دانشگاه آزاد اسلامی
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
عنوان | صفحه |
چکیده۱ | |
فصل اول:کلیات | |
۱-۱-مقدمه۲ | |
۱-۲-بیان مسئله۳ | |
۱-۳-سؤالات تحقیق۳ | |
۱-۴-فرضیات تحقیق ۴ | |
۱-۵-پیشینه تحقیق. ۴ | |
۱-۶-ضرورت و اهمیت تحقیق۵ | |
۱-۷-اهداف تحقیق.۶ | |
۱-۸-روش تحقیق.۶ | |
۱-۹-ساختار تحقیق۷ | |
فصل دوم:مبانی نظری وبررسی خانواده ازدیدگاه اسلام.۸ | |
۲-۱ خانواده و حقوق کودکان از دیدگاه اسلام۹ | |
۲-۱-۱- توجه اسلام به خانواده۹ | |
۲-۱-۲- تعریف کودک۱۰ | |
۲-۱-۳- کودکان آسیب پذیرترین گروه جامعه انسانی. ۱۱ | |
۲-۱-۴-والدین مسئول اصلی رعایت حقوق کودک.۱۲ | |
۲-۱-۵-اسلام و سفارش به رعایت حقوق کودکان.۱۲ | |
۲-۲- برخی از حقوق کودکان.۱۶ | |
۲-۲-۱انتخاب نام نیکو.۱۶ | |
۲-۲-۲-تأمین خوراک و تغذیه مناسب برای کودک .۱۷ | |
۲-۲-۳-حق تحصیل۱۷ | |
۲-۲-۴-حق تفریح و بازی.۱۸ | |
۲-۲-۵-پرهیز از اعمال خشونت جسمی و روحی به کودک.۱۹ | |
۲-۲-۶-احترام به مقام کودک۲۰ | |
۲-۳- مشکلات خانواده و مصادیق منجر به فرزند خواندگی.۲۱ | |
۲-۳-۱- مصادیق کودکان بی سرپرست و بد سرپرست۲۱ ۲-۴- تاریخچه حمایت از کودکان بی سرپرست۲۳ ۲-۴-۱- تاریخچه حمایت از کودکان بی سرپرست در جهان۲۵ ۲-۴-۲- تاریخچه حمایت از کودکان بی سرپرست در ایران. .27 ۲-۵- تعاریف و اصطلاحات مربوط به کودکان بی سرپرست.۳۰ ۲-۵-۱- کودکان بی سرپرست۳۰ ۲-۶- خانواده بی سرپرست.۳۰ ۲-۷-فرزندخواندگی۳۱ ۲-۸-محل نگهداری کودکان بی سرپرست۳۱ ۲-۸-۱-شبانه روزی.۳۱ ۲-۸-۲-خوابگاه۳۱ ۲-۸-۳-پرورشگاه.۳۱ ۲-۸-۴-مهدکودک.۳۲ ۲-۸-۵-کانون اصلاح و تربیت.۳۲ ۲-۸-۶-خانه شبانه روزی ، شبه خانواده۳۲ ۲-۸-۷-شیرخوارگاه۳۳ ۲-۸-۸-خانه نوباوگان۳۳ ۲-۸-۹-شبانه روزی مجتمع خدمات حمایتی۳۳ ۲-۸-۱۰-شبانه روزی مستقل.۳۳ ۲-۹-روند ها و گرایش ها۳۳ ۲-۱۰- نگاهی نو به معضل کودکان بی سرپرست و بد سرپرست.۳۷ ۲-۱۰-۱-کودکان بد سرپرست۳۹ ۲-۱۰-۲- کودکان بی سرپرست۴۲ ۲-۱۱- بررسی وضعیت کودکان خیابانی در ایران و جهان۴۴ |
|
فصل سوم:تحلیل فقهی فرزندخواندگی و بررسی پیشینه تاریخی آن.۴۸ | |
۳-۱- فرزندخواندگی قبل از اسلام.۵۰ | |
۳-۱-۱ فرزندخواندگی پس از ظهور اسلام.۵۲ | |
۳-۱-۲ فرزندخواندگی پس از انقلاب اسلامی۶۰ | |
۳-۲- مبانی فقهی و حقوقی فرزندخواندگی۶۱ | |
۳-۳-معانی فقهی و حقوقی فرزندخواندگی۶۹ | |
۳-۴-نظر فقها در مورد فرزندخواندگی۷۰ ۳-۵- جایگاه نسب در شرع اسلام.۷۷ ۳-۶- جایگاه کودکان نامشروع در جامعه اسلامی.۸۰ ۳-۷- کودکان ناشی از تلقیح مصنوعی.۸۱ |
|
فصل چهارم- شرایط فرزندخواندگی و تشریفات اخذ فرزند خوانده (از لحاظ حقوقی) در ایران۸۴ |
|
۴-۱- تشریفات قانونی و شرایط سرپرستی.۹۳ | |
۴-۱-۱- شرایط زوجین سرپرست.۹۴ | |
۴-۱-۱-۱-وجود علقه زوجیت بین زوجین سرپرست۹۴ | |
۴-۱-۱-۲-اقامت داشتن زوجین سرپرست در ایران.۹۵ | |
۴-۱-۱-۳-تراضی زوجین سرپرست.۹۵ ۴-۱-۱-۴-فرزند نداشتن زوجین سرپرست: .۹۶ ۴-۱-۱-۵-داشتن سن لازم: .۹۶ ۴-۱-۱-۶-صلاحیت اخلاقی زوجین سرپرست: ۹۶ ۴-۱-۱-۷-اهلیت قانونی زوجین سرپرست: . ۹۶ ۴-۱-۱-۸-نداشتن سابقه ی کیفری مؤثر زوجین سرپرست: .۹۷ ۴-۱-۱-۹-تمکن مالی زوجین سرپرست: .۹۷ ۴-۱-۱-۱۰-مبتلا نبودن زوجین سرپرست به بیماری های صعب العلاج: ۹۸ ۴-۱-۱-۱۱-عدم اعتیاد زوجین سرپرست: : ۹۹ ۴-۱-۱-۱۲-تدین به اسلام: : ۹۹ ۴-۱-۲-شرایط فرزند خوانده: : ۹۹ |
|
۴-۱-۲-۱-سن کودک۱۰۰ | |
۴-۱-۲-۲-ناشناس بودن خانواده کودک۱۰۰ | |
۴-۲- قانون حاکم بر فرزند خواندگی.۱۰۲ | |
۴-۳- موانع فرزند خواندگی.۱۲۲ | |
۴-۴- مرجع صالح و تشریفات واگذاری طفل به فرزند خواندگی۱۲۳ | |
۴-۴-۱- آثار حقوقی حکم سرپرستی۱۲۶ | |
۴-۴-۱-۱-نفقه.۱۲۶ | |
۴-۴-۱-۲-حضانت و تربیت طفل۱۲۸ | |
۴-۴-۱-۳-اطاعت فرزندخوانده از سرپرست ها۱۳۰ | |
۴-۴-۱-۴-نام خانوادگی.۱۳۰ | |
۴-۴-۱-۵-اداره اموال و نمایندگی قانونی فرزندخوانده۱۳۰ | |
۴-۴-۱-۶-حرمت نکاح۱۳۱ | |
۴-۴-۱-۷-ولایت فرزندخوانده بعد از فوت پدرخوانده۱۳۳ | |
۴-۴-۱-۸-وصایت۱۳۴ | |
۴-۴-۱-۹-توارث.۱۳۵ | |
۴-۴-۱-۱۰-آثارحکم سرپرستی نسبت به اشخاص ثالث و خانواده حقیقی فرزند خوانده.۱۳۶ | |
۴-۵- قطع رابطه فرزند خواندگی.۱۳۷ | |
۴-۵-۱پایان سرپرستی و اعلام بطلان آن۱۳۷ | |
۴-۵-۲-فسخ فرزندخواندگی۱۴۰ | |
۴-۶- صدور حکم فسخ سرپرستی۱۴۱ | |
۴-۷- بررسی قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست.۱۴۲ | |
۴-۸- وجه تمایز قوانین گذشته با قوانین جدید فرزندخواندگی مصوبه مجلس شورای اسلامی.۱۴۵ | |
فصل پنجم:نتیجه گیری.۱۵۰ | |
منابع و مأخذ.۱۵۶ الف-کتاب ها |
ب–مقالات
چکیده:
موضوع فرزندخواندگی وسرپرستی کودکان بی سرپرست وبدسرپرست اززمان های گذشته موردتوجه همه ادیان وحاکمان وقت بوده است.قوانین بسیاری دراین زمینه وضع شدوهرچه می گذشت ،یا قوانین جدید اضافه ویا دربعضی موارد آن نسخ صورت می گرفت که تابع نوع آئین ها ورسوماتی بوده که درهرعصروزمان معمول بوده است.
تحقیقات نشان می دهدباتداوم حوادث گوناگون ازجمله حوادث طبیعی همچون سیل وزلزله یاعوامل اجتماعی مانند طلاق،فوت یا اعتیاد خانواده،سیاسی همچون جنگ های کنونی بالاخص درخاورمیانه،آمارکودکان بی سرپرست وبدسرپرست افزایش یافته است ووظیفه حاکمان وقانونگذاران رادشوارکرده طبق آمار اداره بهزیستی ازسال ۹۳ درایران ۱۰۰۰کودک سراهی وجوددارد که به دلایل مختلف ازجمله فقر واعتیاداین کودکان رها می شوندو همچنین روانشناسان عصر۲۱ میلادی راعصربیماری تمدن جدیدکه همان فشارروان واضطراب نامیدند.بنابراین ضرورت امراین است تا قانونگذار،قوانینی رامطابق با مسائل کنونی وضع کندتا خانواده هادرجهت پذیرش این کودکان توجه بیشتری مبذول داشته ومطابق با شرایط قوانین مدنی وفقهی واسلامی ازناهنجاری های حادی که درآینده دامنگیرجامعه جهانی می شود کاسته شود.
آنچه در این مجموعه جمع آوری شده،ضمن تعاریف مربوط به هریک ازموضوعات مرتبط با فرزندخواندگی،مدول زمانی وسیرتطورتاریخی به بررسی قوانین جدید مطابق با مسائل ومشکلات وشرایط فرزندخواندگی ازدیدگاه فقهی وحقوقی پرداخته شده است.
کلمات کلیدی:فرزندخواندگی-کودکان بی سرپرست وبدسرپرست-حضانت-دیدگاه فقهی وحقوقی-ناهنجاری
-۱-۱مقدمه:
خانواده، واحد بنیادین جامعه و کانون اصلی رشد و تعالی انسان است و کودک در محیط و فضای خانواده رشد نموده و پس از تکامل و تعالی برای ورود به جامعه آماده می شود.
امروزه با صنعتی شدن جوامع و تغییر سبک زندگی و خالی بودن محیط های خانوادگی از هر گونه عشق و دلبستگی و توجه نداشتن به تربیت و پرورش فرزندان مشکلات زیادی را در جامعه به وجود آورده است.
گاه بنا به دلایلی همچون عوامل طبیعی مانند سیل، زلزله و یا جنگ، بسیاری از این فرزندان کانون گرم و با امنیت خانواده را از دست می دهند و در مواردی مانند طلاق پدر و یا مادر و یا فوت یا اعتیاد آنها و یا از عهده نگهداری و تربیت آنان بر نیامده، آنان را رها کرده و در معرض انواع بحران های عاطفی و روحی قرار خواهند گرفت و چه بسا اینها تبدیل به افرادی ضد اجتماعی خواهند شد که آرامش جامعه را بر هم می زنند، در اینجا قانونگذار با تعیین قوانین و مقررات خاصی برای سرپرستی این کودکان بد سرپرست و بی سرپرست در نظر گرفته تا زوجینی به خصوص فاقد فرزند بتوانند آنان را در کانون گرم خود پرورش دهند تا در آینده اثر مثبتی بر خود و جامعه داشته باشند.
در نظام حقوقی اسلام فرزندخواندگی منسوخ و نسب از طریق ولادت مشروع است. فرزندخواندگی باعث اختلاط نسل و مشکلات بعدی می شود و از طرفی دین اسلام در مورد نگهداری از یتیمان و کودکان بی سرست توصیه شده بنابراین، قانونی در ایران از سال ۱۳۵۳ برای حمایت از این کودکان تحت شرایطی خاص ایجاد گردیده که به مرور زمان همراه با تغییراتی بوده است.
۲-۱– بیان مسئله:
یکی از شیرین ترین رخدادهای هر شخص پس از ازدواج، برخورداری از فرزندان است. والدین می کوشند افزون بر پاسخ یابی معقول و منطقی به نیازهای غریزی، بازار خانواده را با تربیت فرزندانی صالح رونق و صفایی دوباره بخشند، لیکن خانواده هایی که از نعمت فرزند محروم هستند و علاقه به فرزند در وجود آنان شعله ور شده است و در مقابل فرزندانی که در حوادث روزگار بی سرپرست مانده اند، فرزندخواندگی بهترین شیوه برای حمایت از کودکان بی سرپرست است. خانواده هایی که به علل مختلف طبیعی و غیر طبیعی از نعمت فرزند محروم مانده اند و از طرفی علاقه به فرزند همواره در جامعه بشری جایگاه ویژه ای داشته است و کانون خانواده بهترین مأمن برای رشد و تربیت کودکان است، بنابراین ضرورت فرزندخواندگی در جوامع امروزی می تواند برای استحکام بنیان خانواده های فاقد فرزند، مؤثر باشد. از دیدگاه اسلام و روانشناسان خانه بهترین محیط برای تربیت اطفال بی سرپرست است. اگرچه پرورشگاه ها در نگهداری کودکان فاقد خانواده، در تأمین غذا، لباس و غیره ضروری است اما کافی نیست و خانواده ها می توانند در کاهش ناهنجاری های روانی و حس مسئولیت پیری در ارتباط رفتاری همراه با محبت نسبت به پرورشگاه ها رجحان داشته باشد. در قوانین فقه اسلامی و مدنی کشورها به ویژه ایران، خانواده های فاقد فرزند تحت ضوابط و شرایط خاصی می توانند کودکان بی سرپرست را به فرزندی بپذیرند.
۱-۳- سؤالات تحقیق:
- نگاه دین به پدیده فرزندخواندگی چیست؟
- نگاه قوانین در مواهب حقوقی فرزند خوانده در مبحث ارث و نکاح چیست؟
- در بحث «محارم» آیا فرزند خوانده با پدر خوانده و مادر خوانده محرم خواهند بود؟
- عدم توجه جامعه به ضرورت فرزندخواندگی چقدر در رشد معضلات اجتماعی تأثیر دارد؟
- نگاه اسلام به حقوق کودکان بد سرپرست و بی سرپرست چگونه است؟
- آیا قانون به کودکان بد سرپرست و بی سرپرست توجه کرده است؟
- چه موانعی بر سر قبول فرزندخواندگی وجود دارد؟
- آیا دادگاه ها بر روی مسئولیت فرزندخواندگی نظارت دارند؟