گرایش : بین الملل
دانشگاه علامـه طباطبائی
دانشکـده حقـوق و علـوم سیاسی
پایان نامـه کارشناسی ارشـد حقـوق بیـن الملل
مقایسه شیـوه های حل و فصل اختلافات مالیاتـی در موافقتنامههای بینالمللـی اجتناب از اخـذ مالیات مضاعف ایـران
استـاد راهنـما:
دکتر جـواد کاشانی
استـاد مشـاور:
دکتر سیـد قاسم زمـانی
چکیده:
ایجـاد فضای جدید، در روابط اقتصادی ــ تجاری بینالمللی، گرایش تجار و شرکتها را به معاملات فرامرزی بیش ازگذشته نمودهاست. ازطرفی، هر دولتی با اتخاذ معیارهای شخصی و اقتصادی خاص خود، مبادرت به اخذ مالیات مینماید. در این شرایط، وقوع مالیات مضاعف امری اجتناب ناپذیر خواهد بود. از این رو، دولتها میکوشند، تا افزون بر اقدامات یکجانبه، با موافقتنامههای بینالمللی اجتناب از اخذ مالیات مضاعف، درصدد رفع یا کاهش مالیات مضاعف باشند. در این میان ماده مربوط به آیین توافق دوجانبه، در این نوع موافقنامهها، با پیشبینی ساز و کارهای حل و فصل اختلاف مالیاتی، احتمال وصول مالیاتمضاعفرابیشازپیشکمترمینمایند. بررسی به عمل آمده این ماده در موافقتنامه های اجتناب از اخذ مالیات مضاعف ایران، نشان میدهد که، این ماده با تبعیت از هر یک از الگوهای UN و OECD، ساز و کارهای غیرالزام آور حل و فصل اختلافات مالیاتی را، پیشبینی نموده است. با این وجود، ساختار اختیاری این ماده و اینکه دولتهای متعاهد هیچ گونه الزامی به حل و فصل اختلافات مالیاتی ندارند، همچنان مؤدیان مالیاتی را، در معرض خطر وصول مالیات مضاعف قرار میدهد، که با هدف این نوع موافقتنامهها ناسازگاراست. از این رو و به منظور پرنمودن خلأهای ناشی ازآن، داوری به عنوان روشی الزام آور در حل و فصل اختلافات مالیاتی، از سوی سازمان همکاری اقتصادی و توسعه و سازمان ملل به دولتها پیشنهاد گردیده است. با این وجود، موافقتنامههای مالیاتی ایران، این شرط را در خود جای
ندادهاند.
واژگان کلیدی:
مالیات مضاعف، موافقتنامههای اجتناب از اخذ مالیات مضاعف، آیین توافق متقابل، حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات مالیاتی، داوری
فهرست اجمالی:
بخش اول: مبانی وکلیات. ۱۱
گفتاراول: مالیات. ۱۱
گفتاردوم: مالیات مضاعف. ۲۷
گفتارسوم: شیوه های جلوگیری از بروز مالیات مضاعف. ۳۸
بخش دوم: آیین توافق دوجانبه. ۸۰
گفتاراول: مفهوم آیین توافق دوجانبه. ۸۰
منابع و مراجع: ۱۴۴
ضمایم. ۱۴۷
فهرست عناوین:
بخش اول: مبانی وکلیات. ۱۱
گفتاراول: مالیات. ۱۱
بنداول: مفهوم کلی مالیات. ۱۱
الف)پیشینه تاریخی مالیات. ۱۳
بند دوم: انواع مالیات. ۱۶
الف) اصول کلی مالیات. ۲۰
ب)اصول حقوقی کاربردی در مالیات مضاعف: ۲۵
اول: اصول حقوقی در مرحله ایجاد مالیات مضاعف: ۲۶
دوم: اصول حقوقی درمرحله حذف مالیات مضاعف: ۲۶
گفتاردوم: مالیات مضاعف. ۲۷
بنداول:مفهوم کلی مالیات مضاعف وانواع آن. ۲۷
الف) مالیات مضاعف مثبت بردرآمد مؤدی ۳۰
ب) مالیات مضاعف مثبت بردارایی های مؤدی ۳۰
ج)مالیات مضاعف منفی ۳۰
د)مالیات مضاعف اقتصادی ۳۱
بنددوم:پیشینه تاریخی حذف مالیات مضاعف. ۳۱
الف)الگوی سازمان ملل(UN). 31
ب)الگوی سازمان همکاری اقتصادی وتوسعه(OECD). 32
بندسوم: مالیات مضاعف درنظام مالیاتی دولتها ۳۵
الف) مالیات مضاعف درحقوق فرانسه. ۳۵
ب)حقوق آمریکا ۳۵
بندچهارم:جایگاه مالیات مضاعف درنظام مالیاتی ایران. ۳۶
الف) مالیات بردارایی ۳۶
ب)مالیات بردرآمد. ۳۷
گفتارسوم: شیوه های جلوگیری از بروز مالیات مضاعف. ۳۸
بنداول: شیوه های یکجانبه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف. ۳۸
الف)درآمد اشخاص ایرانی مقیم ایران. ۳۸
ب)درآمد اشخاص ایرانی مقیم خارج ۳۹
ج)درآمد اشخاص حقیقی بیگانه: ۳۹
د) درآمد اشخاص حقوقی غیر ایرانی ۴۲
ه) عنوان موافقتنامه های مالیاتی: ۴۳
و) تعریف موافقتنامه های مالیاتی: ۴۴
ز)ماهیت موافقتنامه های مالیاتی ۴۸
ح) ورود موافقتنامه های مالیاتی به نظام حقوقی داخلی ۴۹
ط) لازم الاجراشدن موافقتنامه های مالیاتی درنظام حقوقی ایران. ۵۰
ی) هدف موافقتنامه های مالیاتی ۵۰
ک) اهداف موافقتنامه ها از دیدگاه دولتها ۵۰
ل) اهداف موافقتنامه ها ازدیدگاه مؤدیان. ۵۱
م) اهداف موافقتنامه ها از دیدگاه کشورهای درحال توسعه. ۵۲
ن)اهداف موافقتنامه ازنگاه کلی ۵۴
س) تعریف برخی ازاصطلاحات موافقتنامه های مالیاتی ۵۷
ع) ساختار موافقتنامه های اجتناب از اخذ مالیات مضاعف. ۵۸
ف) بررسی کلی ساختار موافقتنامه مالیاتی ۶۱
ص) چگونکی کاربرد موافقتنامه های مالیاتی ۶۲
ق) مقررات ماهوی موافقتنامه های مالیاتی ۶۳
ر) روشهای حذف مالیات مضاعف در موافقتنامه های مالیاتی ۶۵
ش) تفاسیرعلمی (توضیحات) مواد الگوی موافقتنامه مالیاتی : ۶۹
ت) موافقتنامه های بین المللی اجتناب از اخذ مالیات ایران با سایر کشورها : ۷۵
بخش دوم: آیین توافق دوجانبه. ۸۰
گفتاراول: مفهوم آیین توافق دوجانبه. ۸۰
بند اول: روشهای حل و فصل اختلافات مالیاتی بین مودی مالیاتی و دولت متعاهد. ۸۱
الف) شیوه های داخلی حل و فصل اختلافات مالیاتی ۸۱
ب)مراجعه به مقامات صلاحیتداردولتهای متعاهد. ۸۳
بنددوم: روشهای حل و فصل اختلافات مالیاتی بین دولتهای متعاهد. ۹۲
الف) توافق متقابل ۹۲
ب) مشورت: ۹۳
گفتاردوم:تطبیق ساز وکارهای حل و فصل اختلافات مالیاتی در موافقتنامه های مالیاتی دوجانبه ایران با الگوهای سازمان ملل متحد و سازمان همکاری اقتصادی و توسعه. ۹۳
بنداول: خواهان دعاوی مالیاتی ۹۸
الف) تحلیل آماری داده های UN و OECD : 98
ب)تحلیل حقوقی متغیر خواهان دعاوی مالیاتی: ۹۹
بند دوم: مدت زمان اعتراض به اقدامات مغایر با مفاد موافقتنامه ازسوی خواهان. ۱۰۴
الف) تحلیل آماری داده های UN و OECD : 105
ب) تحلیل حقوقی متغیر مدت زمان اعتراض به اقدام مغایر بامفاد موافقتنامه از سوی خواهان: ۱۰۶
بندسوم: حل و فصل موارد ارجاع شده از سوی خواهان که مقام صلاحیتدار نتواند به راه حل مناسبی برسد. ۱۰۸
الف) تحلیل آماری داده های UN وOECD: 109
ب) تحلیل حقوقی متغیر حل و فصل موارد ارجاع شده از سوی خواهان که مقام صلاحیتدار نتواند به راه حل مناسبی برسد: ۱۱۰
بند چهارم: محدودیت مرور زمان در توافق متقابل با مقام صلاحیتدار دولتهای متعاهد. ۱۱۰
الف)تحلیل آماری داده های UN و OECD : 111
ب) تحلیل حقوقی متغیر محدودیت مرور زمان در توافق متقابل با مقام صلاحیتدار دولتهای متعاهد: ۱۱۲
بندپنجم: حل تمامی مشکلات و شبهات ناشی از تفسیر یا اجرای موافقتنامه. ۱۱۳
الف) تحلیل آماری داده های UN و OECD 114
بندششم: شیوه حذف مالیات مضاعف درمواردی که در موافقتنامه پیش بینی نشده است. ۱۱۵
الف)تحلیل آماری داده های UN و OECD 116
ب)تحلیل حقوقی متغیرشیوه حذف مالیات مضاعف در مواردی که در موافقتنامه پیش بینی نشده است: ۱۱۷
بندهفتم: حصول توافق در مورد بندهای پیشین از طریق ارتباط مستقیم. ۱۱۷
الف) تحلیل آماری داده های UN وOECD 118
ب) تحلیل حقوقی متغیر حصول توافق در مورد بندهای پیشین از طریق ارتباط مستقیم: ۱۱۹
بندهشتم: حصول توافق در مورد بندهای پیشین از طریق کمیسیون مشترک. ۱۲۰
الف) تحلیل آماری داده هایUN و OECD : ۱۲۰
ب)تحلیل حقوقی متغیرحصول توافق درمورد بندهای پیشین از طریق کمیسیون مشترک: ۱۲۱
بندنهم: مشورت مقامات صلاحیتدار دولتهای متعاهد به منظورتعیین روشها و فنون لازم برای اجرای آیین توافق دوجانبه. ۱۲۳
الف) تحلیل آماری دادهای UN و OECD : ۱۲۳
ب) تحلیل حقوقی متغیر مشورت مقامات صلاحیتدار دولتهای متعاهد به منظور تعیین روشها و فنون لازم برای اجرای آیین توافق دوجانبه: ۱۲۵
