وزارت علوم تحقیقات و فناوری
دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی
گروه حقوق
پایاننامه برای دریافت درجهی کارشناسی ارشد(M.A.)
گرایش بین الملل
موضوع
بسط تابعان حقوق بین الملل در حقوق بین الملل اقتصادی
استاد مشاور
دکتر علیرضا آرش پور
مهر ۱۳۹۳
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده و استاد راهنما در سایت درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)
چکیده:
تابعان سنتی حقوق بین الملل شامل دولت ها و سازمان های بین المللی می باشد که این تابعان با گسترش تحولات در عالم حقوق بین الملل اقتصادی و شیوع این تحولات در عرصه حقوق بین الملل دچار بسط شده اند. از جمله عوامل مهمی که سبب شد تا برخی موجودیت ها و عناصر در جامعه ی بین المللی قابلیت تبدیل شدن به تابعان و اشخاص حقوق بین الملل اقتصادی را پیدا کنند می توان به گسترش تحولات حقوق بین الملل سرمایه گذاری و در پی آن ایجاد کنوانسیون ایکسید، پیدایش داوری های بین المللی تجاری و گسترش شرکت های چند ملیتی و نقش آفرینی این شرکت ها در روابط بین الملل اقتصادی اشاره کرد. جمع تحولات حقوق بین الملل اقتصادی، با حقوق و تکالیفی که حقوق بین الملل عمومی برای برخی عناصر در روابط بین الملل از جمله افراد و شرکت های چند ملیتی شناخته است، روند گسترش تابعان حقوق بین الملل و حقوق بین الملل اقتصادی را تسریع بخشیده است و با ترکیبی که میان عناصر این دو بخش صورت گرفت، برخی از این موجودیت ها دارای شخصیت بین المللی شدند و و در پی آن ضمن اینکه تابع حقوق بین الملل اقتصادی قلمداد می شدند، به تابع حقوق بین الملل نیز تبدیل گشتند و به این ترتیب حقوق بین الملل اقتصادی را عاملی برای بسط تابعان حقوق بین الملل می دانیم.
واژگان کلیدی: حقوق بین الملل اقتصادی ، مبادلات اقتصادی ، تابعان حقوق بین الملل ، ایکسید ، شرکت های چند ملیتی
فهرست مطالب:
مقدمه.۱
۱ـ بیان مسأله.۱
۲ـ سابقهی تحقیق۳
3ـ ضرورت و نوآوری تحقیق.۴
4ـ سؤال های تحقیق۴
5ـ فرضیه های تحقیق.۵
6ـ هدفها و کاربردهای تحقیق.۵
7ـ روش تحقیق .۶
8ـ ساماندهی تحقیق .۶
فصل اول: تابعان حقوق بین الملل عمومی۸
بخش اول: تابعان اصلی و اولیه حقوق بین الملل: دولت ها.۹
گفتار اول: خصوصیات کلی تابع اصلی حقوق بین الملل۱۰
۱ـ مفهوم دولت.۱۰
۲ـ مشخصات تابع اصلی حقوق بین الملل؛ دولت ها۱۲
الف ـ جمعیت شرط لازم برای تابع قلمداد شدن دولت ها.۱۲
اول ـ تعریف جمعیت.۱۲
دوم ـ تعریف ملت۱۳
سوم ـ رابطه جمعیت با ملت.۱۴
ب ـ سرزمین معین یا مکانی برای اسکان جمعیت۱۴
اول ـ مفهوم سرزمین ۱۵
دوم ـ ماهیت حقوقی سرزمین.۱۶
ج ـ قدرت سیاسی عاملی برای تثبیت حضور یک دولت در میان تابعان حقوق بین الملل۱۹
د ـ حاکمیت۲۱
گفتار دوم : شناسایی دولت ها توسط تابعان اولیه حقوق بین الملل در جهت تابع قلمداد شدن۲۳
۱ـ شناسایی شرط اساسی تابع قلمداد شدن دولت در حقوق بین الملل.۲۳
الف ـ شناسایی آشکار یا صریح۲۷
ب ـ شناسایی ضمنی یا فرضی۲۸
۲ ـ انواع شناسایی دولت ها برای تابع قلمداد شدن در حقوق بین الملل۲۸
الف ـ شناسایی دوژوره یا قانونی.۲۸
ب ـ شناسایی دوفاکتو یا عملی.۲۹
بخش دوم: سازمان های بین المللی تابعان ثانویه حقوق بین الملل ۳۰
گفتار اول: کلیات تابع ثانویه حقوق بین الملل .۳۱
۱ ـ مفهوم سازمان های بین المللی .۳۱
۲ ـ مشخصه های اصلی سازمان های بین المللی به عنوان تابع مستقل حقوق بین الملل۳۳
الف ـ بین الدولی بودن سازمان های بین المللی۳۳
ب ـ مولود شدن بر اساس یک توافق بین المللی به نام سند تاسیس .۳۴
پ ـ برخورداری از ساختاری ارگانیک ۳۴
د ـ استقلال حقوقی سازمان از اعضا ۳۵
گفتار دوم: شخصیت حقوقی عاملی برای تابع قلمداد شدن سازمان های بین المللی.۳۵
۱ـ کلیات.۳۶
۲ـ مبنای شخصیت بین المللی سازمان ها ۳۸
۳ـ آثار برخوردای سازمان ها از شخصیت بین المللی ۴۰
بخش سوم: تابعین منفعل و ناقص از حیث شرایط و عملکرد .۴۲
گفتار اول: تابعان ویژه حقوق بین الملل یا شبه دولت ها .۴۳
۱ـ واتیکان ۴۳
۲ـ لیختنشتاین ۴۶
۳ـ کشور های تحت حمایت ۴۸
گفتار دوم: نهضت های آزادی بخش ملی ۵۰
۱ـ تعریف نهضتهای آزادی بخش ملی .۵۰
۲ـ چگونگی ایجاد نهضتهای آزادی بخش ملی ۵۱
۳ـ تفاوت نهضت های آزادی بخش ملی با گروههای تروریستی بین المللی .۵۲
۴ـ جایگاه نهضت های آزادیبخش در حقوق بین الملل ۵۵
۵ـ نهضتهای آزادی بخش ملی، تابعان حقوق بین الملل .۵۶
گفتار سوم: سازمان های بین المللی غیر دولتی، تابعانی منفعل در حقوق بین الملل ۵۹
۱ـ تعریف سازمان های بین المللی غیر دولتی .۵۹
۲ـ انواع سازمان ها بین المللی غیر دولتی ۶۰
الف ـ شرایط پذیرش سازمان های بین المللی غیر دولتی در شورای اقتصادی اجتماعی۶۰
ب ـ طبقه بندی سازمان های بین المللی غیر دولتی غیر انتفاعی ۶۱
پ ـ سازمان های بین المللی غیر دولتی تابعان منفعل حقوق بین الملل از حیث شرایط و عملکرد .۶۱
فصل دوم : کلیات حقوق بین الملل اقتصادی ۶۳
بخش اول : تعاریف و تاریخ تحول حقوق بین الملل اقتصادی ۶۴
گفتار اول : تعریف حقوق بین الملل اقتصادی .۶۴
۱ـ تعریف حقوق بین الملل .۶۵
۲ـ حقوق اقتصادی .۶۷
۳ ـ حقوق بین الملل اقتصادی ۶۹
گفتار دوم: تاریخ تحول حقوق بین الملل اقتصادی ۷۲
۱ـ جهانی شدن اقتصاد ۷۳
۲ـ ایجاد سازمان های بین المللی .۷۵
۳ـ کنفرانس برتون وودز .79
بخش دوم : گسترش منابع حقوق بین الملل در حقوق بین الملل اقتصادی۸۰
گفتاراول : معاهدات .۸۳
گفتار دوم : عرف بین المللی ۸۵
گفتار سوم : سایر منابع حقوق بین الملل اقتصادی ۸۷
۱ـ اصول عمومی حقوق .۸۷
۲ـ قطعنامه های مجمع عمومی سازمان ملل متحد .۸۹
۳ـ حقوق بین الملل اقتصادی نرم .۹۴
۴ـ قرار داد های میان دولت و سرمایه گذار خارجی ۹۵
بخش سوم : سازمان های پیشرو در حقوق بین الملل اقتصادی .۹۹
گفتار اول : سازمان ملل متحد ۹۹
۱ـ مجمع عمومی سازمان ملل متحد ۱۰۰
۲ـ شورای اقتصادی و اجتماعی .۱۰۱
۳ـ آنکتاد ۱۰۳
گفتار دوم : گات و سازمان تجارت جهانی ۱۰۵
۱ـ گات ۱۰۵
۲ـ سازمان تجارت جهانی ۱۰۸
الف ـ ارکان سازمان تجارت جهانی .۱۱۰
ب ـ اهداف سازمان تجارت جهانی .۱۱۱
ج ـ پیامدهای ایجاد سازمان تجارت جهانی در حقوق بین الملل اقتصادی ۱۱۱
گفتار سوم : صندوق بین المللی پول ۱۱۲
۱ـ ظهور صندوق بین الملل پول ۱۱۲
۲ـ اهداف صندوق بین المللی پول ۱۱۳
۳ـ جایگاه صندوق بین المللی پول در توسعه حقوق بین الملل اقتصادی ۱۱۶
فصل سوم: تحول در تابعان حقوق بین الملل و حقوق بین الملل اقتصادی .۱۱۸
بخش اول : روند تاریخی تحول در تابعان حقوق بین الملل ۱۱۹
گفتار اول : تحول تابعان حقوق بین الملل در قرن ۱۹ ۱۲۰
۱ـ نظریه کلاسیک؛ دولت ها تابعان اولیه و اصلی حقوق بین الملل ۱۲۱
۲ـ سازمان های بین المللی تابع فعال حقوق بین الملل .۱۲۳
۳ـ حقوق بین الملل؛ نظامی برای تنظیم رفتار افراد ۱۲۶
۴ـپیدایش حقوق بشر دوستانه بین المللی برای حمایت از افراد در حقوق بین الملل۱۲۸
گفتار دوم : تحول تابعان حقوق بین الملل در قرن ۲۰ .۱۳۰
۱ـ اشخاص مخاطبان مستقیم حقوق بین الملل ۱۳۱
الف ـ حمایت حقوق بشر از افراد در سطح بین المللی ۱۳۱
ب ـ حقوق بشر دوستانه در اسناد بین المللی و جایگاه فرد در این اسناد .۱۳۳
۲ـ افراد تابعان منفعل حقوق بین الملل ۱۳۵
الف ـ جایگاه افراد در میان تابعان حقوق بین الملل ۱۳۵
ب ـ حقوق و تکالیف افراد در حقوق بین الملل .۱۳۷
اول ـ حقوق افراد در سطح حقوق بین الملل۱۳۹
دوم ـ تکالیف افراد در سطح حقوق بین االملل ۱۴۰
پ ـ دیدگاه طرفداران نظریه تابع حقوق بین الملل شمردن افراد .۱۴۱
ج ـ ایجاد نگرش جدید نسبت به مفهوم تابعان حقوق بین الملل ۱۴۴
بخش دوم : عوامل موثر در توسعه تابعان حقوق بین الملل اقتصادی ۱۴۶
گفتار اول : طرف دعاوی قرار گرفتن اشخاص در داوری های بین المللی ۱۴۶
۱ـ مفهوم داوری بین المللی .۱۴۷
۲ـ تاریخچه داوری های بین المللی .۱۴۹
۳ـ داوری بین المللی در حقوق بین الملل اقتصادی ۱۵۱
۴ـ تاثیر داوری بین المللی در توسعه تابعان حقوق بین الملل اقتصادی .۱۵۳
گفتار دوم : ظهور شرکت های چند ملیتی .۱۵۵
۱ـ تعریف و ساختار شرکت های چند ملیتی .۱۵۵
۲ـ چگونگی ظهور شرکت های چند ملیتی .۱۵۶
۳ـ شرکت های چند ملیتی پدیده ای جدید در عرصه ی حقوق بین الملل .۱۵۷
۴ـ شرکتهای چند ملیتی تابعان جدید حقوق بین الملل و حقوق بین الملل اقتصادی ۱۵۹
گفتار سوم : پیدایش مقوله حقوق بین الملل سرمایه گذاری ۱۶۱
۱ـ آژانس تضمین سرمایه گذاری چند جانبه(میگا) ۱۶۲
۲ـ ایکسید ۱۶۳
الف ـ کلیات ایکسید ۱۶۴
ب ـ اهداف کنوانسیون ایکسید ۱۶۵
پ ـ صلاحیت ایکسید .۱۶۷
ج ـ نقش ایکسید در توسعه تابعان حقوق بین الملل .۱۶۷
۳ـ نقش حقوق بین الملل سرمایه گذاری در توسعه تابعان حقوق بین الملل اقتصادی ۱۷۴
بخش سوم : تابعان جدید حقوق بین الملل .۱۷۵
گفتار اول : اشخاص حقیقی و حقوقی .۱۷۶
گفتار دوم : شر کتهای چند ملیتی .۱۷۹
نتیجه گیری.۱۸۳
فهرست منابع.۱۹۰
مقدمه