گرایش :جزا و جرم شناسی
دانشگاه آزاد اسلامی
واحد دامغان
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد(M.A)
گرایش:
جزا و جرم شناسی
موضوع:
نقش باورهای دینی در تعدیل گرایش های مجرمانه(با مطالعه بر روی زندانیان استان گلستان)
استاد راهنما:
دکتر محمد حسن(سعید)حسنی
استاد مشاور:
دکتر بهنام یوسفیان شوره دلی
بهار ۹۳
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده فارسی ۱
مقدمه ۲
الف) بیان موضوع ۳
ب)سوالات تحقیق ۴
پ)فرضیه های تحقیق. ۴
ت)اهداف و کاربردهای تحقیق. ۵
ث)روش تحقیق. ۵
ج)معرفی پلان و ساختار تحقیق ۶
بخش نخست:مفاهیم و تعدیل گرایش های مجرمانه با تکیه بر باورهای دینی
فصل نخست: مفاهیم مقدماتی. ۸
مبحث اول: باورهای دینی ۸
گفتار اول: دین ۹
گفتار دوم: باور ۱۲
گفتار سوم: باور دینی ۱۴
مبحث دوم:پیشگیری و تعدیل گرایش های مجرمانه. ۱۶
گفتار اول: مفهوم پیشگیری و تعدیل گرایشهای مجرمانه ۱۷
بند اول: تعریف عام. ۱۹
بند دوم: تعریف خاص. ۲۰
گفتار دوم: انواع پیشگیری از جرم. ۲۲
بند اول: پیشگیری بر اساس معیار ذهن. ۲۴
بند دوم: پیشگیری عمومی و اختصاصی. ۲۵
بند سوم: پیشگیری فعال و انفعالی ۲۷
بند چهارم:پیشگیری اولیه،ثانویه و ثالث ۲۸
بند پنجم:پیشگیری اجتماعی و وضعی ۳۰
فصل دوم:مبانی تعدیل گرایش های مجرمانه با تکیه بر باورهای دینی
مبحث اول: مبانی فردی. ۳۴
گفتار اول: باورهای دینی و هویت یابی انسانی ۳۵
بند اول: مفهوم هویت یابی انسانی. ۳۷
بند دوم: هویت یابی انسانی و تعدیل گرایش های مجرمانه. ۳۹
بند سوم: تاثیر باورهای دینی در هویت یابی انسانی ۴۱
گفتار دوم: باورهای دینی و بهداشت روانی. ۴۵
بند اول: ایمان به خالق یکتا و بهداشت روانی ۴۷
بند دوم: خدمت به خلق خدا و بهداشت روانی ۴۹
بند سوم: شکر نعمات الهی و بهداشت روانی. ۵۰
بند چهارم: تقویت اراده و بهداشت روانی. ۵۲
گفتار سوم: باورهای دینی و بهداشت اخلاقی. ۵۶
بند اول: تعدیل شهوت جنسی ۵۸
بند دوم: تعدیل خشم و غضب. ۶۰
بند سوم: تعدیل مال پرستی ۶۳
بند چهارم:تعدیل جاه طلبی. ۶۵
مبحث دوم:مبانی اجتماعی ۶۸
گفتار اول:باورهای دینی و اتحاد و همزیستی مسالمت آمیز ۶۸
گفتار دوم:باورهای دینی و عدالت اجتماعی ۷۲
بخش دوم: شیوه های تعدیل و گرایش های مجرمانه با تکیه بر باورهای دینی
فصل نخست: تعدیل و پیشگیری اولیه از گرایش های مجرمانه ۷۶
مبحث اول: باور به خداوند و معاد ۷۶
گفتار اول: باور به خداوند ۷۷
بند اول: باور به آگاهی خداوند ۷۸
بند دوم: باور به دعا و اجابت آن توسط خداوند. ۸۰
گفتار دوم: باور به معاد. ۸۳
مبحث دوم: باور به توصیه های دینی. ۸۶
گفتار اول:توصیه به بردباری و گذشت از دیگران. ۸۷
گفتار دوم: توصیه به عفت. ۸۹
بند اول: عفت چشم ۹۱
بند دوم: عفت زبان ۹۳
بند سوم: عفت شکم. ۹۵
بند چهارم: عفت جنسی. ۹۷
گفتار سوم: توصیه به امر به معروف و نهی از منکر ۱۰۰
فصل دوم: تعدیل و پیشگیری ثالث از گرایش های مجرمانه. ۱۰۲
مبحث اول: توبه ۱۰۲
گفتار اول: تاثیر توبه در سقوط مجازات. ۱۰۳
گفتار دوم: آثار اصلاحی تربیتی _ توبه ۱۰۵
بند اول: برقراری ارتباط مجدد با خالق ۱۰۶
بند دوم: بازسازگاری اجتماعی بزهکار ۱۰۸
بند سوم:اعاده حیثیت از مجرم ۱۱۱
مبحث دوم: عفو و گذشت ۱۱۳
گفتار اول: تاثیر عفو و گذشت در سقوط مجازات. ۱۱۳
گفتار دوم: آثار اصلاحی و درمانی عفو و گذشت. ۱۱۶
بخش سوم: مطالعه میدانی گرایش های مجرمانه در زندانیان استان گلستان
فصل نخست: جامعه آماری و نمونه تحقیق. ۱۲۰
مبحث اول: روش تحقیق ۱۲۰
گفتار اول: متغیرها و تعریف آنها. ۱۲۱
گفتار دوم: خلاصه و روش اجرا. ۱۲۲
مبحث دوم: ابزار سنجش ۱۲۳
گفتار اول: روش آزمون. ۱۲۴
گفتار دوم: روش نمره گذاری. ۱۲۴
فصل دوم: تحلیل داده ها و نتیجه گیری ۱۲۵
مبحث اول: نتایج تحقیق. ۱۶۰
مبحث دوم: ارائه پیشنهادات. ۱۶۰
گفتار اول: پیشنهادات در زمینه پیشگیری از جرم ۱۶۰
گفتار دوم : پیشنهادات در زمینه تعمیق نگرش مذهبی اشخاص . ۱۶۱
نتیجه گیری ۱۶۲
پیشنهاد ها . ۱۶۴
منابع و ماخذ ۱۶۵
چکیده:
همواره تدابیر پیشگیرانه با توجه به کارایی و موفقیت نسبی در مهار و یا کم کردن آمار بزهکاری نقایص و خلاءهای فراوانی نیز در خود دارند.اما نهاد دین با توجه به همخوانی با فطرت و عقل و طبیعت انسانی و با توسل به مکانیزم هایی باور پذیر و کاربردی می تواند نقش موثر و کم نقصی در تعدیل گرایشات مجرمانه و پیشگیری موثر از وقوع جرائم ایفا نماید.این مکانیزم ها سعی در جاذبه زدایی از جرائم و برهم زدن معادلات مجرمانه گاه بوسیله بشارت به امری سودمندتر از جرم و یا ترسی شدیدتر از مجازات،به نحو بازدارنده ای اهداف پیشگیرانه جرم شناسی و جرم شناسان را دل خود دارند.به نحوی که فرد هیچ نسبتی با جرم برقرار نمی کند و اگر هم مرتکب جرمی گردد به یک تناقض در درون خود می رسد.به کارگیری باورها و توصیه های دینی نقش موثری در ساختن یک شخصیت باثبات و هویتی پایدار و آرامش روان فرد ایفا می نماید،بطوریکه این باور و اعتقاد و شخصیت منسجم با بهره گیری از توصیه ها و برنامه های دین مدارانه می تواند در ساختن انسانی مقاوم در برابر تحریکات و ترغیبات و لذت ها و حس کینه و انتقام و طمع و شهوات و دیگر انحرافات و رزائل اخلاقی مقاومت نماید.باورهای دینی و باورمندی به طور دقیق ذهن انسان و وجدان اخلاقی و فطرت او را هدف قرار می دهد.خلوت های ذهنی مجرمانه را خنثی و آن را تربیت می کند و از طریق توصیه ها و اعمال تدابیر قابل پذیرش برای افراد نقش بسزایی در متعادل سازی گرایشات انسانی و تعدیل در روان و رفتارهای مجرمانه افراد ایفا می نماید.در نتیجه نقشی که دین در تعدیل گرایشات مجرمانه به عنوان مقدمه وقوع جرم دارد و این پژوهش نیز به دنبال آن است و با مطالعه بر روی زندانیان نیز به دست آمد،رسیدن به یک نظریه تعدیلی با ایجاد یک نهاد پیشگیرانه در درون افراد است،که حتی اگر انسان هیچ تدبیر پیشگیرانه ای را نیز در مقابل خود نبیند و فرصت بزهکاری دور از چشم های مراقبتی مهیا باشد باز هم به دلیل ایجاد یک عامل پیشگیر موثر در درون،خود فرد عدم انجام جرم را با دلایل دینی و عقلی انتخاب می کند.
کلیدواژگان: باور،دین،تعدیل،گرایش،گرایش مجرمانه
مقدمه:
جرم این مهمان ناخوانده اجتماع همواره باعث خسارات مادی و معنوی فراوانی به فرد و جامعه ای می شود که در آن زیست می کند.مکاتب مختلف و تئوری های حقوقی بسیاری برای پیشگیری و جلوگیری از وقوع جرائم راهکار ارائه کرده اند.اما بسیاری از آنها از دادن یک طرح کلی و جامع برای جلوگیری از وقوع جرم ناکام مانده اند.در این میان آنچه که در مواجهه افراد با جرم اهمیت دارد نقش اراده و انگیزه های روانی و محرک های وقوع یک فعل خلاف قانون و یا نظم اجتماعی و حتی انحرافات است.هنوز راه حل جامعی که بتواند عوامل زمینه ساز وقوع جرم،همچون طمع،شهوت،خشم،میل به شکستن هنجارهای اجتماعی،جاه طلبی،انتقام و دیگر مواردی که محرک های روانی وقوع یک جرم هستند را مهار کند ارائه نشده است.وقتی که فردی مستقیما در معرض وقوع یک پدیده مجرمانه قرار می گیرد نه پیشگیری وضعی و نه پیشگیری اجتماعی نمی تواند مانع کاملی برای مهار عنصر روانی و انگیزشی و در نهایت عدم ارتکاب آن توسط وی باشد.حال اینکه دین و اعتقادات مذهبی و استفاده از مکانیزم های پیشگیرانه مانند امر به معروف ونهی از منکر،فروخوردن خشم،زکات،نماز،حرمت شرب خمر،منع زنا،رعایت حق النّاس،اعتقاد به معاد و دیگر مکانیزم ها و دستورات کاربردی دینی می تواند مانع موثر و بی واسطه افراد در ارتکاب جرم قرار بگیرد و در تعدیل گرایش افراد به سمت جرم موثر واقع شود.دین و باورهای دینی بهترین راه حل برای برای عدم وقوع جرم یا کاستن از زهر آن است.آمارهای نیروی انتظامی و سایر دستگاه ها نیز نشان دهنده کاهش وقوع جرائم در ماه های رمضان و محرم نسبت به ماه های دیگر سال است.
در مقدمه مبانی جرم شناسی دکتر کی نیا این استاد مسلم جرم شناسی که یکی از انگیزه های اصلی این پژوهش نیز بود چنین آمده است:«در این کتاب برای مبارزه با ریشه های فساد،به عامل ایمان و پرورش صحیح مذهبی بیش از هر عامل دیگر تکیه کرده ایم و اصرار ورزیده ایم زیرا ایمان به خدا،ایمان به مبداء هستی و ابدیت،بزرگترین عامل بازدارنده از لغزشها و رذائل است.»[۱]
