دانشگاه تهران
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
چکیده
از آنجا که سلامت جامعه امری بسیار مهم است و از طرف دیگر، تجارت آزاد فواید انکارناپذیری دارد، باید بین آزادی تجارت و سلامت جامعه تعادل وجود داشته باشد تا مردم از فواید هر دو بهره مند شوند. بنابراین برای به حداقل رساندن تعارضهای احتمالی بین تجارت و بهداشت و به حداکثر رساندن منافع متقابل آنها نیاز به تعامل بیشتر بین سیاست گذاران تجاری و بهداشتی در راستای آگاهی متقابل در مورد سیاست گذاریهای طرفین و همینطور ایجاد اصولی مدون برای حمایت از هردوی آنها در کنار یکدیگر است.
در همین راستا است که سازمان تجارت جهانی سعی کرده در عین حال که اصول و اهداف خود نظیر تجارت آزاد و اصل عدم تبعیض را رعایت می کند، به سلامت و بهداشت عمومی جوامع نیز توجه کرده و در موافقتنامه های خود شرایطی را قرار داده تا در صورت ضرورت، کشورها بتوانند تجارت را محدود کنند و از سلامت و بهداشت عمومی جوامع خود حفاظت کنند و در این مسیر، سازمان بهداشت جهانی با تبیین موضوعات تجاری بهداشتی و همینطور همکاریهای مستقیم در این زمینه، به سازمان تجارت جهانی کمک می کند.
در این پایان نامه سعی شده است ابتدا ساختار دو سازمان، سپس موافقتنامه های مرتبط دو سازمان، موضوعات تجاری بهداشتی و روش های حل و فصل اختلافات اینگونه موضوعات مورد بررسی قرار گیرد.
به عنوان نتیجه باید گفت، هرچند که تلاش هایی برای ایجاد انسجام مابین سیاستهای دو سازمان انجام گرفته، به نحوی که در برخی از موافقتنامه های سازمان تجارت جهانی، اجازه حفاظت از بهداشت عمومی در پرتو محدود کردن تجارت داده شده است. اما بدلیل بروز موضوعات جدید و نو ظهور چه در عرصه بهداشت و چه در عرصه تجارت، نیاز به تعاملات بیشتر مابین دو سازمان برای ایجاد انسجام در سیاستهایشان در مورد موضوعات تجاری بهداشتی احساس می شود.
واژگان کلیدی: سازمان تجارت جهانی، سازمان بهداشت جهانی،تجارت آزاد، بهداشت عمومی
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه 1
فصل اول: آشنایی با سازمان تجارت جهانی و سازمان بهداشت جهانی 5
بخش اول:سازمان تجارت جهانی 5
گفتار اول: سیر تاریخی شکل گیری سازمان تجارت جهانی 5
گفتار دوم: ساختار سازمان تجارت جهانی 8
الف: کنفرانس وزیران 8
ب: شورای عمومی 9
ج: شوراهای تخصصی 10
د: دبیر خانه 11
گفتار سوم: اهداف و وظایف سازمان تجارت جهانی 12
بخش دوم: سازمان بهداشت جهانی 15
گفتار اول: سیر تاریخی شکل گیری سازمان بهداشت جهانی 15
گفتار دوم: ساختار سازمان بهداشت جهانی 17
الف: مجمع جهانی بهداشت 17
ب: هیئت اجرایی 19
ج: دبیر خانه 20
د: نهادهای منطقه ای 21
گفتار سوم: اهداف و وظایف سازمان بهداشت جهانی 23
نتیجه فصل: مقایسه سازمان تجارت جهانی و سازمان بهداشت جهانی 26
فصل دوم: بررسی موافقتنامه های مرتبط با تجارت و بهداشت منعقد شده توسط
سازمان تجارت جهانی یا سازمان بهداشت جهانی 29
مقدمه فصل: توافقنامه های فیمابین سازمان تجارت جهانی و سازمان بهداشت جهانی 29
بخش اول: موافقتنامه های سازمان تجارت جهانی در ارتباط با بهداشت 32
گفتار اول : موافقتنامه عمومی تعرفه و تجارت (گات ۱۹۴۷) 35
گفتار دوم: موافقتنامه عمومی تجارت خدمات(گاتس) 40
گفتار سوم: موافقتنامه جنبه های تجاری مرتبط با حقوق مالکیت فکری(تریپس) 43
الف: حوزه هایی از مالکیت فکری که تحت پوشش موافقتنامه تریپس است
و با بهداشت عمومی ارتباط دارد 44
الف(۱): حق اختراع و ارتباط آن با بهداشت عمومی 44
الف(۲): علائم تجاری و تاثیر آن در بهداشت عمومی 46
الف(۳): اسرار تجاری و تاثیر آن بر بهداشت عمومی 47
ب : راهکارهای ارائه شده از سوی موافقتنامه تریپس
برای حفاظت از سلامت و بهداشت عمومی 48
ب(۱): حق حفاظت از بهداشت عمومی برای اعضا 48
ب(۲): استثنائات حقوق اعطایی به دارنده حق اختراع
برای حفاظت از بهداشت عمومی 51
ب -۲(۱): ماده ۳۰ موافقتنامه تریپس و استثنائات وسیع 51
ب-۲(۲): صدور مجوزهای اجباری 52
ب-۲(۳): واردات موازی 54
گفتار چهارم: موافقتنامه موانع فنی فرا راه تجارت 55
گفتار پنجم:موافقتنامه اقدامات بهداشتی و بهداشت گیاهی 57
بخش دوم: عملکرد سازمان بهداشت جهانی و تاثیر آن بر تجارت 63
گفتار اول: صلاحیت سازمان بهداشت جهانی در انعقاد موافقتنامه 63
گفتار دوم:کنوانسیون تنباکو 64
فصل سوم:موضوعات خاص بهداشتی و ارتباط آنها با تجارت 66
گفتار اول: بیماریهای واگیر دار(عفونی) 68
گفتار دوم:ایمنی غذایی 70
گفتار سوم: امنیت غذایی 71
گفتار چهارم: دخانیات 74
گفتار پنجم: محیط زیست 77
گفتار ششم: دسترسی به دارو 80
الف: تعرفه های گمرکی در حوزه دارو 81
ب: حق اختراع در زمینه دارو 82
گفتار هفتم: خدمات بهداشتی 85
گفتار هشتم: موضوعات نوظهور در زمینه بهداشت 88
الف: بیوتکنولوژی 88
ب: فناوری اطلاعات 89
ج:طب سنتی 90
فصل چهارم : حل و فصل اختلافات موضوعات تجاری- بهداشتی 92
بخش اول: مرجع صالح رسیدگی به اختلافات تجاری بهداشتی 92
بخش دوم: مراحل حل و فصل اختلافات در سازمان تجارت جهانی 94
گفتار اول: مذاکرات 94
گفتار دوم: هیات رسیدگی بدوی 95
الف : افراد صالح برای عضویت در هیات رسیدگی 96
ب: روند حل و فصل اختلافات در هیات رسیدگی بدوی 97
گفتار سوم: رکن استیناف 99
بخش سوم: نمونه ای از اختلافات در موضوعات تجاری بهداشتی 102
فصل پنجم : ضرورت انسجام گرایی در سیاستهای سازمان تجارت جهانی
و سازمان بهداشت جهانی 104
بخش اول: انسجام گرایی در سطح بین المللی 105
بخش دوم: انسجام گرایی در سطح ملی 110
نتیجه گیری 113
منابع 117
مقدمه
بیان مسئله
آزاد سازی تجارت که هدف اصلی سازمان تجارت جهانی است و تامین بهداشت در سراسر جهان که دغدغه اصلی سازمان بهداشت جهانی است اگرچه در نگاه نخست، ارتباطی با یکدیگر ندارند ولی در واقع تجارت و بهداشت در دنیای پیچیده کنونی ارتباط ناگسستنی دارند. اما پیچیدگی این ارتباط، در این است که نگرش این دو سازمان به موضوع سلامت و بهداشت از دو بعد مختلف است. سازمان تجارت جهانی بر تجارت و اقتصاد تمرکز دارد، در حالی که سازمان بهداشت جهانی اولویت را به بهداشت جهانی داده است.از این رو در سیاستهای این دو سازمان در خصوص مسایل مربوط به بهداشت و سلامت انسانها، تفاوتهایی قابل مشاهده است. به طور مثال سازمان تجارت جهانی علی القاعده با هرگونه محدودیتی در تجارت مخالف است و دولتها، از دید این سازمان برای حفظ سلامت جامعه ، تا جایی می توانند تجارت آزاد را کنترل کنند که مخالف اصول اساسی سازمان تجارت جهانی نباشد ولی سازمان جهانی بهداشت از دولتها می خواهد تا برای حفظ سلامت جامعه برخی از تجارتها را محدود کنند که نمونه ی بارز آن تجارت تنباکو است.
حال با این تفاوت مهم در اهداف این دو سازمان، چگونه می توان تجارت آزاد و بهداشت عمومی را در کنار یکدیگر و در یک سطح ایده آل در جامعه و در عرصه بین المللی هم گام ساخت؟ پاسخ به این پرسش، موضوعی است که در این پایان نامه مورد بحث قرار می گیرد.
ضرورت تحقیق
سلامت جامعه امری بسیار مهم است و از طرف دیگر تجارت آزاد، فواید انکارناپذیری دارد. باید بین آزادی تجارت و سلامت جامعه، تعادل وجود داشته باشد تا مردم از فواید هر دو بهره مند شوند. بنابراین برای به حداقل رساندن تعارضهای احتمالی بین تجارت و بهداشت و به حداکثر رساندن منافع متقابل آنها نیاز به تعامل بیشتر بین سیاست گذاران تجاری و بهداشتی در راستای آگاهی متقابل در مورد سیاست گذاریهای طرفین و همین طور ایجاد اصولی مدون برای حمایت از هردوی آنها در کنار یکدیگر است.
در این راستا ضروری است، روش هایی که سازمان تجارت جهانی و سازمان بهداشت جهانی از طریق آنها تلاش می کنند تا نوعی انسجام در سیاستهایشان به وجود بیاورند تا در کنار آزادی تجارت، بهداشت و سلامت عمومی جوامع خود را نیز در سطح ایده آل نگه دارند را مورد بررسی قرار بدهیم. این امر موجب می گردد، درک بهتری از صلاحیتها و محدودیتهای دولتها، در حفاظت از بهداشت و سلامت عمومی در کنار تعهد به برقراری و توسعه تجارت آزاد، داشته باشیم.
سوال تحقیق
