رویکرد انتظار ضرب در ارزش:

در رویکرد انتظار ضرب در ارزش، مقدار زمان و کوششی ک افراد مایل اند صرف انجام تکلیف یا کاری بکنند(یعنی میزان انگیزش آنان) برابر است با حاصلضرب سطح انتظار آن ها در رابطه با اینکه تا چه حد آن کار را با موفقیت انجام خواهند داد و میزان ارزشی گه برای انجام آن کار یا فایده و پاداشی گه از انجام آن کار نصیبشان می شود قائل اند.(سیف، ۱۳۸۷)

انگیزش و نیاز:

یکی از مهم ترین نظریه پردازان انسان گرا، آبراهام مازلو^[۳۷] (۱۹۷۰)، انگیزش را با توجه به نیازها توضیح داده است. نیاز^[۳۸] به یک حالت ناشی از کمبود یا محرومیت در موجود زنده گفته می شود. اصطلاح وابسته به نیاز سائق^[۳۹] است. سائق انرژی یا میل حاصل از نیاز است.( سیف، ۱۳۸۷)

در ارتباط با نیاز ها و انگیزش، مازلو(۱۹۷۰) می‌گوید انگیزش از اشتیاق فرد برای ارضای نیازهای سلسله مراتب مورد نظر او سرچشمه می‌گیرد. بنا به گفته فتسکو و مک کلور(۲۰۰۵)، هدف هایی که آگاهانه از سوی افراد برگزیده می‌شوند وسائلی هستند برای ارضا نیازهای اساسی آنان.(سیف، ۱۳۸۷).

نظریه انگیزش پیشرفت:

یکی دیگر از نظریه های مبروط به انگیزش که در روانشناسی پرورشی جای مهمی دارد نظریه انگیزش پیشرفت^[۴۰] یا نیاز به پیشرفت^[۴۱] است. منظور از انگیزش پیشرفت یا انگیزش موفقیت میل یا اشتیاق برای کسب موفقیت و شرکت در فعالیت هایی است که موفقیت در آن ها به کوشش و توانایی شخصی وابسته است. افراد دارای انگیزش پیشرفت سطح بالات برای حل مشکلات و رسیدن به موفقیت بسیار کوشا هستند. حتی پس از آنکه در انجام کاری شکست خوردند، از آن دست نمی کشند و تا رسیدن به موفقیت به کوشش ادامه می‌دهند. دانش آموزان دارای انگیزش پیشرفت سطح بالا همواره می خواهند موفق بشوند و آن را انتظار می کشند، و وقتی که شکست می خورند کوشش‌های خود را دو برابر می‌کنند و به فعالیت دامه می‌دهند تا موفق بشوند. (اسلاوین، ۲۰۰۶ به نقل از سیف، ۱۳۸۷)

پژوهش های انجام شده نشان داده‌اند که افراد دارای انگیزه پیشرفت زیاد در انجام کارها، از جمله یادگیری، بر ارفادی که از این انگیزه بی بهره اند پیشی می گیرند. برای نمونه مک کلند(۱۹۶۱) دو گروه آزمودنی را که از لحاظ انگیزه پیشرفت با هم متفاوت بودند به انجام تکالیف واحدی واداشت. تکلیف این بود که آزمودنی‌ها حروف مخلوط شده ای را که به آن ها داده می شد به کلمات معنی دار تبدیل کنند. در آغاز کار، هر دو گروه دارای عملکرد مشابه بودند، اما با ادامه آزمایش گروه دارای انگیزش پیشرفت زیاد از گروه دارای انگیزش پیشرفت کم جلو افتاد. همچنین استیپک^[۴۲] (۲۰۰۲) در پژوهش های خود نشان داده است که دانش آموزی دارای انگیزش پیشرفت سطح بالا در کارهای مدرسه موفق اند.(سیف، ۱۳۸۷)

نتایج پژوهش های مربوط به رابطه بین انگیزش و یادگیری:

درباره تاثیر انگیزش بر یادگیری پژوهش های زیادی انجام گرفته است. اگوروگلو و والبرگ (۱۹۷۹) ضریب همبستگی بین اندازه های انگیزش و پیشرفت تحصیلی حاصل از پژوهش های انجام شده ‌در مورد ۶۳۷۰۰۰ دانش آموز کلاس اول تا کلاس دوازدهم را بررسی کرده و نشان داده‌اند که میانگین ضریب همبستگی موجود برابر ۳۴/۰ + است. بلوم، (۱۹۸۲) رابطه بین انگیزش (ویژگی های ورودی عاطفی) و پیشرفت تحصیلی را با ضریب ۵۰/۰ + گزارش ‌کرده‌است.(سیف، ۱۳۸۷)

فنون ایجاد انگیزش در یادگیرندگان:

1. 1. بیان هدف های آموزشی در آغاز درس به یادگیرندگان و خواستن از دانش آموزان برای انتخاب هدف های یادگیری خود شان.

1. 1. استفاده از تشویقهای کلامی در شرایط مقتضی.

1. 1. استفاده از آزمون ها و نمرات به عنوان وسیله ای برای ایجاد انگیزش در یادگیرندگان.

1. 1. استفاده از خاصیت برانگیزانندگی موضوعهای مختلف و همراه کردن آموزش با تجارب و موارد جالب خود.

1. 1. ارائه مطالب آموزشی از ساده به دشوار.

1. 1. از ایجاد رقابت و هم چشمی در میان دانش آموزان جلوگیری کنید.

1. 1. هنگام آموزش مطالب تازه از مثال های آشنها هنگام کاربرد طالب آموخته شده از موقعیت های تازه استفاده کنید.تشویق دانش آموزان به مشارکت در یادگیری

1. 1. کاهش پیامدهای منفی مشارکت یادگیرندگان در فعالیت های یادگیری

1. استفاده از مسائل و تکالیفی ه نه خیلی سخت ساده و نه خیلی دشوار باشند.(سیف، ۱۳۸۷)

طراحی انگیزه ای آموزش:

انگیزه فراگیران یکی از موثرترین و مغفول ترین عوامل در کارایی برنامه های آموزشی است. طراحی های آموزشی هر قدر کامل باشد، در صورتی که از مسائل انگیزهای در آن غفلت شده باشد مؤثر و کارساز نخواهد بود.بسیار مشاهده شده است که افرادی با فراهم بودن تمام امکانات، از یادگیری و امور منتهی به کسب مهارت‌ها و دانشها طفره می‌روند و از درگیر شدن در فعالیت های یادگیری سر باز می‌زنند. گاهی این افراد اوقات خود را برای فراغر از یادگیری صرف کارهای طاقت فرسا می‌کنند. (فردانش، ۱۳۹۰)

کلر^[۴۳] در الگوی طراحی انگیزه ای خود انگیزش یادگیری را چهار جزء می‌داند:

۱) علاقه^[۴۴] ۲) ارتباط^[۴۵] ۳) انتظار^[۴۶] ۴) رضایت(نتایج)^[۴۷]

علاقه: علاقه حالتی است که با تمرکز دقت در یک چیز یا ترجیح یک چیز بر دیگر چیزها یا احساس لذت حاصل از دقت مخصوص به بعضی چیزها یا شرکت در بعضی فعالیت ها مشخص می شود. (شعاری نژاد، ۱۳۶۴ به نقل از فردانش، ۱۳۹۰)

علاقه را می توان مرکب از انگیزش و کنجکاوی دانست.

ارتباط: هرقدر محتوای آموزش با نیازهای اساسی فراگیر ارتباط بیشتری داشته باشد، انگیزه یادگیری او نیز بیشتر می شود.

انتظار: انتظار فرد از خود و دیگران (مانند معلم) از فرد یکی از عوامل مؤثر در میزان موفقیت یا شکست تحصیلی فرد است.

رضایت: رضایت ناشی از دستیابی به هدف ها، باعث افزایش انگیزه فرد در تعقیب هدف های مشابه در آینده می شود. (فردانش، ۱۳۹۰)

منشأ انگیزه پیشرفت:

پژوهشگران ده‌ها سال قبل درصدد برآمدند تا منشأ نیاز کودکان به پیشرفت را در شیوه فرزند پروری و فرصت‌های یادگیری اجتماعی پیدا کنند، آن ها امیدوار بودند که بتوانند عوامل تعیین کننده اجتماعی شخصیت افراد دارای نیاز پیشرفت زیاد در برابر کم را توجیه کنند. وقتی پژوهش در این باره ادامه یافت معلوم شد که نیاز به پیشرفت پدیده‌ای چند وجهی است که یک صفت واحد را شامل نمی شود، بلکه مجموعه ای از فرایند‌های اجتماعی، شناختی و رشدی را در بر می‌گیرد.

تأثیرات اجتماعی شدن: