دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول:کلیات۱
۱- مقدمه.۱
۲- بیان مسله .۲
۳- سؤالا ت تحقیق.۲
4- فرضیات تحقیق.۳
۵- اهداف و ضرورت انجام آن. .۳
۶- پیشینه تحقیق۴
۷- پلان تحقیق۵
فصل دوم تبیین مفاهیم تعریف اصطلاحات وتاریخچه اعاده حیثیت
1- مفاهیم ۶
۱-۱ مفهوم لغوی .۷
۱-۲ مفهوم اصطلاحی ۷
۲– واژگان مرتبط 9
۲-۱ مجازات تبعی ۹
۲-۲محکومیت موثر.۱۰
۲-۳سجل قضایی . ۱۱
۳- تاریخچه اعاده حیثیت۱۲
۳-۱دین مسیحیت .13
۳- ۲دین اسلام .۱۵
۴- حقوق موضوعه .۱۸
۴-۱ ایران .۱۹
۴-۲قبل از انقلاب اسلامی۲۰
۴-۳بعد از انقلاب اسلامی .۲۰
۴-۴نظریه منسوخ شدن اعاده حیثیت .۲۱
۴-۵ نظریه بقای قوانین اعاده حیثیت۲۳
۴-۶ سایر کشورها.۲۵
۴-۷ فرانسه.۲۶
فصل سوم :مبانی نظری و قلمرو اعاده حیثیت
1- مبانی نقلی۲۸
۱-۱ آیات قرآن کریم ۲۸
۱-۲ سنت۳۵
1-3 روایات۳۶
۱-۳-۱ پاک شدن بعد از اقامه حد ۳۶
۱-۳-۲ پذیرش شهادت پس از توبه .۳۷
۱-۳-۳ تکریم شخصیت و تکیه بر داشته های الهی آدمیان ۴۰
۱-۳-۴ مهرورزی و جلب اعتماد افراد.۴۱
۱-۳-۵ تکیه بر نقاط مثبت افراد مجرم .۴۱
۱-۳-۶خوش بینی و رفتار متربی .۴۲
۱-۳-۷ تغافل و پوشاندن خطای افراد ۴۳
۱-۳-۸ چشم پوشی و عفو ۴۴
۲- مبانی عقلی اعاده حیثیت .۴۵
۲-۱ هدف ذهنی مجازات .۴۵
۲-۲ هدف عینی مجازات .۴۶
۳- مبانی اعاده حیثیت در قانون اساسی .۴۷
۴- قلمرواعاده حیثت
۴-۱ قلمرواعاده حیثیت در زمان ۴۹
۴-۲ قلمرو اعاده حیثیت در مکان .۵۲
فصل چهارم:تبیین اقسام ،آثارو احکام اعاده حیثیت در قانون و فقه امامیه
۱- اقسام اعاده حیثیت .۵۴
۱ـ۱ اعاده حیثیت قضایی .۵۴
۲- ا عاده حیثیت قانونی .۵۶
۲-آثار اعاده حیثیت .۵۷
۲-۱-ایجاد سابقه محکومیت و درج در سجل قضایی .۶۰
۳-تشدید مجازات تکرار جرم در حقوق کیفری ایران ۶۱
۴- کیفرهای تبعی و اعاده حیثیت در فقه امامیه .۶۳
۴-۱ شهادت دروغ ۶۳
۴-۲ حد قذف ۶۴
۴-۳ قتل ۶۵
۴-۴ خودکشی ۶۶
۴-۵ اجرای حد ۶۷
۴-۶ ارتداد .۶۸
۴-۶-۱محرومیت از حق مالکیت .۶۹
۴-۶-۲ محرومیت از حق زوجیت .۷۰
۴-۷ شخص مشمول قذف . ۷۱
۵-جایگاه اعاده حیثیت در فقه امامیه ۷۲
۵-۱ اجرای مجازات و پاک شدن مجرم در فقه امامیه .۷۳
۵-۲ تا سیسهای مشابه اعاده حیثیت .۷۶
۶- قاعده جب ۷۷
۶-۱ ماهیت قاعده اسلام یجب ما قبله.۷۸
۶-۲شرایط جریان قاعده جب.۷۹
۶-۳ قاعده التوبه تجب ما قبلها من الکفر و المعاصی و الذنوب۸۱
۷– توبه .۸۱
۷-۱ زمان توبه در جرایم مستوجب حد۸۲
۷-۲ توبه در قانون مجازات اسلامی .۸۵
۷-۳ سقوط مجازات ۸۶
۷-۴ قابلیت عفو توسط امام ۸۷
۷-۵ اقرار قرینه ای بر پشیمانی و توبه است.۸۹
۷-۶ روایت۸۹
۷-۷ توبه و صدق عفیف شدن مجرم ۹۰
۷-۸ احراز توبه ۹۴
نتیجه گیری ۹۸
راهکار ۹۹
منابع و مآخذ فارسی ۱۰۰
چکیده
اعاده حیثیت در قوانین و مقررات حقوقی در دو معنا بکار رفته است. معنای اول آن معنای عام است که عبارت است از ترمیم و جبران خسارت ناشی از حیثیت از دست رفته ی شخص. معنای دوم آن در بر دارنده ی یک تاسیس حقوقی است که به هدف ابراز رافت قانونگزار به شخص است که مجرم مجازات مورد حکم را تحمل کرده است و با ابراز رفتار شایسته ،نشان داده است که آمادگی ورود به جامعه را دارد.وتاسیس نهاد اعاده حیثیت یک قاعده منطقی عقلی است که با قانون اساسی و شرع مقدس مغایرت ندارد و مانع وقوع و تکرار جرم میگردد و باعث تشویق مجرمان به خودسازی میشود. این نهاد ، برخاسته از اصول و مبانی فقهی حقوقی است که با توجه به قواعد حاکم باید آن را درتاسیسهای با ارزش و منحصر به فردی چون توبه و قاعده جب را جستجو کرد .واژگان کلیدی :اعاده حیثیت، مجازات تبعی ،محکومیت موثر ،سجل قضایی ،توبه ،قاعده جب.
فصل اول:
کلیات
مقدمه
از قدیم الایام در جوامع مختلف بشری ، مجرم مورد شماتت و سرزنش قرار میگرفته است و تمایـل نهادهـای مختلـف اجتماعی بر مجازات شخصی که اقدام به شکستن هنجارهای پذیرفته شده آن جامعه نموده است پوشیده نیست . لیکن به تدریج و البته در جوامع مذهبی بر اساس تعالیم ادیان الهی، این تفکر که اعمال مجازات صـرفاً بـا رویکـرد تنبیـه مجـرم نیست بلکه باید هدف والای باز اجتماعی شدن و اصلاح مجرم نیز مدنظرقرار بگیرد ، تقویت گردید اعاده حیثیـت نیـز در این خصوص دارای جایگاه ویژه ای است به گونه ای که کمتر جامعه ای را می توان یافت کـه شـرایط و چگـونگی تحقق اعاده حیثیت را تبدیل به قانون ننموده باشد و این امر بیانگر اهمیـت والای ایـن نهـاد اسـت . لـذا بررسـی مبـانی و چارچوب این نهاد در حقوق کیفری ایران و با لطبع حقوق اسلامی ، بالاخص فقه امامیه نظر بـه اینکـه زیـر بنـای حقـوق کیفری ایران می باشد اهمیت قابل توجهی دارد .
اینکه اساساً نهاد اعاده حیثیت در متون اسلامی مورد تأیید قرار گرفته است یا خیر و در صورت مثبت بودن پاسخ، دلائـل آن، قلمرو نهاد مزبور، و بررسی تطبیقی، از جمله اموری است که تلاش گردیده است به آنها پرداخته شود .
بیان مسئله
بواسطه ارتکاب جرم توسط مجرمین و بروز حالـت خطرنـاک توسـط ایـشان جامعـه ایـشان را از برخـی از حقوق اجتماعی محروم میکند تا به این واسطه درس عبرتی برای دیگران باشد و خود مجرم نیز دوباره قصد ارتکاب جـرم نکند و از طرفی ابراز ندامت و پشیمانی از ناحیه مجرم باید پاداش به دنبال داشـته باشـد و حیـات اجتمـاعی فـرد را بـه او برگرداند .حیات اجتماعی یکی از اصلی ترین حقوقی است که در زندگی معنا پیدا می کند و بدون حیات اجتماعی فرد نمی تواند زندگی خوب و سعادتمندی داشته باشد . حال اگر این حیات اجتماعی و حقوقی به خطر افتد ممکن است فرد به بیراهه برود . زیرا دیگر برای او زندگی و زیستن بدون داشتن حقوق اجتماعی معنا و مفهومی نخواهد داشت .
در کنار این نوع مجازاتهای اصلاحی حقوقدانان جزایی تأسیس نهاد مهم و با ارزشی را پیشنهاد کرده انـد و آن هـم ایجـاد “نهاد اعاده حیثیت ” است که به این وسیله آثار و تبعات محکومیت کیفری را از پرونـده و سـجل کیفـری افـراد محو می کند و جایگاه و اعتبار اجتماعی گذشته را به آنان باز می گرداند
مشاهده وضعیت صدور گواهی های عدم سوء پیشینه کیفری در دادسراها ، لزوم توجه ویژه ای به نهاد اعاده حیثیت را می طلبد چـرا کـه بـا قـوانین فعلـی ، امکـان برخورداری کامل مجرمان از مزایای نهاد مزبور متصور نیست . اگر شخصی بنا به اتفاق اقدام به ارتکاب جرمـی نمایـد و سپس مجازات نسبت به نامبرده اعمال گردد آیا پـس از گذشـتن مـدت زمـان خاصـی، وی مجـدداً دارای جایگـاه ،اجتماعی و حقوق پیش از ارتکاب جرم می گردد
سؤالات تحقیق
سؤالاتی که در این پژوهش مورد نظر نگارنده بوده اند عبارت از :
- جایگاه و قلمرو اعاده حیثیت در فقه امامیه و موارد زوال آثار محکومیت کیفری آن کدام است ؟
- مبانی نهاد اعاده حیثیت در حقوق کیفری ایران کدام است؟
فرضیات تحقیق
آنچه که به عنوان فرضیه های این تحقیق مطرح است عبارت است از :
- در فقه امامیه توبه وقاعده جب مشابه نهاد اعاده حیثیت است قلمرو و زوال آثار آن در جرایم تعزیری به شرط توبه مرتکب قابلیت اجرا دارد.
- اعاده حیثیت در حقوق کیفری از مبانی ، عقلی ، اجتماعی و دینی برخوردار است .
اهداف و ضرورت انجام آن
