن بر رفتار انسان منجر به تشدید استرس شده است. شهرنشینی دگرگونی های زیادی را در روابط اجتماعی ایجاد کرد ه و سبب فروپاشی بسیاری از سنت های اجتماعی که موجب حمایت و پشتیبانی افراد از یکدیگر می شد، شده است. بر این اساس، ارزیابی فرد از استرس و نحوه برخورد و رویارویی با آن اهمیت بسیاری دارد. معمولاً استرس زمانی مضر خواهد بود که فرد آن را برا ی زندگی خود خطرنا ک و تهدیدکننده تلقی کند و در عین حال منابع مختلف رویارویی با آن را در اختیار نداشته باشد. پژوهش ها نشان داده‌اند، به کارگیری راهبردهای مقابله ای مؤثر نقش مهمی در کاهش استرس دارد ( نقل از خدایاری فرد و پرند، ۱۳۸۵).

اصطلاح استرس از زبان انگلیسی گرفته شده و معادل دقیق آن در فارسی کلمه ” فشار ” است، البته معنای وسیع و طیف گسترده آن را نمی رساند( شاملو، ۱۳۷۵) این اصطلاح تقریباً از قرن پانزدهم در زبا ن انگلیسی مورد استفاده قرار گرفت. در این زبان کلمه استرس به معنای فشار یا کشش فیزیکی به کار می‌رفت. تا قرن هفدهم کاربرد آ ن در حوزه های مهندسی معماری تعمیم یافت و از آ ن پس این کلمه در مفهو م سختی و فلاکت ‌در مورد انسا ن نیز مورد استفاد ه قرار گرفت. به عبارت دیگر، فشار وارد بر فرد جانشین فشار وارد بر شی شده بود. در اوایل قرن بیستم بعضی از پژوهشگران استرس را در ارتباط با اختلالا ت روان تنی مطرح کردند. سپس در سال ۱۹۳۰ سلیه تمایز بین علت اختلالات بدنی و آثار آ ن را مطرح کرد. او علل یا محرک های خارجی را عامل استرس و حالت عدم تعادل بدن را استرس نامید(شفر، ۱۹۸۲).

سلیه (۱۹۵۰) تعریف کاملاً نوینی برای استرس ارائه داد. وی با تأکید بر سیستم غدد درون ریز اظهار داشت که در ارگانیسم هر عامل یا محرکی می‌تواند تغییرات حفاظتی و سازگارکننده ای به وجود آورد. به نظر او هر محرک تنش زا، اگر فشار کافی داشته باشد، ممکن است به ایجاد واکنشی که او آن را سندرم سازگاری کلی نامید، منجر شود.

سلیه به هنگام طرح تاریخی این موضوع چنین می‌گوید: استرس عبارت است از مجموعه واکنش های غیراختصاصی که تحت تأثیر محرک های گوناگون در ارگانیسم ایجاد می شود. استرس ازنظر ماهیت اختصاصی است، اما منشأ غیراختصاصی دارد. اختصاصی بودن ماهیت آن یعنی اینکه دارای تغییرات کلیشه ای یکسان و ویژه ای است که مهم ترین آن ها عبارتند از: واکنش غده قشری فوق کلیوی، کاهش میزان ائوزینوفنل در خون و رشد زخم در دستگاه گوارش. غیراختصاصی بودن آن از این نظر است که استرس براثر محرک های گوناگون به وجود می‌آید(فایلا^[۷۰]،۱۹۹۱).

البته سلیه در ابتدا تصور می کرد که استرس فقط تحت تأثیر عوامل زیان آور، ایجاد می شود، ولی بعدها عنوا ن کرد هرچیز خوشایند و ناخوشایند موجب بروز استرس می شود. استرس و اضطراب دو واکنش طبیعی ارگانیسم در موقعیت های تهدیدکننده اند که بدون آن ها بقای نوع انسان به خطر می افتد. استرس عاملی است که انسان را در مواجهه با مسائلی که از آن ها شناختی ندارد یا اتفاقاتی که به وضوح ما را مورد تهدید قرار می‌دهد، آماده می‌سازد. استرس با تشدید جریان خون موجب افزایش فعالیت می شود و می‌تواند در دستیابی به اهداف موردنظر مفید واقع شود ولی میزان زیاد یا طولانی مدت آن نه تنها دیگر مفید نیست، بلکه زیانبار است .

اشخاصی که درباره استرس اطلاع کمی دارند، اغلب آن را نوعی نیروی خارجی نیرومند می پندارند که نسبت به آن کنترل اندکی دارند. آن ها احساس می‌کنند در صورت امکان باید از این فشارها ممانعت به عمل آورند، ولی چنانچه برای شخص امکان گریزی وجود نداشته باشد، باید آن را تحمل کند؛ ولی باید ذکر کرد که ‌در مورد استرس عمل خودکار یا گریزناپذیر وجود ندارد. هریک از ما در مواجهه با موقعیت بالقوه پرتنش به شیوه کاملاً متفاوتی واکنش نشان می‌دهیم و به انتخاب سبک مقابله با آن می پردازیم. ما می‌توانیم راهی را انتخاب کنیم که خود را دچار درماندگی کنیم یا از تجربیات خود لذت ببریم. در استرس عواملی چون زمینه، شرطی شدن، تجربه های پیشین، مدت زمان و شدت استرس نقش مهمی دارند. واکنش هر فرد در مقابل استرس از الگوی پیچیده افکار و رفتار او نشأت می‌گیرد. این عوامل و بسیاری دیگر از عوامل حد خاصی از تنش را برای هریک از ما به وجود می آورند. اگر بتوانیم با استرس ها به طور صحیحی برخورد کنیم، استرس دوستی می شود که ما را برای مواجهه با مسائل زندگی نیرو می‌دهد، ولی اگر با ضعف با آ ن برخورد کنیم و اجازه دهیم از کنتر ل ما خارج شود، به شکل دشمنی درمی آید و موجب بروز بیماری های مختلف بویژه امراض شدید قلبی و ضعف اندام های بدن می شود.

۱-۴-۲-۲-تعریف استرس

هنگامی که فرد در محیط کار یا زندگی با شرایطی روبه رو می شود که این شرایط با ظرفیت ها و امکانات کنونی وی هماهنگی ندارد، دچار عدم تعادل، تعارض و کشمکش های درونی می شود که به آن استرس می‌گویند. سلیه(۱۹۵۰) استرس را پاسخ های غیراختصاصی که تحت تأثیر محرک های گوناگون در ارگانیسم ایجاد می‌شوند، تعریف کرده ولی این تعریف چندان مفید نیست، زیرا ماهیت این پاسخ ها به موقعیتی که در آن روی می‌دهد، بستگی دارد. در این تعریف عوامل مؤثر بر استرس نادیده گرفته شده است .

۳-۲ روش تحقیق

پژوهش حاضر از نظر نوع هدف در زمره­ پژوهش­های کاربردی می‌باشد. این تحقیق بر حسب نحوه گردآوری داده ها یک تحقیق توصیفی است. زیرا هدف آن توصیف کردن شرایط یا پدیده‌های مورد بررسی است. از سوى دیگر، چون این تحقیق به منظور کشف واقعیت‌های موجود و یا چیزهایی که هستند، انجام می‌گیرد و برای جمع‌ آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده ‌کرده‌است، یک تحقیق پیمایشی محسوب می شود. همچنین چون این تحقیق به بررسی رابطه متغیّرها پرداخته است، پس از این لحاظ تحقیق همبستگی به حساب می‌آید.

۳-۳ جامعه­ آماری

جامعه­ آماری این پژوهش کارکنان و مدیران شرکت­های خدماتی و تولیدی شهر کرمانشاه ‌می‌باشد. که نوع و تعداد آن به شرح جدول ۳-۲ ‌می‌باشد:

جدول ۳-۲ جامعه آماری پژوهش

نام شرکت
نوع شرکت
نوع محصول یا خدمت
تعداد مدیر و کارکنان

جاوید سازان غرب

خدماتی

تعمیر و نگهداری، تأسیسات، خدمات عمومی

۳۰

کیهان گستر غرب

خدماتی

حمل و نقل

۴۰

شرکت گل فصل غرب

تولیدی

تولید انواع بستنی

۴۰

شرکت شیرین بیان زاگرس

تولیدی

عرقیات گیاه

۳۰

الکتروصنعت سیروان

تولیدی

نایلون سه لایه و انواع نایلکس و فریزر

۵۰

توان تلاشگر باختر

خدماتی

امور چاپ و تکثیر و تأسیسات

۲۰

شرکت حسابگر پرداز غرب

خدماتی

خدمات مبتنی بر فناوری، تحقیق و مهندسی

۲۵

شاهو زاگرس غرب

تولیدی

رب، سس، طمع دهنده های غذایی

۶۰

روز نوش کرمانشاه

تولیدی

نوشابه و دلستر

۹۰

شرکت سپر آب غرب

خدماتی

خدمات پشتیبانی به سازمان ها، ادارت و نهادها

۱۵

تعداد کل

۴۰۰

۳-۴ روش نمونه گیری و حجم نمونه

در این پژوهش از روش نمونه گیری طبقه­ای ساده استفاده شده است. با بهره گرفتن از فرمول کوکران به محاسبه حجم نمونه پرداخته شد که تعداد ۱۹۶ نفر انتخاب شدند.

جدول ۱-۲ حجم نمونه در هر طبقه

طبقات

حجم طبقه ( )

حجم نمونه ( )

جاوید سازان غرب

۳۰

کیهان گستر غرب

۴۰

شرکت گل فصل غرب

۴۰

شرکت شیرین بیان زاگرس

۳۰

الکتروصنعت سیروان

۵۰

توان تلاشگر باختر

۲۰

شرکت حسابگر پرداز غرب

۲۵

شاهو زاگرس غرب

۶۰

روز نوش کرمانشاه

۹۰

شرکت سپر آب غرب

۱۵

جمع کل

۴۰۰

۱۹۶

۳-۴ روش گرد­آوری داده ­ها

مهم­ترین روش­های گردآوری داده ­ها در این پژوهش به شرح ذیل می‌باشد.

۳-۴-۱ مطالعات کتابخانه ­ای

در این قسمت جهت گردآوری اطلاعات در زمینه مبانی نظری و ادبیات تحقیق موضوع، از منابع کتابخانه ای و نیز از شبکه جهانی اطلاعات اینترنت استفاده شده است.

۳-۴-۲ تحقیقات می‌دانی

در این قسمت به منظور جمع ­آوری داده ­ها و اطلاعات برای تجزیه و تحلیل از پرسشنامه استفاده گردیده است. پرسشنامه­ این پژوهش از پرسشنامه ­های استاندارد پژوهش(منبع: یانگ و دیگران، ۲۰۱۴) استفاده شده است که پس از اصلاحات لازم توسط استاد محترم راهنما به کار گرفته شد.

۳-۵ ابزار پژوهش (پرسشنامه)

این پرسشنامه با بررسی عوامل تأثیرگذار در تبدیل شبکه های اجتماعی به ابزار پرقدرت بازاریابی ارتباطی در شرکت های خدماتی و تولیدی شهر کرمانشاه ‌می‌باشد. که مشتمل بر ۲ قسمت ۶ بخش و ۱۸ سؤال ‌می‌باشد. این پرسشنامه شامل دو قسمت ‌می‌باشد که قسمت اول سؤال­های جمعیت­شناختی(قسمت اول پرسشنامه) مربوط به خصوصیات کلی پاسخ ­دهندگان از قبیل؛ جنسیت، سن، تحصیلات و … و قسمت دوم شامل سؤال­های نگرشی با هدف سنجش متغیرهای مدل ‌می‌باشد.

جدول ۲-۳ دسته­بندی سؤالات

متغیرها

سؤالات مرتبط با فرضیات

قابلیت های شبکه اجتماعی

۱ تا ۳

عوامل تکنولوژیکی

۴ تا ۶

عوامل سازمانی

۷ تا ۹

استفاده از شبکه اجتماعی

۱۰ تا ۱۲

اثربخشی فعالیت های بازاریابی

۱۳ تا ۱۵

عملکرد فروش

۱۶ تا ۱۸

جمع

۱۸

۳-۵-۱ نحوه­ امتیازبندی پرسشنامه

برای رتبه ­بندی داده ­های این پژوهش از مقیاس رتبه­ای استفاده شده است. در این روش از پاسخ­گو خواسته شد که میزان موافقت یا مخالفت خود را با هر گویه، بر مبنای یک طیف مشخص نمایند. از طریق این مقیاس ‌می‌توان حساسیت، تعقل و باور پاسخ­دهنده را تعیین نمود. در این پرسشنامه از یک مقیاس ۵ گزینه­ای استفاده شده است که ارزش عوامل مقیاسی برای این پرسشنامه از کاملاّ موافقم (۱) تا کاملاّ مخالفم (۵) امتداد خواهد یافت.

۳-۶ روایی

مقصود این است که آیا ابزار اندازه‌گیری موردنظر می‌تواند ویژگی و خصوصیتی که ابزار برای آن طراحی شده است را اندازه‌گیری کند یا خیر؟ به عبارت دیگر مفهوم روایی^[۴۴] ‌به این سوال پاسخ می‌دهد که ابزار اندازه‌گیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را می‌سنجد. همین‌طور پرسشنامه‌ای که همه وجوه موضوع مورد تحقیق را در بر نگیرد قطعا دارای روایی مطلوبی نیست. نظر کارشناسان و خبرگان می‌تواند کمک خوبی برای بهبود روایی ابزار اندازه‌گیری باشد. موضوع روایی از آن جهت اهمیت دارد که اندازه گیری‌های نامتناسب می‌تواند هر پژوهش علمی را بی­ارزش سازد.

در این پژوهش از روایی محتوایی برای پرسشنامه استفاده شده است که به چند نفر از استادان گروه مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد واحد کرمانشاه و همچنین مدیران شرکت های خدماتی و تولیدی شهر کرمانشاه داده شد و با توجه اطلاحات محتوایی به عمل آمده از آن، پرسشنامه نهایی تنظیم شد.

۳-۷ پایایی

پایایی^[۴۵] با این امر سر و کار دارد که ابزار اندازه‌گیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی به دست می‌دهد. به عبارت دیگر، «همبستگی میان یک مجموعه از نمرات و مجموعه دیگری از نمرات در یک آزمون معادل که به صورت مستقل بر یک گروه آزمودنی به دست آمده است» چقدر است. به بیان دیگر اگر ابزار اندازه‌گیری را در یک فاصله زمانی کوتاه چندین بار به یک گروه واحدی از افراد بدهیم نتایج حاصل نزدیک به هم باشد. برای اندازه‌گیری پایایی شاخصی به نام ضریب پایایی استفاده می‌کنیم. دامنه ضریب پایایی از صفر تا ۱+ است. ضریب پایایی صفر معرف عدم پایایی و ضریب پایایی یک معرف پایایی کامل است.

در این پژوهش برای سنجش و اندازه گیری پایایی متغیرها از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است که مقدار و نتایج آن به شرح جدول ۳-۴ می‌باشد:

• Cristal & Tops ↑

1. 1. Venvagner ↑

1. 1. Matiuse ↑

1. 1. Hillees & Argyle ↑

1. 1. Anexity ↑

1. 1. Aggression ↑

1. 1. Depression ↑

1. 1. Peneley & Tomaka ↑

1. 1. Self-Consiousness ↑

1. 1. Impulsiveness ↑

1. 1. Vulnerability ↑

1. 1. Herringer ↑

1. 1. Hayes & Joseph ↑

1. 1. Gutierrez , Jimenez , Hernandez & Puente ↑

1. 1. Warmth ↑

1. 1. McCrae, Costa, Delpilar, Rolland & Parker ↑

1. 1. Gregariousness ↑

1. 1. Assertiveness ↑

1. 1. Activity ↑

1. 1. Lance Berry, Sudargas, Gibson & Leung ↑

1. 1. Excitement ↑

1. 1. Positive Emotions ↑

1. 1. Libert ↑

1. 1. White , Hendrick & Hendrick ↑

1. 1. Trust ↑

1. 1. Candor ↑

1. 1. Herren & Mishel ↑

1. 1. Altruism ↑

1. 1. Accompaniment ↑

1. 1. Humility ↑

1. 1. Fantasy ↑

1. 1. Aesthetics ↑

1. 1. Feelings ↑

1. 1. Actions ↑

1. 1. Ideas ↑

1. 1. Values ↑

1. 1. Digman & Takemoto – chock ↑

1. 1. Boot – Kewlli & Vickers ↑

1. 1. Competence ↑

1. 1. Order ↑

1. 1. Dutifulness ↑

1. 1. Achievement Striving ↑

1. 1. Cautious in making decisions ↑

1. 1. Mickelson , Sugai , Wood & Kazdin ↑

1. 1. Merrell & Gimpel ↑

1. 1. Gresham & Elliott ↑

1. 1. Larson, Fencut, Lozane ↑

1. 1. Marckel ↑

1. 1. Clair & Karson ↑

1. 1. Comb & Slabi ↑

1. 1. Slaby & Goura ↑

1. 1. More ↑

1. 1. Gilmore, Cuskelly & Hoyes ↑

1. 1. Lawell & Brbara ↑

1. 1. Segrin & Flora ↑

1. 1. Parker & Asher ↑

1. 1. Scotte ↑

1. 1. Approporiate Social skills ↑

1. 1. Inapproporiate Assertiveness ↑

1. 1. Impulsive/Recalcitrant ↑

1. 1. Overconfident ↑

1. 1. Jealousy/Withdrawl ↑

1. 1. National commission on Excellence intrducation ↑

1. 1. Fredricks, Blimenfeld &Paris ↑

1. 1. Appleton, Christenson & Furlong ↑

1. 1. Furlong, Whipple, Jean, Simental, Soliz & Punthuna ↑

1. 1. Kuh ↑

1. 1. Crosone, Erickson & Pornbush ↑

1. 1. Skinner, Wellborn & Connell ↑

1. 1. Willborn ↑

1. 1. Mesrandinu ↑

1. 1. Skinner and Belmont ↑

1. 1. Deci & Ryan ↑

1. 1. Li ↑

1. 1. Shochet ↑

1. 1. Furrer ↑

1. 1. Mack Donald & Marsh ↑

1. 1. Reschly ↑

1. 1. Roeser ↑

1. 1. Shocet ↑

1. 1. Li, Lerner &Lerner ↑

1. 1. Eccles & Midgley ↑

1. 1. Eccles & Roeser ↑

1. 1. Colleague & Furlong ↑

1. 1. Appleton ,Christenson,Kim& Reschly ↑

1. 1. Fred Newman ↑

1. 1. Motivational Model ↑

1. 1. James Connell, Jacqueline Eccles, Ellen Skinner, Richard Ryan & James Wellbom ↑

1. 1. Eccles, Early, Fraser, Belanskey & McCarthy ↑

1. 1. Connell & Wellborn ↑

1. 1. Eccles, Early, Fraser, Belansky & McCarthy ↑

1. 1. Lewis ↑

1. 1. Skinner, Furrer & Kindermann ↑

1. 1. Furlong & Christenson ↑

1. 1. Participation – Identification Model ↑

1. 1. Finn ↑

1. 1. Social Control Theory ↑

1. 1. Harras chi ↑

1. 1. Catalano ↑

1. 1. Hawkins & Weiss ↑

1. 1. Simons-Morton, Crump, Haynie & Saylor ↑

1. 1. Resnick, Bearman, Blum, Bauman, Harris & Jones ↑

1. 1. Catalano & Hawkins ↑

1. 1. Hawkings & Lishner ↑

1. 1. Guo, hill, Battin, Pearson & Abbott ↑

1. 1. Attachment theory ↑

1. 1. Bretherton ↑

1. 1. Bamrend ↑

1. 1. Zinger ↑

1. 1. Anderman ↑

1. 1. McNeely, Nonnemaker & Blum ↑

1. 1. Epstein & Mcpartland ↑

1. 1. Sinclair, Christenson & Lehr ↑

1. 1. Blumenfeld ↑

1. 1. Fredricks ↑

1. 1. Furnhum & Medhurrest ↑

1. 1. Caspi, Chajut, Saporta, Beyth-Marom ↑

1. 1. Rowets ↑

1. 1. Roeser vander wolf & Strobel ↑

1. 1. Shocet, Dadds, Ham & Montague ↑

1. 1. Frish ↑

1. 1. Odom & Pourjalali ↑

1. 1. DeRaad & Schouwenburg ↑

1. 1. DeFruyt & Mervield ↑

1. 1. John, Slaats, VanderSanden & Lodewijks ↑

1. 1. Kark ↑

1. 1. Debold ↑

1. 1. Sadker, Sadker & Klein ↑

1. 1. Logue ↑

1. 1. Multi- stage cluster sampling ↑

1. 1. The Revised NEO Personality Inventory (NEO-PI-R) ↑

1. 1. NEO Five – Factor Inventory (NEO-FFI) ↑

پیشرفت تحصیلی

نکته دیگری که در پژوهش حاضر روی آن تأکید شده است موضوع پیشرفت تحصیلی و عواملی است که روی آن تأثیر دارد که سعی می شود به طور اجمال بدان پرداخته شود. مثلاً یکی از مباحث مهم در روانشناسی و تعلیم و تربیت مسأله تفاوت های فردی است. افراد نه تنها از نظر ویژگی های بدنی با یکدیگر متفاوت اند، بلکه از نظر سایر ویژگی های روان شناختی و شخصیتی، از قبیل هوش، انگیزه، اعتماد به نفس، توجه و … و همچنین شرایط و محیط خانوادگی و اجتماعی با یکدیگر تفاوت دارند. برای پی بردن به علل این تفاوت ها لازم است که به علل وراثتی و محیطی و تأثیر متقابل این دو عامل بر هم اشاره شود.افراد از یک طرف با خصوصیات و صفات وراثتی معین و متفاوتی به دنیا می‌آیند و از طرف دیگر درشرایط و محیط های گوناگون پرورش می‌یابند، ‌بنابرین‏ تفاوت های افراد نتیجه کنش متقابل بین محیط و وراثت است. مهمترین عوامل فردی که در پیشرفت تحصیلی (و یا افت تحصیلی) نقش دارند عبارت اند از: داشتن هدف، عزت نفس، انگیزه، اضطراب، روش مطالعه، هوش، توجه، برنامه ریزی، جنسیت، عوامل بدنی، نارسا خوانی، سازش نایافتگی رفتاری، شرایط عاطفی و روانی و غیبت از مدرسه.

نقش تعدادی از عوامل فردی در پیشرفت تحصیلی

1. داشتن هدف

یکی از مهم ترین عواملی که بر پیشرفت تحصیلی دانش جویان تأثیر می‌گذارد، داشتن هدف است. بدیهی است دانش جویانی که برای تحصیل خود اهدافی در نظر می گیرند از آنهایی که هدف خاصی را دنبال نمی کنند موفقیت بیشتری را تجربه خواهند کرد. داشتن هدف موجب می شود که دانش جویان برای آن برنامه ریزی نمایند و با جهت از قبل تعیین شده حرکت کند. هدف، جهت خاصی به موضوع های درسی می‌دهد و روش مطالعه و یادگیری را آسان تر می‌کند. هدف باعث یادگیری بهتر و تلاش بیشتری برای کسب موفقیت می شود. هدف ایجاد انگیزه می‌کند. بسیاری از مواقع نداشتن هدف مشخص، روشن، قابل حصول و متناسب با یادگیرنده و امکانات اجرایی او باعث می شود که یادگیری به خوبی صورت نگیرد. برای آن که تدریس و آموزش معلم اثربخش باشد باید هدف آموختن هر مطلب برای یادگیرنده (دانش آموز) و یاددهنده (معلم) کاملاً روشن باشد. داشتن هدف به خصوص، هدفی که با نیازها، علائق و توانایی‌های یادگیرنده مطابقت داشته باشد باعث به وجود آمدن انگیزه برای یادگیری می شود. همچنین، داشتن هدف های بلند مدت و کوتاه مدت باعث می شود که یاد دهنده آسان تر و منطقی تر، عملکرد یادگیرنده و آموزش های خود را ارزشیابی کند لذا درمی یابد که یادگیرنده در چه زمینه هایی نیاز به آموزش و تمرین بیشتر دارد. به علاوه، داشتن هدف به یاددهنده کمک می‌کند تا به جنبه‌های مثبت و منفی روش آموزش خود پی ببرد و آن را اصلاح نماید.

وقتی که دانش جو هدفی برای خود انتخاب کند تمایل بیشتری برای درس خواندن و یادگیری خواهد داشت. کمتر احتمال دارد دچار کم کاری و تنبلی شود و سطح نمرات درسی او روز به روز بالاتر خواهد رفت. چنانچه که ذکر شده، هدف ها باید طوری انتخاب شود که از نظر دانش آموز دسترسی به آن امکان پذیر باشد. عده ای از دانش جویان از ترس عدم موفقیت هدفی انتخاب نمی کنند. اگر هدف بزرگ و یا دور از دسترس باشد دانش جو به علت ترس از عدم شایستگی آن را انتخاب نمی کنند. ‌بنابرین‏، هدف های بزرگ بایستی به اهداف کوچک تر تقسیم شود تا دانش جو به انتخاب آن ها راغب شود. به طور خلاصه موضوع هدف در دانش جویان، خانواده ها، معلمان و دانشگاه از چند بعد قابل بحث است. اول این که دانش جویان باید از مطالعه هر درس هدف یا اهداف خاصی را برای خود در نظر داشته باشند. ثانیاًً، هدف یا اهداف خاصی از کل تحصیل در آموزشگاه داشته باشند. ثالثاً، خانواده ها و معلمان نیز باید از تربیت و آموزش فرزندان و دانش جویان اهداف خاصی را داشته باشند. نکته قابل توجه در این زمینه آن است که هر چه اهدافی که دانش جو برای خود در نظر می‌گیرد با اهدافی که مورد نظر اولیا و مربیان است هماهنگی بیشتر وجود داشته باشد، میزان موفقیت دانش جو در نیل به اهداف بیشتر خواهد بود و برعکس، هر چه در این زمینه فاصله و اختلاف بیشتر باشد آشفتگی و سردرگمی دانش آموز بیشتر خواهد بود.

1. عزت نفس

عزت نفس عبارت است از احساس ارزشمند بودن. این احساس از مجموع افکار، احساس ها، عواطف و تجربیاتمان در طول زندگی ناشی می شود. فکر می‌کنیم فردی باهوش یا کودن هستیم، احساس می‌کنیم شخصی منفور یا دوست داشتنی هستیم، خود را دوست داریم یا نداریم. مجموعه هزاران برداشت، ارزیابی و تجرب های که از خود داریم که نسبت به خود احساس خوشایند ارزشمند بودن، و یا برعکس احساس ناخوشایند بی کفایتی، داشته باشیم. همه افراد، صرف نظر از سن، جنس، زمینه فرهنگی، جهت و نوع کاری که در زندگی دارند نیازمند عزت نفس هستند. عزت نفس واقعاً بر همه سطوح زندگی اثر می‌گذارد. در حقیقت بررسی های گوناگون روانشناسی حاکی از آن است که چنان چه نیاز به عزت نفس ارضا نشود، نیازهای سطح بالاتر نظیر نیاز به آفریدن، پیشرفت، و خودشکوفایی محدود و ناشکفته باقی می ماند. انسان اگر در زندگی هیچ چیز نداشته باشد اما دارای عزت نفس باشد همه چیز به دست خواهد آورد ولی برعکس، اگر همه چیز داشته باشد ولی دارای عزت نفس نباشد همه چیز را از دست خواهد داد. دانش آموزی که دارای عزت نفس است از ویژگی های زیر برخوردار است: